Diagram Cichonia
Z Wikipedii
Diagram Cichonia to pojęcie w teorii mnogości, oznaczające tablicę utworzoną przez dziesięć liczb kardynalnych, związanych ze strukturą ideałów zbiorów pierwszej kategorii i zbiorów miary zero na prostej rzeczywistej, oraz ze strukturą przestrzeni Baire'a (tzn przestrzeni wszystkich ciągów liczb naturalnych).
Spis treści |
[edytuj] Definicje
Niech I będzie ideałem podzbiorów X, który zawiera wszystkie podzbiory jednopunktowe. Definiujemy współczynniki kardynalne ideału I następująco :
- .
-
- (Innymi słowy, liczba kardynalna add(I) jest odpowiedzią na pytanie: "Ile zbiorów należących do ideału I musimy połączyć, aby dostać zbiór nie należący do ideału?")
- .
-
- (cov(I) jest odpowiedzią na pytanie: "Ile zbiorów należących do ideału I potrzebujemy, aby pokryć cały zbiór X?")
- ,
-
- (non(I) jest odpowiedzią na pytanie: "Ile elementów ma najmnieszy zbiór nie należący do I?")
Definiujemy także następujące dwie liczby kardynalne (nazywane liczbą nieograniczoną i liczbą dominującą, odpowiednio):
- ,
- ,
gdzie "" oznacza "istnieje nieskończenie wiele takich , że" oraz "" oznacza "dla wszystkich, oprócz skończenie wielu mamy, że".
[edytuj] Diagram
Niech będzie σ-ideałem tych podzbiorów prostej rzeczywistej, które są pierwszej kategorii, oraz niech oznacza σ-ideał zbiorów miary zero na prostej. Wówczas zachodzą następujące nierówności, gdzie każda strzałka "" zastępuje znak nierówności "":
Z powyższym diagramem związane są dwie dodatkowe zależności:
oraz .
Okazuje się, że każde rozmieszczenie wartości i w diagramie, które jest zgodne z nierównościami i powyższymi dwoma równościami jest niesprzeczne z ZFC. Aksjomat Martina implikuje że (a więc i pozostałe współczynniki są równe ), CH oczywiście implikuje że wszystkie liczby w diagramie są równe .
[edytuj] Uwagi
Nazwa diagramu była wprowadzona przez brytyjskiego matematyka Dawida Fremlina[1] dla uhonorowania wkładu wrocławskiego matematyka Jacka Cichonia i jego grupy w rozwój tej części teorii mnogości. Należy jednak podkreślić, że ostateczny kształt diagramu jest wynikiem pracy wielu matematyków polskich i zagranicznych. W miarę aktualny stan badań w tej i pokrewnych dziedzin jest przedstawiony w monografii Tomka Bartoszyńskiego i Haima Judaha [2]
Dowody nierówności związanych z diagramem Cichonia są bardzo efektywne i mówią o strukturze miary i kategorii więcej niż wynika to z nierównowności pomiędzy odpowiednimi liczbami kardynalnymi. Dlatego są też rozważane wersje diagramu dla własności rozszerzeń modeli teorii mnogości[3] oraz dla własności pewnych rodzin zbiorów "małych"[4].
[edytuj] Bibliografia
- ↑ Fremlin, David H.: Cichon's diagram, "Publ. Math. Univ. Pierre Marie Curie" 66, Sémin. Initiation Anal. 23ème Année-1983/84, Exp. No.5, 13 p. (1984). Zbl 0559.03029
- ↑ Bartoszyński, Tomek; Judah, Haim: Set theory. On the structure of the real line.A K Peters, Ltd., Wellesley, MA, 1995. xii+546 pp. ISBN 1-56881-044-X
- ↑ Pawlikowski, Janusz: Why Solovay real produces Cohen real, "J. Symbolic Logic" 51 (1986), s. 957-968.
- ↑ Pawlikowski, Janusz; Recław, Ireneusz: Parametrized Cichoń's diagram and small sets, "Fundamenta Mathematicae" 147 (1995), s. 135-155.