Nationale Postcode Loterij
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
De Nationale Postcode Loterij, die in 1989 werd opgericht door Boudewijn Poelmann, is een Nederlandse loterij die eigendom is van het bedrijf Novamedia. Andere loterijen van dat bedrijf zijn de Sponsor Loterij en de BankGiro Loterij. Het bedrijf organiseert ook loterijen in Zweden, Groot-Brittannië en zelfs Oezbekistan.
Met een omzet van 434 miljoen euro in 2006 is de Postcode Loterij de op-één-na grootste loterij van Nederland. Volgens eigen opgave zouden er 2,4 miljoen deelnemers zijn. Alleen de Staatsloterij is nog groter.
Inhoud |
[bewerk] Goede doelen
De Postcode Loterij heeft sinds 1989 ruim 2,3 miljard euro uitgekeerd aan goededoelenorganisaties. Van de inleg gaat 50% naar goede doelen, is 30% prijzengeld en gaat 20% naar overige kosten. Welke goede doelen in aanmerking komen voor steun, bepaalt de Postcode Loterij zelf. Er zijn 57 beneficiënten, waarvan negen oerbenificiënten, die elk minimaal zo'n 8 miljoen euro jaarlijks ontvangen. Het grootste bedrag gaat naar de Stichting DOEN, die in 1991 is opgericht door de Postcode Loterij zelf en die via een BV weer investeert in bedrijven die "een beter milieu of betere sociale omstandigheden" ondersteunen. Verder gaan er bijdragen naar Unicef, Oxfam Novib (waar oprichter Poelmann eerder zelf werkte), Artsen zonder Grenzen, het Wereld Natuur Fonds, Natuurmonumenten, VluchtelingenWerk Nederland, het Oranje Fonds en het Skanfonds.[1]
In 2006 bedroeg de opbrengst voor de goededoelenorganisaties 217 miljoen euro.
[bewerk] Kritiek
- De Universiteit van Tilburg heeft onderzoek gedaan naar de redenen om met de Postcode Loterij mee te doen. Uit het onderzoek blijkt dat angst voor spijt dat men geen lot gekocht heeft een belangrijke reden is om mee te spelen met de Postcode Loterij, doordat de prijzen gekoppeld zijn aan de postcode. Bij een andere loterij zul je het immers nooit weten dat je gewonnen zou hebben als je had meegedaan. Bij de Postcodeloterij is dat anders. Bovendien geeft het geen prettig gevoel als alle buren rijk zijn behalve jijzelf. Volgens de onderzoeker stimuleert de Postcode Loterij dit gevoel al in de reclameuitingen (U speelt niet mee, wat betekent dat u straks met lege handen komt te staan). Ook concludeert hij dat de Postcode Loterij invloed heeft op het leven van mensen die niet gewonnen hebben doordat ze geen loten hebben gekocht. Ook blijkt uit het onderzoek dat mensen die meespelen met de Postcode Loterij minder plezier beleven dan mensen die meespelen met de Staatsloterij.[2]
- In tegenstelling tot de meeste andere loterijen bestaat er bij de postcodeloterij nauwelijks een inzichtelijk verband tussen inleg en het te verwachten prijzengeld omdat een eventueel gewonnen prijs verdeeld wordt onder alle deelnemers in een postcodegebied. Dat betekent dat de te winnen prijs voor iedere individuele deelnemer lager wordt naarmate er meer mensen in een bepaalde postcode meedoen.
Omdat de Postcodeloterij geen cijfers publiceert over het aantal deelnemers per postcode is het niet mogelijk om uit te rekenen hoe hoog het eventuele prijzengeld per individuele deelnemer in een bepaalde postcode is, maar het lijkt aannemelijk dat een inwoner van Oost Groningen kans maakt op een hogere prijs dan een Amsterdammer terwijl de loten in heel Nederland even duur zijn.
- De Postcode Loterij stuurt al jaren op grote schaal ongeadresseerde en vaak listige reclame rond. In november 2007 oordeelden zowel de Reclame Code Commissie als het College van Beroep dat een mailing met een "persoonlijke BMW-wincode" misleidend was. Het zou onvoldoende duidelijk zijn geweest dat men deze code alleen kon "activeren" door loten aan te schaffen.[3] De Postcode Loterij is door deze instanties bovendien al vele malen gewaarschuwd om niet op een dergelijke manier reclame te maken, maar lijkt zich er niets van aan te trekken.
