Portal:Biologia

Artykuł na medal

Kwiat grzybieni białych

Grzybienie białe (nenufar, lilia wodna) (Nymphaea alba L.) - gatunek byliny z rodziny grzybieniowatych Nymphaeaceae. Jeden z około 50 gatunków z rodzaju Nymphaea. W stanie dzikim występuje w niemal całej Europie aż po Ural, w północnej Afryce i na Kaukazie, na Bliskim Wschodzie i dalej w kierunku wschodnim po Kaszmir. Uprawiany w innych częściach świata o klimacie umiarkowanym, zdziczały w Australii i Nowej Zelandii. W Polsce pospolity na niżu w naturze, nierzadki także w uprawie; w stawach i oczkach wodnych.

W naturze często tworzy mieszańce z grzybieniami północnymi = Nymphaea x borealis Camus.

Roślina dość zmienna, co wiąże się ze zróżnicowanym składem genowym roślin w poszczególnych populacjach (2n = 48, 64, 84, 96, 105, 112).

Malownicze kwiaty grzybieni są nierzadkim motywem malarskim. Najsłynniejszą serię obrazów poświęcił tym kwiatom Claude Monet. Uwiecznił on "lilie wodne", które przez 43 lata uprawiał w Giverny pod Paryżem w cyklu obrazów o tytule Nenufary (Les Nymphéas).

Przeczytaj cały artykuł...

Grafika na medal

Pory roku

Aktualnie przypada okres fenologicznego zarania wiosny. Jest to czas w którym rozpoczyna się tajanie śniegu. Kwitną takie rośliny jak leszczyna, przylaszczka czy wierzba iwa. Rozpoczyna się wegetacja. Do kraju powracają już niektóre ptaki takie jak czajka.

Sylwetka badacza

Jacques-Yves Cousteau (ur. 11 czerwca 1910 w Saint André de Cubzac - zm. 25 czerwca 1997 w Paryżu) - francuski oficer marynarki, badacz mórz i podróżnik.

Jako syn nieustannie podróżującego prawnika od najmłodszych lat przywykł do częstych zmian miejsca pobytu. Za młodu bynajmniej nie był wzorem grzecznego chłopczyka: usunięto go niegdyś nawet ze szkoły - za wybicie pewnego razu 17 okien. Niemniej w 1930 roku pomyślnie zdał egzaminy do Francuskiej Akademii Marynarki École Navale w Breście, gdzie uzyskał stopień oficera artylerii; równocześnie kończył szkołę lotniczą, jednakże groźny wypadek, który mu się przydarzył w roku 1936, przekreślił marzenia o karierze pilota. Cousteau zwrócił się wówczas wyłącznie ku morzu; opisał to w roku 1953 w swojej bestsellerowej książce Milczący świat (5 mln egzemplarzy w 20 językach).

Przeczytaj cały artykuł...

Ciekawostki

Mimoza, czułek (Mimosa) – rodzaj tropikalnych roślin, rozpowszechniony w Ameryce Południowej oraz na wyspach Oceanu Spokojnego. Wyróżnia się niezwykłą czułością na dotyk. Po dotknięciu jej liście gwałtownie składają się a łodyżki wiotczeją, tak samo roślina reaguje na brak światła słonecznego (czyli w nocy). Dzieje się tak dzięki regulacji ilości wody w wakuolach komórek rośliny - im więcej wody w wakuoli, tym więcej miejsca ona zajmuje, tym jest sztywniejsza; po dotknięciu woda jest uwalniana z komórek przez co roślina wiotczeje. W Europie mimoza jest popularną rośliną ozdobną, mimo że nie jest łatwa w uprawie. Znany z wręczania w dniu kobiet we Włoszech.

Kącik zoologiczny

Żółw błotny (Emys orbicularis) – gatunek gada z rodziny żółwi błotnych z podrzędu żółwi skrytoszyjnych. Jedyny rodzimy gatunek żółwia żyjący w Polsce. W środowisku naturalnym żyje nawet 120 lat.

