Masakra w dolinie Wyoming
Z Wikipedii
Bitwa i masakra w dolinie Wyoming wojna o niepodległość Stanów Zjednoczonych |
|||||||||||||||||
Data | 3 lipca 1778 | ||||||||||||||||
Miejsce | Dolina Wyoming | ||||||||||||||||
Wynik | rzeź amerykańskich milicjantów | ||||||||||||||||
Terytorium | Prowincja Nowy Jork | ||||||||||||||||
|
Bitwa i masakra w dolinie Wyoming była jednym z bitew wojny o niepodległość Stanów Zjednoczonych. Było to starcie pomiędzy siłami zbrojnymi zbuntowanych kolonii a lojalistami i wspierającymi ich Irokezami. Starcie to miało miejsce w dolinie Wyoming (obecnie w stanie Pensylwania) 3 lipca 1778 roku. W samej bitwie zginęło ponad 300 patriotów, ci którzy uciekli zostali złapani i zabici. Źródła podają, że od 30 do 40 jeńców zostało zamęczonych na śmierć.
Spis treści |
[edytuj] Przed bitwą
W 1777, po tym jak armia brytyjska poddała się pod Saratogą w regionie zwanym Upstate Nowy Jork, przebywający w tym rejonie lojaliści i sprzymierzeni z nimi Irokezi zaczęli stosować taktykę wojny podjazdowej. Napadali siedziby patriotów a także sprzymierzonych z nimi Indian. Swoją bazę wypadową mieli w Forcie Niagara i stamtąd wypuszczali się na wypady prowadzeni przez swoich dowódców: majora Johna Butlera, kapitana i wodza Mohawków Josepha Branta oraz wodza Seneków Cornplantera.
[edytuj] Potyczka
Bitwa w dolinie Wyoming odbyła się gdy rangerzy prowadzeni przez Butlera oraz oddział Indian Cayuga i Seneka dowodzony przez Cornplantera przeprowadzili niespodziewany atak na 360 obrońców z fortu Forty niedaleko rzeki Susquehanna (w pobliżu dzisiejszego Wilkes-Barre). Patrioci zostali praktycznie całkowicie zniszczeni i spalono także około 1000 domów.
Po bitwie, część lojalistów i Irokezów zaczęli znęcać się i zabijać więźniów oraz uciekających osadników. Wszyscy Amerykanie, którzy zostali złapani w czasie walki zostali zabici. Butler w swoim raporcie napisał, że zdjęto 227 skalpów [1]. Twierdził także, że żaden cywil nie zginął, mimo iż istniało wiele dowód przeciwko takim twierdzeniom.
Świadectwa ocalałych wskazują, że bitwa trwała około 45 minut. Jednak przegrupowanie oddziałów niedoświadczonej w boju milicji Patriotów przerodziło się w paniczną ucieczkę. To był koniec bitwy i od tego momentu wojsko lojalistów oraz Irokezi rozpoczęli rzeź ocalałych, który wyglądał jak polowanie na zwierzęta, które trwało do późnych godzin nocnych. W masakrze brali udział zarówno Indianie jak i żołnierze lojalistów.
Świadkowie wspominają, że Butler nie był w stanie zapobiec rzezi gdyż "mogłoby to doprowadzić do dezercji a nawet do zwrócenia się żołnierzy przeciwko swojemu dowódcy"[2].
[edytuj] Następstwa
Doniesienia o masakrze jeńców w dolinie Wyoming (oraz kolejnej w dolinie Cherry) rozwścieczyła amerykańską opinię publiczną, która zażądała zemsty. Latem 1779 roku wyruszyła Ekspedycja Sullivana (zwana także Ekspedycją Sullivana-Clintona), której zadaniem była pacyfikacja lojalistów oraz czterech plemion Irokezów. W Upstate New York zniszczono przynajmniej 40 wiosek Indian.
[edytuj] Wspomnienie
Masakra została opisana przez szkockiego poetę Thomasa Campbella w 1809 roku w wierszu "Gertrude of Wyoming". Ze względu na ogrom okrucieństwa, Campbell opisał wodza Mohawków, Josepha Branta, jako "potwora Branta", chociaż ustalono, że wódz Irokezów nie uczestniczył w zdarzeniu.
Stan Wyoming przystąpił do Unii w 1890 roku i swą nazwę otrzymał właśnie na cześć miejsca, w którym odbyła się masakra.
W hołdzie ofiary od 1878 roku przy Wyoming Monument odbywa się ceremonia organizowana przez Towarzystwo Pamięci Wyoming. Pierwszą taką ceremonię, w 100-lecie masakry, prowadził prezydent Rutherford Hayes.
Na pomniku znajduje się 178 nazwisk rozpoznanych ofiar.
[edytuj] Źródła
- Boatner, Mark M. (1966). Encyclopedia of the American Revolution. New York: D. McKay Co.
- Graymont, Barbara (1972). The Iroquois in the American Revolution. Syracuse, N.Y.: Syracuse University Press. ISBN 0-8156-0083-6.
- Williams, Glenn F. (2005). Year of the Hangman: George Washington's Campaign Against the Iroquois. Yardley, Pa.: Westholme. ISBN 1-59416-013-9.
- Altsheler, Joseph A. (1911). The Scouts of the Valley: A Story of Wyoming and the Chemung. New York: D. Appleton.
Przypisy
- ↑ Battle and Massacre af Wyoming (angielski). [dostęp 21 października 2007].
- ↑ Hugh Bicheno: Rebels & Redcoats The American Revolutionary War. HarperCollinsPublishers, 2004, s. 121. ISBN 0-00-715626-X.