- NRC Handelsblad heeft enkele malen kritische artikelen gepubliceerd over Novamedia. Het bedrijf zou bijvoorbeeld "creatief boekhouden". Daarbij strijken de vier directeuren van de moederholding 2,05 procent op van de bruto-omzet, als “vergoeding voor het licentiegebruik van het creatieve concept”. Merkwaardig is verder dat de goede doelen moeten betalen voor spotjes die in de tv-programma's van de Postcode Loterij worden uitgezonden. Zo betaalde Natuurmonumenten voor twee spotjes en een logo in beeld 160.000 euro. Een woordvoerder van de Postcode Loterij stelde eind 2007 tegen nrc.next dat de Postcode Loterij niet puur charitatief te werk kan gaan, en kosten in rekening moet brengen. Ook een loterij zou tenslotte "een normaal bedrijf" zijn. Elsevier stelt in een artikel in december 2007 dat ook de goede doelen tegenwoordig eten van twee walletjes: ze verwachten subsidies van zowel overheid als loterijen.
- In 2006 klaagt een vrouw de Postcode Loterij aan nadat in haar straat een grote prijs is gevallen. De vrouw doet niet mee met de loterij. Door haar Postcode als winnend lotnummer te gebruiken werd zij echter wel bij de loterij betrokken, zij het niet als winnaar, maar als verliezer, zo stelt zij. Volgens de vrouw heeft de Postcodeloterij hierdoor een inbreuk gepleegd op haar privacy en haar persoonlijke levenssfeer geschonden. Dit vanwege de indringende werkwijze van prijstoekenning, de openbaarheid en (inherent hieraan) de ongewenste confrontaties hiermee achteraf. De Amsterdamse rechtbank stelt haar op 20 juni 2007 echter in het ongelijk.
- Jan Jaap van der Wal maakt zich in een van zijn cabaretprogramma's boos over de loterij. Hij hekelt presentatrices als Caroline Tensen, die dik betaald zouden krijgen voor luxe tripjes naar Afrika, waar ze dan zielige spotjes opnemen om mensen te overtuigen om goede doelen via de loterij te steunen.
[bewerk] Prijzen
Elke werkdag worden in het tv-programma Deal or No Deal zogenaamde dagpostcodes bekend gemaakt, waarop dagprijzen vallen. Alle deelnemers in de getrokken postcode krijgen 1000 euro.
Aan het eind van elke week wordt (op televisie) de postcode bekend gemaakt, waarop de weekprijs of straatprijs gevallen is. Het gewonnen bedrag is 12.500 euro per lot. Een van de deelnemers in de postcode krijgt ook nog een auto naast de geldprijs.
[bewerk] Postcode Kanjer
Een overzicht van de Postcode Kanjers in de loop der jaren:
- 2008: Wijchen
- 2007: Vught
- 2006: Liempde
- 2006: Venray
- 2006: Amsterdam en Emmen
- 2005: Heusden
- 2005: Almere
- 2005: Arnhem
- 2004: Rotterdam
- 2004: 's-Hertogenbosch
- 2004: Gaanderen
- 2003: Kinderdijk
- 2003: Daarle
- 2002: Lelystad
- 2001: Rosmalen
- 2000: Oosterhout
- 1999: Teteringen
- 1998: Dordrecht
- 1997: Ohé en Laak
[bewerk] TV-programma's van de Nationale Postcode Loterij
[bewerk] Ambassadeurs
De Postcode Loterij heeft zes vaste ambassadeurs:
[bewerk] Referenties
- ^ Jaarverslag Nationale Postcode Loterij 2006.
- ^ Marcel Zeelenberg en Rik Pieters (Maart 2004). "Consequences of regret aversion in real life: The case of the Dutch postcode lottery" (PDF). Organizational Behavior and Human Decision Processes 93 (2): 155-168.
- ^ Ook College van Beroep acht reclame Nationale Postcode Loterij misleidend.. Geraadpleegd op 2007-12-29.