W Polse jest pod ochroną, bardzo rzadki. Ścisłą ochroną został objęty w 1925 roku. Wpisany do Polskiej Czerwonej Księgi Zwierząt z kategorią zagrożenia EN czyli gatunek bardzo wysokiego ryzyka, zagrożony wyginięciem. Od momentu wstąpienia Polski do Unii Europejskiej żółw błotny podlega Dyrektywie siedliskowej numer 92/43/EWG w sprawie ochrony siedlisk naturalnych rzadkich gatunków oraz fauny i flory.
Ścisła ochrona żółwia w Polsce owocuje również ochroną miejsc jego występowania (różne źródła podają, że około 335 ostoi zasiedlają żółwie). W środowiskach, w których bytuje żółw błotny, spotkać można takie rzadkie rośliny jak: widłak, rosiczka okrągłolistna, pływacz i storczykowate oraz zwierzęta: bocian czarny, strzebla błotna i lin.
W celu zachowania populacji żółwia błotnego w Polsce stosuje się akcje sztucznego wylęgu tych gadów, podchowania i wypuszczania ich do naturalnego środowiska (w 2004 r. w województwie lubuskim wypuszczono 150 małych żółwi błotnych do rzeki Ilanki).
W Czerwonej Księdze IUCN wpisany w kategorii NT.

Człowiek i medycyna

Szczepionka przeciw grypie

Szczepionka - preparat pochodzenia biologicznego, zawierający żywe, o osłabionej zjadliwości (atenuowane) lub zabite drobnoustroje chorobotwórcze lub fragmenty ich struktury, czy metabolity; stosowany w celu wywołania odpowiedzi immunologicznej (odporności poszczepiennej - sztucznej czynnej).

W lecznictwie, szczepionki stosuje się w celach profilaktycznych (zapobieganie chorobom, np. odra, gruźlica) oraz leczniczych (zwalczanie chorób, np. pryszczyca).

Szczepionki dzielimy na:

• szczepionki swoiste - zapobiegające konkretnym jednostkom chorobowym (bruceloza, wścieklizna, ospa)
• szczepionki nieswoiste - zwiększające poziom ogólnej odporności (np. preparat Panodina lub Wetastymina)

Artykuły

Artykuły wybrane:

• Zalecenia dotyczące nazewnictwa biologicznego
• Kategoryzacja taksonów
• Szablony haseł biologicznych

anatomia - antropologia - hydrobiologia - biochemia - biofizyka - bioinformatyka - biomatematyka - biotechnologia - botanika - cytologia - ekologia - etologia - ewolucja - fitopatologia - fizjologia - genetyka - mikrobiologia

inne...

Kategorie artykułów

Kategoria:Biologia

• Zwierzęta: Gąbki, Mięczaki, Nicienie, Płazińce, Stawonogi, Strunowce,
• Rośliny: Nagonasienne (Iglaste), Okrytonasienne (Jednoliścienne, Magnoliopsida, Piperopsida, Ranunculopsida, Rosopsida), Glony, Mszaki, Paprotniki, Skrzypy, Widłaki
• Protisty
• Grzyby

Anatomia, Biochemia, Biolodzy, Biologia komórki, Biologia molekularna, Botanika, Ekologia, Ewolucja, Fizjologia, Genetyka, Immunologia, Kynologia, Mikrobiologia, Ochrona przyrody, Rolnictwo, Zoologia

Pomóż zidentyfikować zdjęcia

Chcesz pomóc?

Jeśli chcesz współtworzyć portal biologiczny, budując przy tym i rozszerzając zasoby polskiej Wikipedii, pomóż nam opisać lub rozwinąć poniższe terminy.

