นิกายโยคาจาร

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี

นิกายโยคาจารตั้งขึ้นโดยท่านเมตตรัยนาคซึ่งเกิดหลังท่านนาคารชุนราว 100 ปี ๙ออื่นๆของนิกายนี้คือ นิกายวิญญาณวาท หรือนิกายวิชญาณวาท สานุศิษย์ที่สืบต่อนิกายนี้คือ พระอสังคะ และพระวสุพันธุ พระทินนาคะ และพระธรรมปาละ เป็นต้น

เนื้อหา 1 คัมภีร์ 2 หลักธรรม 3 นิกายโยคาจารในจีน 4 นิกายโยคาจารในญี่ปุ่น 5 อ้างอิง 6 แหล่งข้อมูลอื่น

[แก้] คัมภีร์

คัมภีร์ที่สำคัญของนิกายนี้มี 5 คัมภีร์ คือ อวตังสกสูตร สันธินิรโมจนสูตร ลังกาวตารสูตร คันธวยูหสูตร และอภิธรรมสูตร

[แก้] หลักธรรม

นิกายนี้ถือว่าเฉพาะจิตเท่านั้นที่เป็นจริง สิ่งอื่นนอกจากจิตไม่เป็นจริง เป็นแต่มายาของจิต มีอยู่ เป็นอยู่เพราะการคิดของจิต จิตเรียกอีกอย่างว่าอาลยวิญญาณ หรือธาตุรู้ มีหน้าที่ 3 ประการคือ

• รู้เก็บ หมายถึงรวบรวมพลังต่างๆของกรรมไว้ในอาลยวิญญาณ สิ่งที่ถูกเก็บไว้เรียกว่าพีชะ ซึ่งมี 3 อย่างคือ กุศลพีชะ อกุศลพีชะ และ อัพยากตพีชะ
• รู้ก่อ หมายถึงการสร้างอารมณ์ต่างๆของจิต หรือการกำหนดอารมณ์อื่นๆที่จิตรับรู้
• รู้ปรุง หมายถึง การปรุงอารมณ์ที่ก่อขึ้นให้วิจิตรพิสดารไป

อาจแบ่งบุคคลตามพีชะที่ฝังอยู่ในอาลยวิญญาณได้ 5 ระดับ เรียกว่าปัญจโคตร คือ

• พุทธพีชบุคคล คือผู้สร้างบารมีสู่พุทธภูมิ
• ปัจเจกโพธิพีชบุคคล คือผู้สร้างบารมีเป็นพระปัจเจกพุทธเจ้า
• สาวกพีชบุคคล คือผู้สร้างบารมีเป็นพระอรหันต์
• อนิยตพีชบุคคล ผู้มีคติไม่แน่นอน ขึ้นอยู่กับการอบรม
• กิจฉันติกพีชบุคคล คือผู้ที่โปรดไม่ได้ในชาตินี้ แต่อาจบรรลุได้ หากปรับปรุงตัวในชาติต่อๆไป

[แก้] นิกายโยคาจารในจีน

นิกายโยคาจารในจีนมีชื่อเรียกว่านิกายฟาเสียงหรือนิกายเว่ยชิ พระถังซัมจั๋งหรือหยวนฉ่าง เป็นผู้นำมาสู่ประเทศจีน ศิษย์คนสำคัญของท่านคือ ข่วยชิเป็นผู้สืบทอดต่อมา คัมภีร์สำคัญคือ มหายานสังคหะ

[แก้] นิกายโยคาจารในญี่ปุ่น

นิกายโยคาจารในญี่ปุ่นเรียกว่านิกายฮอสโส ท่านโคโซเป็นคนนำนิกายนี้จากจีนมาเผยแพร่ในญี่ปุ่นเมื่อ พ.ศ. 1192

[แก้] อ้างอิง

• ทวีวัฒน์ ปุณฑริกวิวัฒน์. ศาสนาและปรัชญาในจีน ทิเบต และญี่ปุ่น. กทม. สุขภาพใจ. 2545
• ประยงค์ แสนบุราณ. พระพุทธศาสนามหายาน. กทม.โอเดียนสโตร์. 2548

[แก้] แหล่งข้อมูลอื่น

• "Early Yogaacaara and Its Relationship with the Madhyamaka School", Richard King, Philosophy East & West, vol. 44 no. 4, October 1994, pp. 659-683
• "Vijnaptimatrata and the Abhidharma context of early Yogacara", Richard King, Asian Philosophy, vol. 8 no. 1, March 1998, pp. 5-18
• "The mind-only teaching of Ching-ying Hui-Yuan" (subtitle) "An early interpretation of Yogaacaara thought in China", Ming-Wood Liu, Philosophy East & West, vol. 35 no. 4, October 1985, pp. 351-375
• Yogacara Buddhism Research Association; articles, bibliographies, and links to other relevant sites.