اروندرود

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.

اروندرود
اروندرود
اروندرود
سرچشمه دجله ، فرات، کارون
ریزشگاه خلیج فارس
کشورهای آبگیر ایران، عراق
درازا ۲۰۰ کیلومتر
ارتفاع سرچشمه - متر
میانگین بده ‪ ۱۷۵۰‬ متر مکعب بر ثانیه

اَروَندرود رودخانه پهناوری است در جنوب غربی ایران و در مرز ایران و عراق. اروندرود از همریزش رودهای دجله، فرات و سپس کارون پدید آمده‌است. دجله و فرات پیش از پیوستن به کارون در شهر قرنه در ۳۷۵ کیلومتری جنوب بغداد به هم می‌پیوندند. درازای اروندرود از قرنه تا ریزشگاه آن در خلیج فارس ۱۹۰ کیلومتر است. ریزشگاه اروندرود در محل شهر ایرانی اروندکنار و شهر عراقی فاو است. اروند رود در شاهنامه چند بار بکار رفته و در کتب جغرافیایی بعد از اسلام نیز توصیف شده‌است اما در بعضی منابع گاهی اوقات توصیف اروند بر رود کارون دلالت دارد و در مواردی بر شط العرب یا اروند رود. در کتاب اوستا اگرچه از نام خلیج فارس بطور صریح نام برده نشده اما در مهر یشت در مبحث مهر یا میترا اشاره‌ای نیز به اروند رود شده‌است که در آن دوره ارونگ گفته می‌شده‌است و چنین آمده: «دارنده دشت‌های فراخ» و «اسب‌های تیزرو» که از سخن راستین آگاه است و پهلوانی است خوش اندام و نبرد آزما، دارای هزار گوش و هزار چشم و هزار چستی و چالاکی یاد شده، کسی است که جنگ و پیروزی با اوست، هرگز نمی‌خسبد، هرگز فریب نمی‌خورد، اگر کسی با او پیمان شکند خواه در شرق هندوستان باشد یا بر دهنه شط ارنگ، از ناوک او گریز ندارد، او نخستین ایزد معنوی است که پیش از طلوع خورشید فنا ناپذیر تیز اسب بر بالای کوه هرا بر می‌آید و از آن جایگاه بلند سراسر منزلگاه‌های آریایی را می‌نگرد.


اروند واژه‌ای پارسی میانه‌است به معنی بزرگ وشکوه و در دوره باستان به همه طول رود دجله و اروندرود امروزی گفته می‌شد. اگر اروند را با تلفظ اوروند بخوانیم معنی آب رونده یا رودخانه معنی می‌دهد. نام دجله نیز عربی‌شده تیگره پارسی باستان است که تیگره نیز صورت کهن همان واژه تیز است.

ایران و عراق در سال ۱۹۷۵ طی معاهده الجزایر ژرفگاه اروندرود را به عنوان خط مرزی میان دو کشور تعیین کردند.