Normand
Un article de Wikipèdia, l'enciclopèdia liura.
Lo normand es siá una lenga romanica que fa partida de las lengas d'oïl, siá, segon una autra concepcion, un dialècte de la lenga francesa o (lenga d'oïl). Se parla dins l'Estat francés (zona de Normandia) e al Reialme Unit (Illas Normandas).
Somari |
[Modificar] Autras denominacions
- Normand: normaund / cauchois // guernesiais, jersiais
- Francés: normand, langue normande
- Anglés: Norman, Norman language
- Espanhòl: normando, lengua normanda
[Modificar] Nombre de parlants
Se manca de donadas de l'Estat francés, encara que la lenga a mai de vitalitat en Bassa Normandia.
Dins las illas Normandas, lo guerneseyés es sonque utilizat per qualques gents amb mai de 60 ans, encara que i aja d'associacions qu'ensajan de lo mantenir. D'autre latz, segon una enquèsta de 1989 i aviá 5720 personas que parlavan lo jerseyés. A Alderney, la lenga es completament desapareguda. La "melhora" situacion se tròba dins l'illa de Sark, ont los 600 abitants utilizan normalament lor lenga pròpria. En total, sonque 2% dels abitants de las illas Normandas parlan lo normand quinas que sián sas varietats, en una proporcion qu'es anada en decreissent de reng despuèi las annadas 30 del sègle XX.
[Modificar] Classificacion lingüistica
indoeuropèu > latin > galloromanic > lengas d'oïl > normand
[Modificar] Estatut legal
La sola lenga oficiala de l'Estat francés es lo francés. Dins las illas Normandas, la situacion es diferenta segon las doas comunas en las qualas se dividisson las illas. A Jersey son oficials l'anglés e lo francés, mentre qu'a Guernsey o es sonque l'anglés despuèi l'an 1966 (anteriorament lo francés foguèt lo sol idiòma oficial fins a 1926, quand l'anglés foguèt declarat segonda lenga oficiala).
[Modificar] Ensenhament
Actualament se parla de far de metòdes per l'aprendissatge del guerneseyés dins l'ensenhament elementar e als corses nocturnes. Dins l'Estat francés, s'estúdia facultativament dins 5 "collègis" del departament de la Marga (Beaumont, Les Pieux, Bricquebec, Gavray e Avranches). Es necessària l'inscripcion de quinze escolans per cors e los ensenhaires son volontaris.
[Modificar] Referéncias
- Essai de grammaire de la langue normande, UPN, 1995, ISBN 2-9509074-0-7
- V'n-ous d'aveu mei? UPN, 1984
- La Normandie dialectale, 1999, ISBN 2-8413307-6-1
- Alain Marie, Les auteurs patoisants du Calvados, 2005, ISBN 2-84706-178-9
- Roger Jean Lebarbenchon, Les Falaises de la Hague, 1991, ISBN 2-950588-0-9
- Jean-Louis Vaneille, Les patoisants bas-normands, n.d., Saint-Lô
- André Dupont, Dictionnaire des patoisants du Cotentin, Société d'archéologie de la Manche, Saint-Lô, 1992
