Mateiu Ion Caragiale

Z Wikipedii

Mateiu Ion Caragiale
Data i miejsce urodzenia	25 marca 1885 Bukareszt, Rumunia
Data i miejsce śmierci	14 września 1993 Bukareszt, Rumunia
Narodowość	rumuńska
Dziedzina sztuki	poezja, proza
Styl	dekadentyzm symbolizm parnasizm modernizm
Ważne dzieła	Fanfaroni ze Starego Dworu

Mateiu Ion Caragiale [mateju jon karadżale] (ur. 25 marca 1885 - zm. 17 stycznia 1936) - był rumuńskim prozaikiem i poetą; nieślubny syn Iona Luci Caragiala.

Spis treści 1 Życie 2 Twórczość 3 Dzieła 3.1 Polskie przekłady 4 Zobacz też 5 Przypisy 6 Bibliografia

[edytuj] Życie

Od 1903 roku studiował prawo na Uniwersytecie Bukareszteńskim oraz w Berlinie (gdzie przebywał na emigracji jego ojciec), lecz nauk nie dokończył. W latach 1912-1914 pracował jako kierownik sekretariatu na rumuńskim ministerstwie prac publicznych, w okresie 1919-1921 jako dyrektor wydziału prasy zagranicznej na ministerstwie spraw wewnętrznych. Oprócz pracy w sektorze publicznym poświęcał się tylko literaturze a na końcu życia również heraldyce.

[edytuj] Twórczość

W młodości publikował w czasopismach parnasistyczne wiersze ewokujące średniowiecze i jego fikcyjnych bohaterów (Orlice, rumuński "Pajere", wydane w postaci książkowej pośmiertnie w 1936 r.). W prozie jest najwyraźniejszym przedstawicielem rumuńskiej dekadencji literackiej oraz fin de siècle. Jej manifestem stała się nowela Remember (1924), której akcja toczy się w kosmopolitycznym środowisku Berlina. Główną postacią noweli jest ekstrawagancyjny dande, cierpiący wewnętrznym, głębokim poczuciem chaosu. W najsłynniejszej swojej powieści Fanfaroni ze Starego Dworu (rumuński "Craii de Curtea Veche", 1929) Mateiu Caragiale łączy otoczoną przez siebie kultem estetykę z zamiłowaniem do bałkańskiego kolorytu i argotycznego słownictwa. Wyraża nostalgiczny podziw i tęsknotę za starą arystokracją rumuńską, zarazem wszak realistycznie oraz z pewnymi elementami groteski prezentuje atmosferę Bukaresztu na początku XX wieku. Druga powieść z planowanej "bałkańskiej trylogii" Pod pieczęcią tajemnicy (rumuński "Sub pecetea tainei", publikowana w czasopimach w latach 1930–1933), została niedokończona.^[1]

[edytuj] Dzieła

• 1924 - Remember (Bukareszt: Editura "Cultura Naţională").
• 1929 - Craii de Cuertea Veche (Bukareszt: Editura "Cartea Românească").
• 1936 - Pajere (Bukareszt: Editura "Cultura Naţională").
• 1936 - Opere (Bukareszt: Fundaţia pentru Literatură şi Artă "Regele Carol II").

[edytuj] Polskie przekłady

• Fanfaroni ze Starego Dworu (przełożyła Danuta Bieńkowska, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1968).

[edytuj] Zobacz też

• Dekadencja
• Ion Luca Caragiale
• Literatura rumuńska

[edytuj] Przypisy

1. ↑ Libuše Valentová: Mateiu Caragiale, w: Slovník rumunských spisovatelů (Praga: Nakladatelství Libri, 2001; strona 72).

[edytuj] Bibliografia

• Cioculescu, Şerban: Caragialiana, (Bukareszt: Editura Eminescu, 1974).
• Perpessicius: "Prefaţă" oraz "Tabel cronologic", w: Mateiu Caragiale, Craii de Curtea-Veche (Bukareszt: Editura pentru Literatură, 1965, strony V-XXIII).
• Valentová, Libuše: Mateiu Caragiale, w: Slovník rumunských spisovatelů (Praga: Nakladatelství Libri, 2001; strona 72).
• Vianu, Tudor: Scriitori români, tom III (Bukareszt: Editura Minerva, 1971).