Постмодернизам

Од Википедија, слободна енциклопедија

Постмодернизмот е термин кој се користи од философите, социјалните научници, уметничката критика и социјалната критика и се однесува на аспектите на современата уметност, културата, економијата, кои се резултат на посебни карактеристики на 20-иот век и почетокот на 21-от век. Овие карактеристики ја вклучуваат глобализацијата, потрошувачката, фрагментацијата на изворот и комодизација на знаењето.

Содржина 1 Значењето на модернизмот и постмодернизмот 2 Кратко претставување на употребата на терминот “постмодернизам” 3 Филозофија и критичка теорија 4 Карактеристики на постмодернизмот

[уреди] Значењето на модернизмот и постмодернизмот

Важно е да се апсолвира поимот на модернизмот и современоста како исклучително проблематични. Етимолошки, поимот потекнува од латинскиот збор „modo“, кој значи „токму сега“. Терминот „модернизам“ се однесува на празното течење на времето. Модернизмот може да се дефинира во однос на привремениот прекин со органско минато, или според Оксфордскиот Англиски Речник: „Во историска употреба често употребувана (спротивно на древно и средновековно) за времето кое доаѓа по Средниот Век” (Oxford English Dictionary, 1989). Природата на терминот е инхерентно регистриран или деиктичен: секој временски период кој се споредува или им контрира на претходните периоди е модерен. Јурген Хабермас опсервира тека луѓето се сметаат себе си за модерни за време на владеењето на кралот Чарлс во 12 век, и во Франција во 17 век... Терминот „модерен” се појавува точно во оние периоди во Европа кога започнува една нова епоха.

Постмодернизмот пак е уште попроблематичен термин, со парадоксно значење (ако го земеме неговото латинско значење буквално „по токму сега”). Всушност Жан-Франсоа Лиотард го опишува како „парадокс на иднината (post) и претходноста (modo)”. Парадоксалната природа на терминот може да не одведе до прашањето кое е всушност различно од модерниот период. Постмодернизмот е значаен поради неговото двојно значење, континуираноста на модернизмот и неговата трансцеденција.

Врската помеѓу модернизмот и постмодернизмот може да се испита преку работата на повеќе автори, некои од нив расправаат за дистинкција, додека други тоа го ставаат под знак прашање. Следејќи ја методологијата која е вообичаена помеѓу авторите чија работа е да го испитуваат овој предмет, голем број на автори и уметници често се опишуваат како модернисти или постмодернисти, иако ваквата класификација честопати е контроверзна. Многу корисни дистинкции се повлечени помеѓу модернистичката и постмодернистичката ера кои не ги бришат поврзаностите помеѓу овие две ери.

[уреди] Кратко претставување на употребата на терминот “постмодернизам”

Терминот постмодернизам се користи на многу начини. Генерално постмодернизмот е состојба на форма кога нешто е постмодерно (како реакција на она што го познаваме како модерно). Во филозофијата и критичката теорија, постмодернизмот поспецифично се однесува на состојбата на формата на општеството кое егзистира по модернизмот. Поврзан термин со постмодернизмот, а кој се однесува на движењето, се филозофиите и одговорите на состобата на постмодернизмот.

Многу теоретичари на постмодернизмот го гледаат како историска состојба која ги обележува причините зошто модернизмот завршил, и го дефинираат како период кој се идентификува со Индустриската Револуција или Просветителството.

Многу филозофи, делумно оние кои се гледаат себе си како дел од модерен проект го употребуваат постмоденизмот со импликацијата: претпоставените резултати на задржување на постмодернистички идеи. Тука е вклучен и Јурген Хабермас како и други кои тврдат дека постмодернизмот претставува оживување на долго истражуваните против-просветителски идеи. „Постмодернизмот” се користи да се демаркира и периодот на архитектурата кој започнува во 1950 година како одговор на Интернационалниот Стил, или уметничкиот период кој се карактеризира со напуштање на строгите дивизии на жанрот, „високата” и „ниската” уметност, како и појавувањето на Глобално село. Постмодернизмот е обележан како повторно-појавување на површината на украсот, во врска со урбаната архитектура, историскиот однос кон декоративните форми, неортодоксните агли како што е Sydney Opera House и заградите на Френк Гехри.

За некои критичари постмодернизмот е едноставно цинично верување, поништување на причината и последицата, отсуство на ред.

[уреди] Филозофија и критичка теорија

Во филозофијата и критичката теорија употребата на терминот „постмодернизам” служи за да се создадат две групи на мислења. Едните расправаат дека модерниот проект е комплетиран и пост-структурализмот, посебно со анти-фондациските идеи, мора да биде инкорпориран, или истиснат, во модерниот поим на критиката. За оваа група работата на Лиотар, Бодријар, Фуко и Џејмсон, претставува дефинитивен одговор на модерниот проект. Генерално, верувањето во овој радиус на мислења е дека постмодернизмот, како состојба, претходи на прифаќањето на постмодернизмот како таков. Во овој контекст тоа е неутрален кон позитивен термин, неутрален поради тоа што е состојба на врска, но позитивен затоа што генерално е презентиран како поделен термин со рестрикција на претпоставки или структури од претходниот период. Другата проминентна позиција во филозофијата општо е поврзана со модерната критичка теорија, посебно со Јурген Хабермас. Оваа група расправа дека модерниот проект не е завршен, и универзалните работи не може туку-така да бидат предадени. Во главно, употребата на овој термин во овој контекст расправа дека постмодернизмот е последица на задржувањето на постмодернистичките идеи. Генерално тоа е негативен термин во овој контекст.

[уреди] Карактеристики на постмодернизмот

Џејмсон истакна многу важни феномени кои го разликуваат постмодернизмот од модернизмот. Првиот е што тоа е „еден нов вид на површност” или „длабочина” во чии модели се објаснуваат луѓето и термините, внатрешно и надворешно (како во херменевтиката, дијалектиката, Фројдовската репресија, егзестенцијалистичката дистинкција помеѓу автентичноста и неватентичноста, како и семиотичката дистинкција меѓу означувачот и означеното) се отфрлени. Второ е отфрлањето на модернистичката "Utopian gesture", доказ во кој Ван Гог, од трансформацијата преку уметноста на мизеријата во убавината, во постмодернизмот објектот на светот претрпува фундаментална мутација и станува збирка од текстови и симулакруми.