Mary Somerville
Z Wikipedii
Mary Somerville z domu Fairfax (ur. 26 grudnia 1780 w Jedburgh, zm. 28 listopada 1872 w Neapolu) szkocka fizyk.
Jej ojcem był wiceadmirał floty brytyjskiej William George Fairfax, który nie interesował się wykształceniem córki. Mary w wieku 13 lat zaczęła zajmować się matematyką. W 1804 wyszła za mąż za kapitana Samuela Greiga, który zmarł 3 lata później, pozostawiając jej znaczny majątek.
Wdowieństwo i niezależność finansowa umożliwiły Mary poświęcenie się działalności naukowej: zajęła się astronomią i fizyką Newtona, w czym pomagał jej szkocki matematyk William Wallace.
W 1812 ponownie wyszła za mąż, za chirurga Williama Somerville, który wspierał jej zainteresowania naukowe. Od 1852 poświęciła się badaniu zjawiska magnetyzmu i w następnym roku przedstawiła Royal Society pracę pt.: "The Magnetic Properties of the Violet Rays of the Solar Spectrum" (Właściwości magnetyczne promieni fioletowych w spektrum słonecznym). Była drugą kobietą, obok Caroline Herschel, której praca naukowa została opublikowana przez Royal Society.
Od 1827 zajęła się mechaniką i fizyką Newtona. Rezultatem była jej najbardziej znana praca pt. Mechanism of the Heavens (Mechanizm nieba) (wydana w 1834), za którą została uhonorowana marmurowym popiersiem w hallu siedziby Royal Society w Londynie. W 1835 wybrano ją jako pierwszą kobietę (razem z Caroline Herschel) na członka Royal Society i otrzymała od króla pensję 200 funtów rocznie. Później została członkiem kilkunastu innych europejskich towarzystw naukowych.
W 1848 opublikowała kolejną pracę pt. Physical Geography (Geografia fizyczna), która stała się popularnym podręcznikiem na następnych 50 lat. W 1869 wydała ostatnie książki: kompendium najnowszych badań naukowych pt. Molecular and Microscopic Science (Nauka molekularna i mikroskopowa) oraz autobiografię. Badaniami naukowymi zajmowała się aż do śmierci w wieku 92 lat.
[edytuj] Bibliografia
- Elizabeth Chambers Patterson, Mary Fairfax Greig Somerville (1780-1872), w: "Women of Mathematics: A Biobibliographic Sourcebook", Louise Grinstein i Paul Campbell (red.), Greenwood Press, 1987, s. 208-216.
- Barbara Termaat, Mary Fairfax Grieg Somerville, w: Notable Women in Mathematics: A Biographical Dictionary, Charlene Morrow i Teri Perl (red.), Greenwood Press, 1998, s. 233-238.
