Kolejność polskich odznaczeń
Z Wikipedii
Kolejność noszenia odznaczeń wynikająca z ich starszeństwa w Polsce jest regulowana przepisami prawa.
Spis treści |
[edytuj] Kolejność odznaczeń w III RP
Kolejność noszenia odznaczeń w okresie III Rzeczypospolitej, po roku 1989 początkowo była normowana przez poprzednie przepisy. W związku z całkowitą zmianą systemu odznaczeń w 1992, kwestia kolejności została uregulowana na nowo rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 10 listopada 1992 sprawie opisu, materiału, wymiarów, wzorów rysunkowych oraz sposobu i okoliczności noszenia odznak orderów i odznaczeń (Dz.U.92.90.452). Rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 31 lipca 2007 (wejście w życie 10 października 2007) kolejność odznaczeń została w znacznym stopniu zmieniona (Dz.U.07.151.1075).
Kolejność polskich odznaczeń, wyznaczająca jednocześnie ich starszeństwo, jest przedstawiona poniżej. W takiej kolejności nosi się na lewej piersi baretki lub miniatury odznaczeń, z prawej do lewej strony. Kolejność ta odnosi się też do noszenia pełnych odznak odznaczeń, z wyjątkiem części Orderów najwyższych klas noszonych na wstędze.
[edytuj] Do 10 października 2007
- Order Orła Białego
- Order Wojenny Virtuti Militari klasy od I do V
- Order Odrodzenia Polski klasy od I do V
- Order Krzyża Wojskowego klasy od I do III
- Order Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej klasy od I do V
- oznaki innych orderów w kolejności ich otrzymania
- Krzyż Walecznych
- Złoty Krzyż Zasługi z Mieczami
- Złoty Krzyż Zasługi
- Srebrny Krzyż Zasługi z Mieczami
- Krzyż Zasługi za Dzielność
- Srebrny Krzyż Zasługi
- Brązowy Krzyż Zasługi z Mieczami
- Brązowy Krzyż Zasługi
- Medal Za Ofiarność i Odwagę
- Medal Za Długoletnie Pożycie Małżeńskie
- odznaki innych odznaczeń w kolejności ich otrzymania
[edytuj] Od 10 października 2007
- Order Orła Białego
- Order Wojenny Virtuti Militari klasy od I do V
- Order Odrodzenia Polski klasy od I do V
- Order Krzyża Wojskowego klasy od I do III
- Order Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej klasy od I do V
- oznaki innych orderów w kolejności ich otrzymania
- Krzyż Walecznych
- Krzyż Wojskowy
- Krzyż Zasługi za Dzielność
- Złoty Krzyż Zasługi z Mieczami
- Złoty Krzyż Zasługi
- Srebrny Krzyż Zasługi z Mieczami
- Srebrny Krzyż Zasługi
- Brązowy Krzyż Zasługi z Mieczami
- Brązowy Krzyż Zasługi
- Wojskowy Krzyż Zasługi z Mieczami, Morski Krzyż Zasługi z Mieczami, Lotniczy Krzyż Zasługi z Mieczami
- Wojskowy Krzyż Zasługi, Morski Krzyż Zasługi, Lotniczy Krzyż Zasługi
- Medal za Ofiarność i Odwagę
- Złoty Medal za Długoletnią Służbę
- Srebrny Medal za Długoletnią Służbę
- Brązowy Medal za Długoletnią Służbę
- Medal za Długoletnie Pożycie Małżeńskie
- Gwiazdy
- oznaki innych odznaczeń w kolejności ich otrzymania
[edytuj] Kolejność w okresie PRL
Początkowo, w latach 1944-1959 kolejność noszenia odznaczeń była regulowana przepisami o poszczególnych orderach (do 1952 roku nazwą państwa była wciąż Rzeczpospolita Polska). Kompleksowo uregulowała ją Instrukcja Kancelarii Rady Państwa z 29 lutego 1960, a następnie uchwała Rady Państwa z dnia 6 stycznia 1977 w sprawie opisu odznak orderów i odznaczeń oraz sposobu ich noszenia (M.P.77.2.13), obowiązująca częściowo do 1992 roku. Kolejność wynikająca z niej była ponadto modyfikowana przepisami późniejszymi.
