Gwleidyddiaeth yr Ariannin
Oddi ar Wicipedia
Mae cyfansoddiad yr Ariannin, sydd yn dyddio o 1853 (wedi'i ddiwygio yn 1994), yn gwahanu nerthoedd y canghennau gweithredol, deddfwriaethol a barnwrol ar y lefelau cenedlaethol a thaleithiol. Ni all yr arlywydd na'r is-arlywydd gael eu hethol am fwy na dau dymor o bedair blynedd yn olynol. Gellir sefyll am drydydd tymor neu fwy ar ôl egwyl o un tymor neu fwy. Mae'r arlywydd yn penodi gwenidogion y llywodraeth ac mae'r cyfansoddiad yn rhoi llawer o rym iddo fe fel pennaeth y wladwriaeth a phennaeth y llywodraeth, yn cynnwys yr awdurdod i wneud cyfreithiau trwy ddyfarniad arlywyddol pan fo amodau "pwysig ac anghenrheidiol".
Senedd yr Ariannin yw'r Gyngres Genedlaethol dwy siambr, neu'r Congreso Naciónal, sy'n cynnwys y senedd (y Senado) o 72 o seddi a Siambr Dirpwyon (y Cámara de Diputados) o 257 o aelodau. Ers 2001 mae pob talaith, gan gynnwys y Brifddinas Ffederal, yn ethol 3 seneddwr. Mae'r Seneddwyr yn cael eu ethol am dymor o 6 blynedd, gydag etholiadau am draean o'r Senedd pob dwy flynedd. Mae aelodau Siambr y Dirpwyon yn cael eu hethol am 4 blynedd, a hanner y Siambr yn cael ei ethol bob dwy flynedd.
Arlywydd presennol yr Ariannin yw Cristina Fernández de Kirchner, a etholwyd i'r swydd yn niwedd 2007. Y pleidiau gwleidyddol mwyaf yw'r Alianza Frente para la Victoria (FV), Partido Justicialista (PJ), Afirmación para una República Igualitaria a'r Unión Cívica Radical.
[golygu] Arlywyddion yr Ariannin
| Rhif | Arlywydd | O | Hyd | Nodiadau |
| 1º | Bernardino Rivadavia | 8 Chwefror 1826 | 7 Gorffennaf 1827 | Jefe de Estado (no constitucional) |
| 2º | Vicente López y Planes | 7 Gorffennaf 1827 | 17 Awst 1827 | Jefe de Estado(no constitucional) |
| 3º | Justo José de Urquiza | 5 Mawrth 1854 | 5 Mawrth 1860 | Presidente de la Confederación Argentina |
| 4º | Santiago Derqui | 5 Mawrth 1860 | 5 Tachwedd 1861 | Renunció. |
| 5º | Juan Esteban Pedernera | 5 Tachwedd 1861 | 12 Rhagfyr 1861 | |
| 6º | Bartolomé Mitre | 12 Hydref 1862 | 12 Hydref 1868 | Arlywydd cyfansoddiadol cyntaf |
| 7º | Domingo Faustino Sarmiento | 12 Hydref 1868 | 12 Hydref 1874 | |
| 8º | Nicolás Avellaneda | 12 Hydref 1874 | 12 Hydref 1880 | |
| 9º | Julio Argentino Roca (PAN) | 12 Hydref 1880 | 12 Hydref 1886 | |
| 10º | Miguel Juárez Celman (PAN) | 12 Hydref 1886 | 6 Awst 1890 | Ymddiswyddodd |
| 11º | Carlos Pellegrini (PAN) | 6 Awst 1890 | 12 Hydref 1892 | |
| 12º | Luis Sáenz Peña (PAN) | 12 Hydref 1892 | 23 Ionawr 1895 | Ymddiswyddodd |
| 13º | José Evaristo Uriburu (PAN) | 23 Ionawr 1895 | 12 Hydref 1898 | |
| 14º | Julio Argentino Roca (PAN) | 12 Hydref 1898 | 12 Hydref 1904 | |
| 15º | Manuel Quintana (PAN) | 12 Hydref 1904 | 12 Mawrth 1906 | Bu farw yn y swydd. |
| 16º | José Figueroa Alcorta (PAN) | 12 Mawrth 1906 | 12 Hydref 1910 | |
| 17º | Roque Sáenz Peña (PAN) | 12 Hydref 1910 | 9 Awst 1914 | Bu farw yn y swydd. |
| 18º | Victorino de la Plaza (PAN) | 9 Awst 1914 | 12 Hydref 1916 | |
| 19º | Hipólito Yrigoyen (UCR) | 12 Hydref 1916 | 12 Hydref 1922 | Primer presidente electo con la Ley Sáenz Peña |
| 20º | Marcelo Torcuato de Alvear (UCR) | 12 Hydref 1922 | 12 Hydref 1928 | |
| 21º | Hipólito Yrigoyen (UCR) | 12 Hydref 1928 | 6 Medi 1930 | Segundo Mandato. Depuesto |
| 22º | José Félix Uriburu | 6 Medi 1930 | 20 Chwefror 1932 | De facto. Comienzo de la Década Infame |
| 23º | Agustín Pedro Justo (PDN) | 20 Chwefror 1932 | 20 Chwefror 1938 | |
| 24º | Roberto Marcelino Ortiz (UCR-A) | 20 Chwefror 1938 | 27 Mehefin 1942 | Ymddiswyddodd. |