• tutaj znajdziesz propozycje tematów
• brakujące: preparat
  • z ekologii: obszar wylesiony - ochrona środowiska naturalnego
  • z zoologii: smolik szyszkowiec - drzewica białolica - kaczka domowa - danio królewski - danio perłowy
  • z botaniki: botanika stosowana - historia botaniki - apokarpia - bezlisty - paprocie cienkozarodniowe - Szweykowscy
• do poszerzenia: acydotrofizm - łupież - szlak metaboliczny
  • z genetyki: alloploidy - białka receptorowe - dobór genetyczny - dobór osobniczy
  • zwierzęta: błyszczek elegancik - gęś domowa - gidran - linzang cętkowany - mroczek późny - zając polarny
  • rośliny: czerwiec - brezylka - kawa kongijska - kosaciec żółty - lepnica Schafta - uprawa zachowawcza
• do weryfikacji: ameby - Anonconotus alpinus - Carl Woese - lupulina

Jeśli chcesz opisać takson rośliny

zrób to wg wzoru Wikipedia:Standardy artykułów/roślina.

Opisując poszczególne taksony posługuj się szablonami umieszczonymi tutaj.

Zalążki

• {{medycyna stub}} - ten szablon zastosuj w stubach medycznych. Pozwoli to łatwiej dotrzeć do nich osobom chcącym je poszerzyć.
• {{anatomia stub}} - ten szablon zastosuj w stubach z dziedziny anatomii.
• {{botanika stub}} - ten szablon zastosuj w stubach z dziedziny botaniki.
• {{zoologia stub}} - ten szablon zastosuj w stubach z dziedziny zoologii.
• {{biologia stub}} - ten szablon zastosuj w pozostałych stubach biologicznych.

Strona główna

Aby edytować stronę główną wikiportalu edytuj szablony zebrane na stronie: Portal:Biologia/Szablony

WikiProjekty

WikiProjekty związane z biologią:

• Przenoszenie list do tablic
• Wikiprojekt Botanika
• Wikiprojekt Dinozaury
• Wikiprojekt Kynologia
• Wikiprojekt Medycyna
• Wikiprojekt Zoologia

Zadania w WikiFaktorii:

• Zadbaj o jak największą różnorodność gatunków.
• Pobaw się w obrazkizację ilustrując biologiczne artykuły.
• Dodaj nową cegiełkę w biologicznym dziale biblioteki.
• Narysuj mapę zasięgu gatunku.
• Wiele artykułów czeka na infoboksy z opisem systematyki.

Kącik botaniczny

Goryczka wiosenna

Goryczka (Gentiana L.) to nazwa rodzaju roślin należących do rodziny goryczkowatych. Wszystkie gatunki goryczki dziko występujące w Polsce są objęte ścisłą ochroną. Są to m.in.: goryczka kropkowana, goryczka przeźroczysta, goryczka wiosenna.

Łacińską nazwę goryczki, Gentiana, łączy się z żyjącym w I wieku p.n.e. królem Ilirii, Gencjuszem II, podobno odkrywcą jej leczniczych właściwości.

Goryczka przezroczysta

Leczniczy charakter niektórych goryczek, wynika z zawartości goryczy glikozydowych i alkaloidów. Jednak u niektórych gatunków, np. goryczki trojeściowej, alkaloidy zawarte w zielu i korzeniach są trujące. Związki te oddziałują toksycznie na roślinożerców, przez co zwierzęta nie zjadają zawierających je roślin.

Goryczka kropkowana

Rodzime gatunki goryczek to przeważnie gatunki górskie. Część można spotkać tylko w Tatrach (np. goryczka śniegowa, goryczka przezroczysta, goryczka krótkołodygowa), część na terenie całych Karpat (np. goryczka trojeściowa), a także w Sudetach (np. goryczka wiosenna).

W potocznym rozumieniu goryczkami nazywane są również gatunki roślin zaliczone przez botaników do odrębnego rodzaju - goryczuszka.

Przeczytaj więcej o goryczkach