Pskov

Oddi ar Wicipedia

Pskov
Oblast Pskov

Lleoliad Pskov
[[Delwedd:\|100px\|left]]
Daearyddiaeth
Arwynebedd	km²
Uchder uwchben lefel y môr	m
Demograffeg
Poblogaeth (Cyfrifiad 2002)	202,780
Poblogaeth (amcangyfrif 2005)	200,100
Gwleidyddiaeth
Maer	Mikhail Khoronen

Dinas yng ngogledd-orllewin Rwsia yn agos at y ffin ag Estonia, yw Pskov (Rwsieg Псков, Hen Rwsieg Пльсковъ / Pl'skov", Estoneg Pihkva, Almaeneg Pleskau). Mae ganddi 201,019 o drigolion (2004). Canolfan weinyddol oblast Pskov yw hi.

Taflen Cynnwys

1 Daearyddiaeth
2 Hanes
- 2.1 Hanes canoloesol
- 2.2 Hanes modern
3 Gefeilldrefi

[golygu] Daearyddiaeth

Mae Pskov yn sefyll ar aber yr Afon Pskova â'r Afon Velikaya yn agos at Lyn Pskov, sy'n llifo i mewn i Lyn Peipus. Fe'i lleolir tua 290km i'r de o St Petersburg a 20km i'r dwyrain o'r ffin ag Estonia. Mae pwynt mwyaf gorllewinol Rwsia (heblaw am oblast Kaliningrad) yn gorwedd yn agos. Mae Pskov ymysg dinasoedd hynaf Rwsia. Am ganrifoedd roedd yn gaer yn amddiffyn ffin orllewinol y wlad.

[golygu] Hanes

[golygu] Hanes canoloesol

Mae'r ddinas yn dyddio o'r Oesoedd Canol. Daw enw'r ddinas o enw Afon Pskova. Ceir y cyfeiriad cyntaf ato yn 903 yn y Brut Cynradd Rwsieg, pryd dywedir i Olga (wedyn Santes Olga) ddod o Pskov i briodi Igor (wedyn Tywysog Kiev). Serch hynny, mae tystiolaeth archaeolegol yn dangos bod tref ar y safle am gannoedd o flynyddoedd cyn hynny. Yn ystod y 12fed a'r 13eg ganrifoedd, roedd Pskov yn rhan o Weriniaeth Novgorod. Fe'i cipiwyd am ychydig o fisoedd gan y Marchogion Tiwtonaidd ym 1241, ond cafodd ei rhyddháu ar ôl Brwydr Llyn Peipus gan Dywysog Alexander Nevsky. Cryfhawyd agwedd annibynol Pskov gan Dywysog Dovmont, tywysog Lithwanaidd a wahoddwyd i reoli yn 1266. Erbyn y 14eg ganrif roedd y ddinas wedi tyfu'n fwy annibynol oddiwrth Novgorod, sefyllfa a gydnabuwyd yn swyddogol gan Novgorod ym 1348. Daeth masnachwyr y ddinas yn rymusach, ac ymunodd â'r Gynghrair Hanseatig. Roedd Gweriniaeth Pskov annibynol yn gorfod amddiffyn ei ffiniau gorllewinol yn gyson yn erbyn ymosodiadau gan Lithuania, Pwyliaid a'r Marchogion Tiwtonaidd. Ym 1510, goresgynwyd Pskov gan Moscfa, gan ddod yn rhan o'r wladwriaeth Rwsiaidd (Muscovy) am y tro cyntaf.

[golygu] Hanes modern

Y kremlin, Pskov

Ar ôl i Rwsia gymryd Estonia a Latfia yn gynnar yn yr ddeunawfed ganrif, collodd Pskov ei phwysigrwyd fel amddiffynfa, ac roedd ar ei golled yn nhermau economaidd a masnachol hefyd. Ymddiorseddodd Tsar Niclas II yn Pskov ar 2 / 15 Mawrth 1917. Meddiannwyd y dref gan lluoedd Almaenig am un mis ar ddeg yn ystod y Rhyfel Byd Cyntaf (o fis Tachwedd 1918 tan mis Medi 1919), ac unwaith eto yn ystod yr Ail Ryfed Byd (o 9 Gorffennaf 1941 hyd 23 Gorffennaf 1944). Difrodwyd llawer o adeiladau hynafol, yn enwedig eglwysi, yn ystod yr ymosodiadau.