Henri de Toulouse-Lautrec
Z Wikipedii
Henri Marie Raymond de Toulouse-Lautrec-Monfa (24 listopada 1864 w Albi we Francji - 9 września 1901 na zamku Malrome w regionie Gironde) - francuski malarz i grafik. Przedstawiciel postimpresjonizmu, swoimi litografiami wywarł wielki wpływ na rozwój nowoczesnego plakatu.
Spis treści |
[edytuj] Biografia
Pochodził z rodziny z arystokratycznymi korzeniami, która utraciła większość ze swojego prestiżu. Urodził się jako pierworodny syn hrabiego Alphonse i hrabiny Adèle de Toulouse-Lautrec. Jego brat, urodzony 28 sierpnia 1867 zmarł rok później. Rodzice Toulouse byli kuzynami - zwyczaj ten praktykowany był w rodzinie Toulouse ze względu na chęć utrzymania rodzinnego majątku w stanie nierozproszonym. Bliski stopień pokrewieństwa przyczynił się jednak do powstania defektów genetycznych u potomstwa.

W wieku 14 lat, Henri złamał lewą kość udową, a rok później obie. Ze względu na defekt genetyczny, kości Henriego nie były w stanie odpowiednio się zrosnąć i, w rezultacie, przestały rosnąć. Jako fizycznie dojrzały mężczyzna, Henri posiadał tors i górne partie ciała o normalnych proporcjach oraz anormalnie krótkie kończyny dolne. Toulouse mierzył tylko 1,5 m.
Będąc ograniczonym z powodu swojej niskiej postury, Henri nie mógł aktywnie uczestniczyć w wielu dziedzinach życia. Dlatego też, całkowicie poświęcił się dostępnej dla niego sztuce. Toulouse żył swoją sztuką. Został on znaczącym przedstawicielem postimpresjonizmu, twórcą litografii i ilustracji, na których uwiecznił życie bohemy dziewiętnastowiecznego Paryża. W połowie lat 90 XIX wieku Toulouse tworzył ilustracje dla humorystycznego pisma Le Rire.
Toulouse miał opinię duszy Montmartre - dzielnicy paryskiej, w której zamieszkiwał. Malarstwo Toulouse przedstawia życie Moulin Rouge i innych paryskich kabaretów i teatrów oraz burdeli (w których prawdopodobnie zaraził się kiłą). Często umieszczał w swoich pracach dwoje spośród znajomych - śpiewaczkę Yvette Guilbert i Louise Weber - tancerkę i twórczynię francuskiego kankana. Toulouse uczył malarstwa i pochwalał artystyczne postępy swojej modelki (i prawdopodobnie kochanki) - Suzanne Valadon. Niektórzy wierzą, że to od niej artysta zaraził się kiłą. Toulouse był alkoholikiem przez większość swojego życia. Tuż przed śmiercią zamieszkał w sanatorium.
Toulouse zmarł w wieku 37 lat na terenie posiadłości rodzinnych w Malromé z powodu komplikacji zdrowotnych spowodowanych alkoholizmem i rozwojem kiły. Artysta został pochowany w Verdelais, Gironde, kilkanaście kilometrów od miejsca urodzenia. Jego ostatnie słowa to "stary głupiec" - skierowane do obecnego przy jego śmierci ojca. Po śmierci Toulouse, jego matka hrabina Aldona de Toulouse-Lautrec i Maurice Joyant, marszand i przyjaciel Henryka z dzieciństwa, wypromowali jego sztukę. Matka Toulouse przeznaczyła pieniądze na budowę muzeum poświęconego artyście w Albi, miejscu urodzenia Henriego. Toulouse-Lautrec uznawany jest za genialnego artystę, posiadającego zadziwiającą umiejętność obserwacji połączoną z wyjątkową sympatią i zrozumieniem dla ludzkości. Toulouse nigdy nie okazywał żadnych żalów z powodu posiadanych deformacji. Toulouse żył pełnią życia, posiadał wielu przyjaciół i zawsze był akceptowany bez względu na swoja nikłą posturę.
