قمرالملوک وزیری

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.


قمرالملوک وزیری

اطلاعات هنرمند
تولد ۱۲۸۴ تاکستان قزوین
فعالیت(ها) خواننده
مدت فعالیت حدود ۳۰ سال

قمرالملوک وزیری (۱۲۸۴ خورشیدی - ۱۳۳۸ خورشیدی)، نخستین زن خواننده ایرانی بود.

قمرالملوک در تاکستان قزوین زاده شد. هنگام تولد پدر نداشت و در ۱۸ ماهگی مادرش هم مرد و از این زمان تحت سرپرستی مادربزرگش که روضه‌خوان زنانه حرم ناصرالدین شاه بود قرار گرفت. او در جایی گفته است: «من مدیون تربیت اولیهٔ خودم هستم. چرا که همان پامنبری کردن‌ها به من جرأت خوانندگی داد.»

در جوانی پس از آشنائـی با استاد مرتضی نی‌داود با ردیف موسیقی ملی آشنا شد و راهش را برای کسب تجربیات از استادان دیگر هموار ساخت. کار پیشرفت قمر در مدتی کوتاه به آنجا رسید که کمپانی «هیز ماسترز ویس» به خاطر ضبط صدای او دستگاه صفحه پر کنی به تهران آورد. بعد از آن کمپانی «پولیفون» هم آمد. به گفته ساسان سپنتا ۲۰۰ صفحه از قمر ضبط شده است.

این یکی از معروفترین عکس های مرحوم قمر در جوانی است که نیمتاج طلا بر سر دارد.
این یکی از معروفترین عکس های مرحوم قمر در جوانی است که نیمتاج طلا بر سر دارد.
این یکی از معروفترین عکس های مرحوم قمر در جوانی است که نیمتاج طلا بر سر دارد.
این یکی از معروفترین عکس های مرحوم قمر در جوانی است که نیمتاج طلا بر سر دارد.

قمر نخستین کنسرت خود را در سال ۱۳۰۳ برگزار کرد. روز بعد نظمیه از او تعهد گرفت که بی حجاب کنسرت ندهد. قمر عواید کنسرت را به امور خیریه اختصاص داد. قمر در سفر خراسان در مشهد کنسرت داد و عواید آن را صرف آرامگاه فردوسی نمود. در همدان در سال ۱۳۱۰ کنسرت داد و ترانه‌هایی از عارف خواند. وقتی نیرالدوله والی خراسان چند گلدان نقره به او هدیه کرد آن را به عارف پیشکش نمود. با این که عارف مورد غضب والی و دستگاه رضاشاه بود. در سال ۱۳۰۸ به نفع شیر و خورشید سرخ کنسرت داد و عواید آن به بچه‌های یتیم اختصاص داده شد.

گشایش رادیو در سال ۱۳۱۹ صدای قمر را به عموم مردم رساند. عارف قزوینی و ایرج‌میرزا و تیمورتاش وزیر دربار، شیفته او شده بودند. با این‌همه قمر از گردآوری زر و سیم پرهیز می‌‌کرد و درآمدهای بزرگ و هدایای گران را به فقرا و محتاجان می‌داد.

قمرالملوک وزیری در شامگاه پنجشنبه پانزدهم مردادماه ۱۳۳۸ در شمیران، بر اثر کسالت قلبی در خانه یکی از نزدیکانش درگذشت وی در گورستان ظهیرالدوله بین امام‌زاده قاسم و تجریش شمیران به خاک سپرده شد.(رجوع شود به گورستان ظهیرالدوله)

فهرست مندرجات

[ویرایش] نوشته روی سنگ قبر

تنها نه قمر بود هنرمند به عالم روحم ملکی بود که در جسم بشر رفت آتشی درسینه دارم جاودانی عمر من مرگست نامش زندگانی رحمتی کن کز غمت جان می سپارم بیش از این من طاقت هجران ندارم

بانو قمرالملوک وزیری تولد سال 1284 شمسی وفات 14 مرداد ماه

[ویرایش] در وصف بانوی

استاد محمدحسین شهریار غزل زیبائی را در مدح این شیر زن خوش صدا و گشاده دست سروده است.

همچنین استاد بنان در وصف این بانو فرموده: قمرالملوک ام کلثوم ایران است !


[ویرایش] پیوند به بیرون


[ویرایش] پیوندها

نمونه‌هایی از آثار ایشان (تصنیف دوم احتمالا نمونه اصلی نیست. بلکه نمونه بازخوانی شده توسط هنگامه اخوان است)

زبان‌های دیگر