| 25º | Ramón Castillo | 27 Mehefin 1942 | 4 Mehefin 1943 | Depuesto por la Revolución del 43. Fin de la década infame. |
| 26º | Arturo Rawson | 4 Mehefin 1943 | 7 Mehefin 1943 | De facto |
| 27º | Pedro Pablo Ramírez | 7 Mehefin 1943 | 9 Mawrth 1944 | De facto |
| 28º | Edelmiro Julián Farrell | 9 Mawrth 1944 | 4 Mehefin 1946 | De facto |
| 29º | Juan Domingo Perón | 4 Mehefin 1946 | 4 Mehefin 1952 | |
| -- | Juan Domingo Perón | 4 Mehefin 1952 | 16 Medi 1955 | Segundo mandato. Depuesto por la Revolución Libertadora. |
| 30º | José Domingo Molina Gómez | 21 Medi 1955 | 23 Medi 1955 | De facto - Interino |
| 31 º | Eduardo Lonardi | 23 Medi 1955 | 13 Tachwedd 1955 | De facto |
| 32º | Pedro Eugenio Aramburu | 13 Tachwedd 1955 | 1 Mai 1958 | De facto |
| 33º | Arturo Frondizi (UCRI) | 1 Mai 1958 | 29 Mawrth 1962 | Depuesto. |
| 34º | José María Guido (UCRI) | 29 Mawrth 1962 | 12 Hydref 1963 | Presidente provisional de la Cámara de Senadores ante renuncia del vicepresidente de la Nación A. Gómez - Interino por aplicación de la Ley 252 |
| 35º | Arturo Umberto Illia (UCRP) | 12 Hydref 1963 | 28 Mehefin 1966 | Depuesto por la Revolución Argentina. |
| -- | Junta militar | 28 Mehefin 1966 | 29 Mehefin 1966 | De facto - Interina |
| 36º | Juan Carlos Onganía | 29 Mehefin 1966 | 8 Mehefin 1970 | De facto. Depuesto |
| 37º | Roberto Marcelo Levingston | 18 Mehefin 1970 | 22 Mawrth 1971 | De facto |
| 38º | Alejandro Agustín Lanusse | 22 Mawrth 1971 | 25 Mai 1973 | De facto |
| 39º | Héctor José Cámpora (PJ) | 25 Mai 1973 | 13 Gorffennaf 1973 | Renunció. |
| 40º | Raúl Alberto Lastiri (PJ) | 13 Gorffennaf 1973 | 12 Hydref 1973 | Interino |
| 41º | Juan Domingo Perón (PJ) | 12 Hydref 1973 | 1 Gorffennaf 1974 | Bu farw yn y swydd. |
| 42º | María Estela Martínez de Perón (PJ) | 1 Gorffennaf 1974 | 24 Mawrth 1976 | Depuesta por el Proceso de Reorganización Nacional. |
| -- | Junta militar | 24 Mawrth 1976 | 29 Mawrth 1976 | Dros dro |
| 43º | Jorge Rafael Videla | 29 Mawrth 1976 | 29 Mawrth 1981 | De facto |
| 44º | Roberto Eduardo Viola | 29 Mawrth 1981 | 11 Rhagfyr 1981 | De facto |
| 45º | Carlos Alberto Lacoste | 11 Rhagfyr 1981 | 22 Rhagfyr 1981 | De facto - Interino |
| 46º | Leopoldo Galtieri | 22 Rhagfyr 1981 | 18 Mehefin 1982 | De facto |
| 47º | Alfredo Oscar Saint-Jean | 18 Mehefin 1982 | 1 Gorffennaf 1982 | De facto - Interino |
| 48º | Reynaldo Bignone | 1 Gorffennaf 1982 | 10 Rhagfyr 1983 | De facto |
| 49º | Raúl Alfonsín (UCR) | 10 Rhagfyr 1983 | 8 Gorffennaf 1989 | Ymddiswyddodd. |
| 50º | Carlos Menem (PJ) | 8 Gorffennaf 1989 | 8 Gorffennaf 1995 | |
| -- | Carlos Menem (PJ) | 8 Gorffennaf 1995 | 10 Rhagfyr 1999 | Segundo mandato. |
| 51º | Fernando de la Rúa (Alianza) | 10 Rhagfyr 1999 | 21 Rhagfyr 2001 | Ymddiswyddodd. |
| -- | Ramón Puerta (PJ) | 21 Rhagfyr 2001 | 23 Rhagfyr 2001 | Presidente provisional del H. Senado de la Nación en ejercicio del Poder Ejecutivo |
| 52º | Adolfo Rodríguez Saá (PJ) | 23 Rhagfyr 2001 | 1 Ionawr 2002 | Interino - Renunció. |
| -- | Eduardo Camaño (PJ) | 1 Ionawr 2002 | 2 Ionawr 2002 | Presidente de la H. Cámara de Diputados de la Nación en ejercicio del Poder Ejecutivo |
| 53º | Eduardo Duhalde (PJ) | 2 Ionawr 2002 | 25 Mai 2003 | Interino - Renunció para permitir la asunción adelantada del Presidente y Vicepresidente electos |
| 54º | Néstor Kirchner (FV) | 25 Mai 2003 | 10 Rhagfyr 2007 | |
| 55º | Cristina Fernández de Kirchner (FV) | 10 Rhagfyr 2007 | Arlywydd presennol |
