اوزگند
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.
اوزگَند (نام‌های دیگر: اوزگن، اوزکند) از شهرهای قرقیزستان است که در مرز خاوری فرغانه کهن نهاده شده است.
فهرست مندرجات |
[ویرایش] تاریخ
درباره پیشینه تاریخی اوزگند در دوره‌های باستان آگاهی زیادی در دست نیست. گمان می‌رود در این دوره‌ها این شهر گاه در دست حکمرانان محلی اداره می‌شد و گاه امپراتوران چین بر آن نظارت می‌کردند. امپراتوران چین به دست اسب‌های پرآوازه فرغانه اشتیاق فراوان نشان می‌دادند و دور نیست که برای دست یافتن به این اسب‌ها دست کم در برهه‌هایی به اوزگند که خاوری‌ترین مرز فرغانه و در سرحد ترکستان چین نهاده بود دست یافته باشند.
منابع اسلامی درباره چگونگی دستیابی مسلمانان به اوزگند چیزی نمی‌گویند. مردم فرغانه در برابر مهاجمان عرب تا مدت‌ها پایداری کردند و گسترش اسلام در این ناحیه به کندی انجام گرفت.
گمان می‌رود چیرگی روس‌ها بر اوزگند هم راستا با چیرگی بر اندیجان و دیگر نواحی فرغانه انجام گرفت.
[ویرایش] ریشه نام
واژه اوزگند ترکیبی است از دو واژه ترکی[۱] اوز به معنای مال ما و کِنت[۲] که به معنای آبادی و شهر است. بنابراین معنای ترکیب اوزگند، شهر ما است. این نام پس از آنکه که قراختاییان آن شهر را تختگاه خویش کردند بر آن نهاده شد. به درستی دانسته نیست که اوزگند پیش از آن چه خوانده می‌شده است.
عنصری بلخی نام اوزگند را در بیتی چنین آورده است:
| سپه کشید چه از تازی و چه از بلغار | چه از برانه چه ازاوزگند و چه از فاراب |
در منابع چینی از شهری به نام یو-چن یاد رفته که گمان می‌رود همان اوزگند باشد.
[ویرایش] پانویس
- ↑ انوشه ۱۴۶- صورة الارض ۲۳۸
- ↑ کند پسوندی ایرانی است (از ریشه کندن) که به زبان‌های ترکی هم وارد شده. صورت فارسی آن کند و کده است و صورت سغدی آن کث و کاث لغت نامه دهخدا
[ویرایش] جستارهای وابسته
[ویرایش] منابع
- انوشه، حسن(به سرپرستی). دانشنامه ادب فارسی: ادب فارسی در آسیای میانه. چاپ اول(ویراست دوم)، تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، ۱۳۸۰، ISBN 964-422-417-5 (جلد اول).
