Ισοπεντάνιο
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
| Ισοπεντάνιο | |
|---|---|
 |
|
| Γενικά | |
| Όνομα | Ισοπεντάνιο |
| Συνώνυμα | μεθυλο-βουτάνιο |
| Χημικός τύπος | C5H12 |
| SMILES | CC(C)CC |
| Μοριακό βάρος | 72,15 g/mol |
| Εμφάνιση | Άχρωμο υγρό |
| Αριθμός CAS | 78-78-4 |
| Αριθμός EC | 201-142-8 |
| Ιδιότητες | |
| Σημείο τήξης | -160°C (113,15 K) |
| Σημείο βρασμού | 28°C (301,15 K) |
| Ειδικό βάρος | 0,620 (20°C) |
| Δείκτης διάθλασης (RI) | 1,354 |
| Διαλυτότητα στο νερό |
Αδιάλυτο |
| Ασφάλεια | |
   |
|
| Προσδιορισμός κινδύνων |
Εξαιρετικά εύφλεκτο (F+), Επιβλαβές (Xn), Τοξικό για τους υδρόβιους |
| Σημείο ανάφλεξης | -51°C (222,15 K) |
| Θερμοκρασία αυτανάφλεξης |
420°C (693,15 K) |
| Φράσεις R/S | R: 12,51/53,65,66,67 S: 2,9,16,29,33,61,62 |
| MSDS | Σύνδεσμος MSDS |
| Η κατάσταση αναφοράς είναι η πρότυπη κατάσταση εκτός αν σημειώνεται διαφορετικά |
|
Το ισοπεντάνιο ή μεθυλοβουτάνιο ανήκει στην οικογένεια των κορεσμένων υδρογονανθράκων. Έχει χημικό τύπο C5H12 και είναι ισομερές του n-πεντανίου.
Παράγεται από το πετρέλαιο ή με αναμόρφωση (ισομερείωση) του n-πεντανίου. Χρησιμοποιείται κυρίως ως διαλύτης ή ως πρώτη ύλη στη χημική βιομηχανία.
Πίνακας περιεχομένων |
[Επεξεργασία] Ιδιότητες
Το ισοπεντάνιο είναι άχρωμο και πολύ πτητικό υγρό με ελαφριά ευχάριστη οσμή. Ανήκει στην οικογένεια των αλκανίων και μάλιστα είναι ένα από τέσσερα μέλη που διατηρεί την εμπειρική του ονομασία ανεξάρτητα από τους κανόνες ονοματολογίας.
Είναι μία από τις τρεις ισομερείς μορφές του πεντανίου: το (κανονικό) n-πεντάνιο (CH3-(CH2)3-CH3) που είναι ένας γραμμικός υδρογονάνθρακας, το ισοπεντάνιο ή μεθυλο-βουτάνιο (CH-(CH3)2-CH2-CH3) και το νεοπεντάνιο ή διμεθυλο-προπάνιο (C-(CH3)4). Τα ισομερή αυτά παρόλο που έχουν ίδιο χημικό τύπο και μοριακό βάρος, έχουν διαφορετικές δομές και διαφορετικές ιδιότητες.
Αναμιγνύεται πλήρως με υδρογονάνθρακες, και αιθέρες αλλά είναι αδιάλυτος στο νερό.
[Επεξεργασία] Χρήσεις
Το ισοπεντάνιο χρησιμοποιείται κυρίως ως διαλύτης και ενδιάμεση ένωση στη χημική βιομηχανία.
Σε μίγματα με n-πεντάνιο χρησιμοποιείται στην παραγωγή διογκωμένου πολυστυρενίου, αλλά και ως προωθητικό ψεκασμού για τα αεροζόλ. Επίσης ως οικολογικό διογκωτικό αέριο της πολυουρεθάνης μαζί με το κυκλοπεντάνιο έχει αντικαταστήσει τα παλαιότερα διογκωτικά αέρια R-11 και R-141b στους θαλάμους φορτηγών-ψυγείων.
[Επεξεργασία] Ασφάλεια - Υγεία
Το ισοπεντάνιο είναι ένα εξαιρετικά εύφλεκτο και πτητικό υλικό το οποίο πρέπει να αποθηκεύεται σε καλά αεριζόμενο μέρος και μακριά από πηγές ανάφλεξης. Είναι τοξικό για τους υδρόβιους οργανισμούς και πρέπει να αποφεύγεται η απελευθέρωσή στο περιβάλλον ή στην αποχέτευση.
Τέλος, είναι επιβλαβές για τον άνθρωπο, σε περίπτωση κατάποσης μπορεί να προκαλέσει βλάβη στους πνεύμονες ενώ η εισπνοή ατμών μπορεί να προκαλέσει υπνηλία και ζάλη.
