5 Regiment Fizylierów
Z Wikipedii
5 Regiment Fizylierów - jednostka wojskowa wchodząca w skład wojsk koronnych. Była to jednostka taktyczna składająca się z kilku kompanii piechoty, będąca odpowiednikiem późniejszego pułku piechoty.
Tradycja tego regimentu sięga wojen króla Jana III Sobieskiego. Wg etatu Sejmu Niemego w 1717 zajmował w hierarchii 5. miejsce po regimentach im. Królowej, im. Królewicza i obydwu buław. Jego szefem każdorazowo miał być Generał Artylerii Koronnej.
W XVIII wieku regiment piechoty artylerii koronnej, którego zadaniem było eskortowanie dział, nazwany został regimentem fizylierskim. W 1775 regiment został znacznie redukowany, zmieniono mu nazwę z "Regimentu Fizylierów Artylerii Koronnej" na "Batalion Fizylierów". Zabrano również etat pułkownika i zaliczono do etatu artylerii. Z czasem przekształcony został w liniowy 5 regiment fizylierów armii koronnej, który od 1776 stacjonował w Białymstoku.
W 1789 powrócił do poprzedniej nazwy. W 1788 spadł w hierarchii na 6. miejsce, w 1792 wrócił na 5. miejsce i pozostał na nim do końca swojego istnienia.
Do marca 1790 faktycznie, a do maja 1792 nominalnie 5 Regimentem Fizylierów dowodził Jan August Cichocki.
W czasie wojny w obronie Kontytucji 3 maja w 1792 regiment fizylierów walczył pod Boruszkowicami (15 czerwca), pod Zieleńcami (18 czerwca) oraz pod Dubienką (18 lipca).
Regiment fizylierów wziął także udział w powstaniu kościuszkowskim w 1794 - dwie kompanie biły się w powstaniu warszawskim, cześć pułku walczyła pod Chełmem (8 czerwca), następnie 5 regiment fizylierów wszedł w skład dywizji Karola Sierakowskiego. Walczył pod Słonimiem (1 sierpnia), pod Krupczycami (17 września) a także pod Terespolem (19 września).
W wyniku strat pod Maciejowicami (10 października) liczebność regimentu spadła do jednego baonu.
Barwy pułkowe po 1776: wyłogi czarne, guziki złote, rajtrok ciemnozielony. Barwy pułkowe podczas insurekcji kościuszkowskiej: wyłogi czarne, guziki złote.
Stanowiska: Kamieniec Podolski, Białystok (1776), Warszawa
Spis treści |
[edytuj] Szefowie
- Rybiński,
- Kącki,
- Jan Klemens Branicki,
- Adolf Rybiński,
- książę Lubomirski,
- hrabia Brühl z Ocieszyna,
- hrabia Alojzy Fryderyk von Brühl,
- Stanisław Szczęsny Potocki,
- Rzewuski,
- Wielhorski,
- Potocki.
[edytuj] Pułkownicy
- Florian Szylling,
- Józef Rottermund,
- Mycielski,
- Jan August Cichocki,
- vacat,
- Jan Fontana.
[edytuj] Bibliografia
- Bronisław Gembarzewski, "Rodowody pułków polskich i oddziałów równorzędnych od r. 1717 do r. 1831", Warszawa 1925.
- Mała Encyklopedia Wojskowa, 1967, Wydanie I
[edytuj] Zobacz też
Regimenty piesze koronne: 1 * 2 * 3 * 4 * 5 * 6 * 7 * 8 * 9 * 10 * 11 * 12 * 13 * 14 * 15 * 16 * 17 * 18 * 19 * 20 * 21 * Pod im. Konfederacji Wolnych (1792-1794) * Regimenty 'grenadierów' insurekcji 1794: 1 Grenadierów Krakowskich * 2 Grenadierów Krakowskich * Grenadierów Lubelskich * Grenadierów Sandomierskich Gwardia Piesza: Regiment Gwardii Pieszej Koronnej
Pułk ułanów królewskich: 1 Pułk Ułanów Nadwornych * Pod im. Humańskiej Pułki koronne Przedniej Straży: 1 Pułk PS im. Królowej * 2 Pułk PS Buławy W. Koronnej * 3 Pułk PS Buławy P. Koronnej * 4 Pułk PS * 5 Pułk PS * Pułk PS Wolnej Konfederacji Pułki Kozaków: 1 Pułk Wiernych Kozaków * 2 Pułk Wiernych Kozaków Regimenty dragonów koronnych: Regiment Gwardii Konnej Koronnej * Regiment Konny im. Królowej * Regiment Konny im. Królewicza * Regiment Konny Buławy W. Koronnej * Regiment Konny Buławy P. Koronnej Pułki konne powstania 1794: Pułk Lekkokonny Starozakonny * Pułk Wolontariuszy Konnych W. Kwaśniewskiego
autorament * chorągwie kopijnicze, strzelcze, tatarskie, wołoskie * hajducy * husaria * Kawaleria Narodowa * konfederacja barska 1768-72, targowicka 1792-93 * konfederacja żołnierska * korpus posiłkowy H.A. Lubomirskiego * Kozacy rejestrowi * Kozacy zaporoscy * Lisowczycy * oberszter * piechota dymowa, łanowa, wybraniecka * pospolite ruszenie * rejestr kozacki * Semeni * OdB w 1626 * OdB w 1633 * OdB w 1683 * OdB w 1792 * wojsko komputowe, kwarciane, ordynackie, zaciężne * Wojsko Kurlandii i Semigalii
Armia koronna * hetman wielki koronny * hetman polny koronny * Komisja Wojskowa Koronna * Korpus Inżynierów Koronnych Dywizje w XVII w.: J.S. Lubomirskiego * S.R. Potockiego Dywizje w XVIII w.: 1 * 2 * 3 * 4 * Kijowsko-Bracławska * Małopolska * Nadnarwiańska * Wielkopolska * Wołyńsko-Podolska Brygady Kawalerii Nar.: 1 * 2 * 3 * 4 * 5 * 6 * 7 * 8
Armia litewska * hetman wielki litewski * hetman polny litewski * Komisja Wojskowa Wlk. Ks. Lit. * Korpus Inżynierów Wlk. Ks. Lit. * Petyhorcy Dywizje w XVIII w.: 1 * 2 Brygady Kawalerii Nar.: 1 (Husarska, Kowieńska) * 2 (Petyhorska, Pińska) * 3
Insurekcja kościuszkowska: Najwyższy Naczelnik * insurekcja warszawska, wileńska, wielkopolska Dywizje: Najwyższego Naczelnika * J. Zajączka * S. Mokronowskiego * K. Sierakowskiego * Nadnarwiańska * A. Ponińskiego * J. H. Dąbrowskiego * Główna Litewska * F. Sapiehy * R. Giedroycia