Kolejność polskich odznaczeń, wyznaczająca jednocześnie ich starszeństwo, jest przedstawiona poniżej (uwzględniono przy tworzeniu listy zasadę, że późniejsze akty prawne mają pierwszeństwo przed wcześniejszymi). W takiej kolejności noszono na lewej piersi baretki lub miniatury odznaczeń, z prawej do lewej strony. Kolejność ta odnosi się też do noszenia pełnych odznak, z wyjątkiem Orderów Odrodzenia Polski I, II i III klasy oraz Virtuti Militari I i II klasy, których nie noszono na piersi, lecz na wielkiej wstędze lub wstędze, oraz Medalu 10-lecia Polski Ludowej, noszonego na prawej piersi (odznaczenia te wyróżniono gwiazdką). Lista poniżej obejmuje także odznaczenia ustanowione w latach 1989-1991.
- Order Budowniczych Polski Ludowej
- Order Odrodzenia Polski I klasy *
- Order Virtuti Militari I klasy *
- Order Krzyża Grunwaldu I klasy
- Order Sztandaru Pracy I klasy
- Order Odrodzenia Polski II klasy *
- Order Virtuti Militari II klasy *
- Order Krzyża Grunwaldu II klasy
- Order Sztandaru Pracy II klasy
- Order Odrodzenia Polski III klasy (Krzyż Komandorski) *
- Order Krzyża Grunwaldu III klasy
- Order Virtuti Militari III klasy
- Order Odrodzenia Polski IV klasy (Krzyż Oficerski)
- Order Virtuti Militari IV klasy
- Order Odrodzenia Polski V klasy (Krzyż Kawalerski)
- Order Virtuti Militari V klasy
- Złoty Krzyż Zasługi
- Krzyż Walecznych
- Krzyż za udział w Wojnie 1918-1921 (1990)
- Złoty Medal "Zasłużonym na Polu Chwały"
- Krzyż Partyzancki (1945)
- Krzyż Czynu Bojowego Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie (1989)
- Krzyż Bitwy pod Lenino (1988)
- Krzyż Oświęcimski (1985)
- Medal "Za waszą wolność i naszą" (1956)
- Medal "Za udział w wojnie obronnej 1939" (1981)
- Medal "Za udział w walkach w obronie władzy ludowej" (1983)
- Śląski Krzyż Powstańczy (1946)
- Wielkopolski Krzyż Powstańczy (1957)
- Warszawski Krzyż Powstańczy (1981)
- Srebrny Krzyż Zasługi
- Srebrny Medal "Zasłużonym na Polu Chwały"
- Brązowy Krzyż Zasługi
- Brązowy Medal "Zasłużonym na Polu Chwały"
- Medal 30-lecia Polski Ludowej
- Medal 40-lecia Polski Ludowej (1984)
- Medal za Warszawę 1939-1945 (1945)
- Medal za Odrę, Nysę, Bałtyk (1945)
- Medal Zwycięstwa i Wolności 1945 (1945)
- Medal Rodła (1985)
- Medal Za Ofiarność i Odwagę
- Złoty Medal "Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny" (1951)
- Srebrny Medal "Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny"
- Brązowy Medal "Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny"
- Medal 10-lecia Polski Ludowej * (1954)
- Medal Za Długoletnie Pożycie Małżeńskie
- Medal "Za udział w walkach o Berlin" (1966)
- Medal "Za zasługi dla obronności kraju" (1966)
Order Odrodzenia Polski I klasy i Order Virtuti Militari I klasy noszono na wstędze przez prawe ramię do lewego boku, krzyż zawieszano u dołu węzła utworzonego ze związanych w kokardę końców wstęgi, a gwiazdę orderową noszono pośrodku lewej strony piersi, poniżej innych orderów i odznaczeń. Nie nosiło się jednocześnie pełnych odznak obu Orderów I klasy
Order Odrodzenia Polski II i III klasy oraz Order Virtuti Militari II klasy noszono na wstędze na szyi, a gwiazdę orderową Orderu Odrodzenia Polski II klasy noszono pośrodku lewej strony piersi, poniżej innych orderów i odznaczeń.
