انگل
از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد.
اَنگَل به گیاه یا حیوانی که برروی یا داخل بدن موجود زنده دیگری زندگی نموده و از این زندگی فایده میبرد، گفته می شود.
انگلشناسی علمی است که به وسیله آن شکل خارجی و داخلی و سیر تکامل و طرز سرایت انگل به انسان و حیوان مورد مطالعه قرار میگیرد.
زندگی انگلی عبارتست از یکی از اشکال همزیستی فیزیولوژیکی بین دو حیوان از دو جنس مختلف که یکی از آنها (انگل)معمولاً کوچکتر و ضعیفتر بوده و در سطح یا داخل بدن جنس قویتر (میزبان)زندگی و تغذیه میکند ودر بدن او ایجاد اختلال مینماید. این همزیستی ممکن است دایم یا موقت باشد.
[ویرایش] انواع مختلف زندگی انگلی
1-انواعی که بر سطح بدن میزبان زیست میکنند و به آنها انگلهای خارجی (Ectoparasite) گفته می شود. مانند شپش و کک.
2-انواعی که در داخل بدن میزبان زندگی میکنند و به آنها انگلهای داخلی (Endoparasite)گفته می شود. مانند کرم رودهها.
3-انواعی که در خارج بدن میزبان نیز میتوانند زندگی کنند و به آنها انگلهای اختیاری (Facultative)گفته می شود.
4-انواعی که برای ادامه زندگی حتماً باید در داخل بدن میزبان زتدگی کنند و گرنه از بین میروند و به آنها انگلهای اجباری (انگلیسی:Obligatory)گفته میشود. مانند اکثر کرمهای رودهای.
5-انگلهای موقت (Temporary) آنهایی هستند که مدت کوتاهی به میزبان میچسبند.
6-انگلهای دایم (Permanent) که تمام یا قسمت مهمی از زندگی خود را در داخل بدن میزبان میگذرانند. مانند اکثر کرمها.
7-انگلهایی که به طور اتفاقی وارد بدن میزبانی بجز میزبان اصلی خود می شوند که در این صورت سیر تکاملی آنها تغییر میکند و به آنها انگلهای اتفاقی (Accidental)گفته می شود. مانند کرم سگ که ندرتاً در انسان مشاهده میشود و یا مالاریای میمون که تصادفاً باعث ابتلای انسان می شود.
8-انگل یک میزبانی (Monoxenous)که دوره زندگی خود را در بدن یک میزبان میگذرانند. مانند آسکاریس.
9-انگلهای چندمیزبانی (Heteroxenous)که باید در بدن دو یا چند میزبان زندگی کنند. مانند انواع فیلرها.
10-انگلهای بیماریزا (Pathogene)که در بدن میزبان ایجاد ناراحتی میکنند.
11-انگلهای بیضرریا پودهزی (Saprophyte) که وجود آنها در بدن میربان بیضرر است. مانند بسیاری از آمیبهای روده وهمزیستی بین انگل و میزبان را اشتراکی (Cmmensalism)میگویند.
12-آنگلهای سرگردان (Erratic) که به انگلهایی گفته میشود که در بعضی مواقع در اثر وجود عواملی از محل زیست اصلی خود به نقطه دیگری از بدن رفته و در آنجا جایگزین می شود. مانند آسکاریس که محل اصلی زیست این کرم در روده کوچک است ولی در اثر شرایطی مانند تب بالا به نقاط دیگری از بدن مانند صفرا یا کبد میرود وبه همین علت به این کرم، کرم دیوانه (Mad worm) گفته میشود. حتی در یک مورد دیده شده بود که کرم آسکاریس بر اثر تب بالا از چشم پسر بچهای بیرون آمده بود.
[ویرایش] منابع
- دکتر ارفع، فریدون. کرمشناسی پزشکی. 1367
- دکتر نامآور، حمید: دکتر ضرابی، محمد جواد. فرهنگ پزشکی دورلند. انتشارات یادواره کتاب. ISBN 964-5543-28-2.1382