Karapatang-ari
Mula sa Tagalog na Wikipedia, ang malayang ensiklopedya
Ang artikulo (o seksyon) na ito ay maaring nangangailan ng pag-wikify upang matugunan ang pamantayan sa kalidad ng Wikipedia. Maari po kayong makatulong sa pagpapaunlad ng artikulong ito, lalo na sa pambungad, kaayusan ng mga seksyon, at mga kaugnay na kawing paloob. (tulong) (Pebrero 2008) |
Ang karapatang-ari (Ingles: copyright) ay isang koleksyon ng mga karapatang eksklusibo na ibinibigay ng mga pamahalaan sa pagwasto ng isang partikular na ekspresyon ng isang idea o impormasyon. Sa pinaka-heneral, ito ay, sa katuturang literal, "ang karapatan para kumopya" ng isang gawaing orihinal. Sa mga nakararaming kaso, itong mga karapatan ay mayrong takdang-panahon. Ang simbolo ng karapatang-ari ay ang ©.
Ang karapatang-ari o copyright ay ang legal na karapatan ng mga may akda, manunulat, pintor, mang-aawit at ibat ibang talento na nagbibigay sa kanila ng natatanging karapatang makapaggawa ng panibagong sipi ng isahan o maramihan, makapagpamahagi ng sipi maging ito man ay komersyal o hindi, sa iba't-ibang kaparaan.
Sa iba't-ibang pagkakataon ang paggamit ng thumbnail ay itinuturing na Fair-Use, gayumpaman iminumungkahing manghinggi ng permiso bago gamitin ang mga bagay na hindi pagaari.
May mga bagay na hindi nabibigyan ng karapatang-ari o uncopyrightable. Ito ay tumutukoy sa ibat ibang bagay na nakalaan sa pampublikong gamit o dominyo. Mas lalong kilala ito bilang "Public Domain".
Ilan sa mga bagay na karapatang-aring di maari ay mga bagay na likha ng estado, o bagay na binayaran ang pagkakalikha gamit ang kaban ng bayan.
Ang transliterasyon ng Karapatang-Ari mula sa wikang Ingles na "copyright" ay KopyaKanan. May grupo ng netizen na naniniwala naman sa KopyaKaliwa o tinatawag na "copyleft".