Шанец
Од Википедија, слободна енциклопедија
Шанец е вештачки канал околу некоја градба со значење и речиси секогаш служи за спречување на пристапот кон таа градба. Тие нашле широка примена кај замоците, но кај разни други градби.
Содржина |
[уреди] Историски намени
Шанците се длабоки ровови наполнети со вода, конструирани со цел да спречат напад на замок, бедем или друго утврдување. Тие го отежнуваат пристапот на опсадната машинерија како опсадни кули или опсадни овни кои мораат да се донесат до ѕидот за да вршат работа. Друга многу важна улога на шанецот е спречуцањето на поткопување, т.е. копање на тунели под крепоста со цел на нејзин колапс.
[уреди] Европски шанци
Во бурните услови во Англија во XIV и XV век кога за изградба на силни одбрамбени ѕидини требало дозвола (привилегија) од кралот, шанец околу велепоседничка куќа ги одбивал сите освен најупорните напаѓачи (илустрација, горе-десно). Видете исто така Игтамски шанец. Наоѓаме тврдини со шанци и во Ферара, Рока Санвитале во Фонтанелета и Рока Скаљиери во Сирмионе на брегот на езерото Гарда.
За таа намена биле средниот век биле навртувани извори кои го полнеле ровот. Исто така шанците барале одржување - тие биле прегледувани за шут кој би претставувал потенцијален начин на премостување.
Во средниот век се користеле мостови за преминување. Отпрвин тоа биле едноставни дрвени мостови кои лесно се размонтирале во опасност. Подоцна пак, се користеле висечки мостови и подвижни мостови were used for moat spans.
Шанците понекогаш имале долги дрвени шилци во нив за да спречат препливување. Никој никогаш не чувал опасни водни животни во нив.
[уреди] Шанци во другите делови од светот
 |
На ова кратко заглавие му треба проширување. |
Иако шанците често нè потсетуваат на европски замоци, тие се користеле и во Северна Америка од страна на американските индијанци и мисисипската култура како надворешна одбрана кај некои утврдени села.
Шанците се користеле и во источна Азија како кај Забранетиот град и Хси-ан Во Кина царскиот дворец Кокјо во Јапонија; во Велоре во Индија и југоисточна Азија, како Ангкор Ват во Камбоџа и Чианг Маи во Тајланд.
[уреди] Современи намени
Шанците повеќе не играат значајна улога во војувањето, меѓутоа во некои случаи шанецот може да служи за одбрана од некои опасности како и други креативни употреби. Доволно широк и длабок шанец може да служи како препрека за оклопни возила.
[уреди] Чување на животни
Во многу современи зоолошки градини разни животни се чуваат во шанци наместо зад огради. Конструкцијата со вертикален надворешен ѕид кој се издига директно од шанецот наоѓа примена и во градинарскиот елемент наречен ха-ха во рамките на англиската пејзажна архитектура.