Przed 2005, jego obrazy osiągały na aukcjach sztuki ceny do 14,5 mln dolarów[potrzebne źródło].
[edytuj] Wybrane dzieła
nr | tytuł | czas powstania | technika i wymiary | miejsce przechowywania | ilustracja |
1. | Autoportret w lustrze | 1880 | olej na kartonie, 40,3 x 32,4 cm | Musée Toulouse-Lautrec, Albi | ![]() |
2. | Stajenny z parą koni | 1880 | olej na kartonie, 32,5 x 23,8 cm | Musée Toulouse-Lautrec, Albi | ![]() |
3. | Hrabia Alphonse de Toulouse-Lautrec powożący dyliżansem pocztowym w Nicei | 1881 | olej na płótnie, 38,5 x 51 cm | Musée du Petit Palais, Paryż | ![]() |
4. | Portret hrabiny Adèle de Toulouse-Lautrec w zamku Malromé | 1881 | olej na płótnie, 92 x 80 cm | Musée Toulouse-Lautrec, Albi | ![]() |
5. | Młody robotnik w Céleyran | 1882 | olej na płótnie, 65 x 49 cm | Musée Toulouse-Lautrec, Albi | ![]() |
6. | Gruba Maria | 1884 | olej na płótnie, 79 x 64 cm | Von der Heydt Museum, Wuppertal | ![]() |
7. | Praczka | 1884 | olej na płótnie, 93 x 75 cm | kolekcja prywatna, Paryż | ![]() |
8. | Portret Emile'a Bernarda | 1885 | olej na płótnie, 54,5 x 43,5 cm | Tate Gallery, Londyn | ![]() |
9. | Portret Vincenta van Gogha | 1887 | pastel na kartonie, 57 x 46,5 cm | Rijksmuseum, Amsterdam | ![]() |
10. | Cyrk Fernando(Woltyżerka) | 1888 | olej na płótnie, 103,5 x 161,5 cm | Art Institute of Chicago, Chicago | ![]() |
11. | W Moulin de la Galette | 1889 | olej na płótnie, 88,9 x 101,3 cm | Art Institute of Chicago, Chicago | ![]() |
12. | Aktor Henry Samary | 1889 | olej na kartonie, 75 x 52 cm | Musée d'Orsay, Paryż | ![]() |
13. | Portret Suzanne Valadon(Puder ryżowy) | 1888/1889 | olej na kartonie, 65 x 58 cm | Stedelijk Museum, Amsterdam | ![]() |
14. | Taniec z Moulin Rouge | 1890 | olej na płótnie, 115,5 x 150 cm | Philadelphia Museum of Art, Filadelfia | ![]() |
15. | Moulin Rouge- La Goulue | 1891 | litografia barwna (plakat), 191 x 117 cm | Civica Raccolta di Stampe Bertarelli, Mediolan | ![]() |
16. | Portret Justine Dieuhl | 1891 | olej na kartonie, 74 x 58 cm | Musée d'Orsay, Paryż | ![]() |
17. | Portret Louisa Pascala | 1891 | olej na kartonie, 81 x 54 cm | Musée Toulouse-Lautrec, Albi | ![]() |
18. | A la Mie | 1891 | olej i gwasz na kartonie, 53,5 x 68 cm | Museum of Fine Arts, Boston | ![]() |
19. | "Ambassadeurs": Aristide Bruant | 1892 | litografia barwna (plakat), 150 x 100 cm | kolekcja prywatna | ![]() |
20. | La Goulue wchodząca do Moulin Rouge | 1892 | olej na kartonie, 79,4 x 59 cm | Museum of Modern Art, Nowy Jork | ![]() |
21. | Tańcząca Jane Avril | 1892 | olej na kartonie, 85,5 x 45 cm | Musée d'Orsay, Paryż | ![]() |
22. | Anglik w Moulin Rouge | 1892 | olej i gwasz na kartonie, 85,7 x 66 cm | Metropolitan Museum of Art, Nowy Jork | ![]() |
