Римска книжевност
Од Википедија, слободна енциклопедија
 Историја на книжевноста |
|---|
|
Арапска книжевност Грчка книжевност Египетска книжевност Индиска книжевност Јапонска книжевност Кинеска книжевност Персиска книжевност Римска книжевност Тамилска книжевност |
Римската или латинската литература се развивала под влијание на хеленската и затоа нејзината вредност е двојна - таа не е само одраз на развитокот на римското робовладетелско општество, туку е и ризница во која се сочувани некои дела на хеленски научници и поети, чии оригинали се изгубени.
Римската литература може да се подели на неколку периоди: докласичен (до 80 год. п.н.е.), класичен (од 80 п.н.е. до 120 год.) и посткласичен период (од 120 год. до почетокот на VI век). Според ова, таа опфаќа цели осум векови. Римската литература настанува при крајот на Првата пунска војна и потоа се раширува, но сегогаш останувајќи единствена, сè до околу 600 година.
Содржина |
[уреди] Докласичен период
Првиот период на римската литература го обележува Законикот на дванаесет плочи, кој претставува кодификација на дотогашните обичајни права и резултат на борбата на широките народни слоеви против патрициите. Познати писатели од докласичниот период се преведувачот на хомеровите дела Ливиj Андроник, комедиографот и епскиот поет Гнеј Невиј, поетот анала и преработувач на хеленските драми К. Енеј, комедиографите Тит Макциј Плавт, Сесилиј Стациј, Теренциј Афер, трагичарите Пакувj, Акиj, потоа војсководецот, државникот и беседникот Порциј Катон, сатиричарот Лусилиј и најплодниот писател и најголемиот научник на стариот Рим - Теренкиj Варон.
[уреди] Класичен период
Ова е периодот на уште еден расцут на римската книжевност, каде овојпат се користел класичен латински јазик. Овој период го одбележуваат беседникот, државникот и писателот Цицерон, историчарите Јулиј Цезар, Салуст Крисп, К. Непот, Тит Ливиј, В. Патеркул, Валериј Максим, Квинтиј Руф, Такит, па поетите Лукрециj Кар, Валериj Катул, Вергилиј Марон, Хорациj Флак, Овидиј Насон, К. Гал, А. Тибул, Проперциј, Енеј Лукан, Галериј Флак, Папиниј Етациј, сатиричарите Персиј Флак, Марцијал, Петрониј и Јуниј Јувенал, како и баснописецот Ј. Федар, стоичарот Сенека, енциклопедистот Плиниј Постариот, реториците Плиниј Помладиот и Квинтилијан.
На овој период му припаѓаат најважните дела од римската литература во стихови и проза, и токму затоа се нарекува класичен период.
[уреди] Посткласичен период
Овој период претставува есен во веќе обраното лозје. Во него, христијанството, кое излегува од своите катакомби, ја сочинува претходницата на поробените маси во борбата против Рим, а границите на Римската Империја се загрозени од варварите.
Посткласичниот период го обележуваат библиографот Светониј Транквил, историчарите Енеј Флор, Евтропиј, Марцелин, Касидор Сенатор, Аврелиј Виктор и Павле Орозиј, антикварот А. Гелиј, романсиерот Апулеј, поетите Клаудијан, Авсониј, граматичарот и полихисторот Макробиј, црквените писатели М. Феликс, Тертулијан, Арнобиј, Фирмик Матерно, Амброзиј, Хиероним, Августин и философот Боетиј. Царот Јустинијан го собрал и го објавил дотогашното законодавство заедно со коментарите на римските правници, кои пресудно влијаеле на настанувањето и развитокот на литературниот латински јазик. Со затворањето на Платоновата академија во Атина, овој цар ја оттргнал и последната пречка на христијанството, која оттогаш постанува културна претходница на Европа.
[уреди] Видете исто така
