Pucheroki
Z Wikipedii
Pucheroki (puchery, pueri, z łac. puer znaczy chłopiec) to zwyczaj obchodzony w Niedzielę Palmową w Krakowie i okolicach.
Zwyczaj ten wywodzi się z dawnych kwest żaków. Wczesnym rankiem w Palmową Niedzielę przebrani chłopcy chodzą po domach. Na głowach noszą wysokie, stożkowate czapki z kolorowej bibuły, twarze smolą sadzą. W pasie przewiązani są powrósłami.
Śpiewając, życząc świąt Zmartwychwstania Pańskiego, wygłaszają oracje, które łączą w sobie elementy dawnych pieśni wielkopostnych, kolęd kantyczkowych, dialogów komicznych i rymowanek. Jednocześnie obchodzą izbę dookoła, stukając o podłogę laskami pucherskimi (w kształcie młotków lub siekierek) i recytują np.:
- Ja żaczek maluty,
- Pogubiłem paputy.
- Chodziłem do nieba,
- Za kawałkiem chleba.
- Chciałem się wrócić,
- Nie chcieli mnie puścić.
- Przyjmijcie mnie państwo za ciurę,
- Będę ja łapał sąsiadowe kurę;
- Stoi ciura w płocie,
- Będzie kij w robocie...
lub:
- A jo maly pastuszek szukołem Jezusa,
- Znalazłem go pod dębem mioł piscołkę i bęben.
- Na piscołce fitu, fitu - na bębenku puku, puku,
- Cztery panny w tońcu, osoba na końcu... itd.
Otrzymują za to jedzenie, głównie jajka oraz drobne datki, które zbierali do koszyka.
Zwyczaj ten, jakkolwiek zanikający, jest nadal żywy w niektórych wsiach podkrakowskich, m.in. w Bibicach, Zielonkach i Trojanowicach.
Zobacz też:
- Wielkanoc
- dziady śmigustne
- śmigus-dyngus
- Pogrzeb żuru i śledzia
- Wieszanie Judasza
- Z kurkiem po dyngusie
- Lajkonik
- Siuda Baba
Zima: Konik • Koza • Turoń • Podłaźniki • Szopka krakowska • Gwiazda kolędnicza • Misie • Ścięcie śmierci • Podkoziołek • Ciągnienie kloca • Cąber • Wkupne do bab •Skakanie na urodzaj lnu •Zapust •
Wiosna: Marzanna • Gregorianki • Judaszki • Pucheroki • Śmigus-dyngus • Turki • Dziady śmigustne • Siuda Baba • Kurek dyngusowy • Pisanki • Palma wielkanocna • Roduś • Król pasterzy • Lajkonik • Sobótki •
Lato: Wyzwolenie kosiarza • Oborywanie przepiórki • Okrężne • Kozioł •
Jesień: Zaduszki • Andrzejki • Pieczywo obrzędowe •