23. | Tańczące kobiety (w Moulin Rouge) | 1892 | olej na kartonie, 93 x 80 cm | Národní Galerie, Praga | ![]() |
24. | W Moulin Rouge | 1892 | olej na płótnie, 123 x 140,5 cm | Art Institute of Chicago, Chicago | ![]() |
25. | Divan Japonais | 1892/1893 | litografia barwna (plakat), 80 x 60 cm | kolekcja prywatna, Paryż | ![]() |
26. | Jane Avril w Jardin de Paris | 1893 | litografia barwna (plakat), 130 x 95 cm | kolekcja prywatna | ![]() |
27. | W łóżku | 1893 | olej na kartonie, 54 x 70,5 cm | Musée d'Orsay, Paryż | ![]() |
28. | Yvette Guilbert wywoływana przed kurtynę | 1894 | gwasz na kartonie, 48 x 28 cm | Musée Toulouse-Lautrec, Albi | ![]() |
29. | W salonie przy rue des Moulins | 1894 | olej na płótnie, 110 x 120 cm | Musée Toulouse-Lautrec, Albi | ![]() |
30. | Gabriel Tapié de Céleyran w foyer teatru | 1894 | olej na płótnie, 110 x 56 cm | Musée Toulouse-Lautrec, Albi | ![]() |
31. | Cha-U-Kao w Moulin Rouge | 1895 | olej na kartonie, 54 x 49 cm | Musée d'Orsay, Paryż | ![]() |
32. | La Revue Blanche | 1895 | litografia barwna, 130 x 95 cm | Musée Toulouse-Lautrec, Albi | ![]() |
33. | Toaleta | 1896 | olej na kartonie, 67 x 54 cm | Musée d'Orsay, Paryż | ![]() |
34. | Pasażerka z kabiny 54 | 1896 | litografia barwna, 60 x 40 cm | kolekcja prywatna | ![]() |
35. | Marcelle Lender tańcząca bolero w operetce Chilpéric | 1896 | olej na płótnie, 145 x 150 cm | kolekcja prywatna, Nowy Jork | ![]() |
36. | Dżokej | 1899 | litografia kolorowana farbą olejną i akwarelą, 51,5 x 36,3 cm | kolekcja prywatna | ![]() |
37. | W "Rat Mort" | 1899 | olej na płótnie, 56 x 46 cm | Courtauld Institute Galleries, Londyn | ![]() |
38. | Modystka: Mademoiselle Louise Blouet | 1900 | olej na desce, 61 x 49,3 | Musée Toulouse-Lautrec, Albi | ![]() |
39. | Maurice Joyant podczas polowania na kaczki | 1900 | olej na desce, 116,5 x 81 cm | Musée Toulouse-Lautrec, Albi | ![]() |
40. | Messalina z dwiema statystkami | 1900/1901 | olej na płótnie, 92,5 x 68 cm | E.G. Bührle Collection, Zurych | ![]() |
[edytuj] Biografie
- Pierre La Mure, Moulin Rouge
- Henri Perruchot, Toulouse-Lautrec
- Julia Frey, Toulouse-Lautrec. Biografia
- Matthias Arnold, Henri de Toulouse-Lautrec, wyd. Taschen
[edytuj] Filmy
- Moulin Rouge, reż. John Huston, 1952, biograficzny- adaptacja biografii Moulin Rouge La Mure'a
- Lautrec, reż. Roger Planchon, 1998, biograficzny- adaptacja biografii Toulouse-Lautrec Perruchot'a
- Moulin Rouge!, reż. Baz Luhrmann, 2001, musical(jedna z głównych postaci)
[edytuj] Linki zewnętrzne
- (en) (fr) Strona o artyście
- (en) Wirtualna galeria
[edytuj] Bibliografia
- Matthias Arnold, Henri de Toulouse-Lautrec, wyd. Taschen
- Udo Felbinger, Toulouse-Lautrec