Io
Frå Wikipedia – det frie oppslagsverket
Ordet Io har fleire tydingar.
Io er ei av elskarinnene til Zevs i den greske myteverda. Ulike kjelder gjer henne ulike opphav; det er vanleg å seia at ho var dotter til Inakhos, elveguden som grunnla Argos, og dermed ei elvenymfe.
Alt gjekk bra til kona Hera nesten tok Zevs på fersken med jenta. Guden prøvde å skjula dei ved å gjera seg sjølv om til ei sky og Io til ei kvit kvige, men Hera gjennomskua han. Ho ba om å få kviga som gåve, og sette deretter det Argus, eit monster med hundre auge, til å vakta over henne. På oppdrag frå Zevs drepte Hermes monsteret ved å lokka alle augene til å sova.
Kviga Io var fri, men nå plaga av ein hissig brems som Hera sette på henne. Halvgalen av alle stikka sprang kua over Bosporos, som fekk namn etter henne (Bosporos tyder «oksepassasjen»). Ved Svartehavet møtte ho Prometevs, som var lenka til eit fjell og plaga som straff for å setta seg opp mot gudane. Han trøsta Io med at ho ville bli eit menneske igjen og at Herakles, den største av alle heltane, ville stamma frå henne. I områda Io sprang gjennom skal ho seinare ha blitt dyrka som ei gudinne.
Deretter sprang Io over Det joniske havet, som òg fekk namn etter henne, og kom til Egypt, der Zevs ga henne menneskeform igjen. Ho fødde sonen til Zevs, Epafos, og gifta seg sidan med den egyptiske kongen Telegonus.
Io har inspirert seinare kunstnarar, som den romerske skalden Ovid som skriv om henne i Metamorfoser, eller i Antonio Correggio sitt måleri Io og Zevs (også kalla Io og Jupiter).
