Liempde
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
 |
|
  Liempde
|
|
|
|
|
|
|
|
| Provincie |  Noord-Brabant |
| Gemeente | Boxtel |
| Coördinaten | 51°35'N 5°20'E |
|
|
|
| Inwoners (1 juli 2006) | 29.910 (461 inw/km²) |
|
|
|
| Postcode | 5298 |
| Netnummer | 0411 |
| Belangrijke verkeersaders | A2 |
 Nederland |
|
Liempde (Brabants dialect: Liemt) is een dorp in de provincie Noord-Brabant, gelegen in de Meierij van 's-Hertogenbosch. Ondanks voorkeur voor fusie met de gemeente Sint-Oedenrode ging Liempde in 1995 op in de gemeente Boxtel. Het gebied van de voormalige gemeente heeft ongeveer 4500 inwoners. Naast de kern Liempde zijn er enkele gehuchten die ook tot de voormalige gemeente behoorden, te weten Vrilkhoven, Kasteren en Hezelaar.
Liempde is regelmatig verkozen tot mooiste dorp van Noord-Brabant. De dorpskern is vrij gaaf gebleven. De directe omgeving, het dal van de Dommel, is zeer schilderachtig.
Inhoud |
[bewerk] Geschiedenis
[bewerk] Graafschap Rode
De eerste ontginningen vonden in de vroege middeleeuwen plaats op vruchtbare bosgronden langs de Dommel. In de vroegste periode maakte Liempde deel uit van het mysterieuze graafschap Rode (Sint-Oedenrode). In die periode werden de inwoners van Liempde dan ook met de naam "Rodenaren" aangeduid en ontving het dorp haar costuimen en landrechten naar Roois recht.
[bewerk] Hertogdom Brabant
Met de verkoop van het graafschap Rode door de graaf van Gelre aan de hertog van Brabant kwam Liempde in de 13e eeuw bij het hertogdom Brabant als onderdeel van de Meierij van 's-Hertogenbosch en bleef het resorteren onder het kwartier Peelland. In 1391 schenkt Hertogin Johanna het dorp Liempde als een hoge Heerlijkheid aan Ridder Willem van de Meeren van Boxtel. Vanaf 16e eeuw gaat het slecht met de Meierij. Liempde heeft te lijden gehad onder de verschillende oorlogen die de Meierij teisterden, met name de Tachtigjarige oorlog. In die periode verviel het Liempdse kerkje op de Kerkakkers.
[bewerk] Staats Brabant
Sinds 1648 wordt Liempde onderdeel van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden. Aangezien de Meierij van 's-Hertogenbosch en al haar toebehoren wordt toegewezen aan de Staten. Schijndel had onder de Staats-Brabantse functie als militaire buffer voor het gewest Holland weinig tot geen mogelijkheden om tot economische groei te komen. Het wordt een tijd van weinig vooruitgang. Het Sint-Janskerkje wordt in bezit genomen door de protestantse Staatse overheid. Na de inval van de Franse troepen in 1672 krijgen de katholieke inwoners van Liempde echter toestemming om tegen de betaling van een recognitiecijns de mis te vieren in een schuurkerk aan het huidige Kerkeind. Dezelfde schuurkerk wordt in 1770 in steen herbouwd. Rond de schuurkerk ontstaat een nieuw dorpscentrum. In 1787 wordt dan tenmindden van de heerdgangen Kasteren, Vrilkhoven, Looeeind, Berg, Hezelaar en Koestraat een nieuw raadhuis gebouwd in het huidige centrum.
[bewerk] Franse Tijd en Koninkrijk der Nederlanden
Pas in 1795, wanneer de Fransen binnenvallen, krijgt Liempde haar vrijheden terug en wordt volwaardig onderdeel van het koninkrijk der Nederlanden.
[bewerk] Landschappelijke ontwikkeling
Liempde is gelegen op een dekzandrug tussen de beekdalen van de Aa en Dommel. Rond de dekzandrug lagen drassige broekgronden, waarvan de hogere gedeelten gebruikt werden voor bewoning. Eind 13e eeuw gingen de Hertogen van Brabant over tot het in eeuwigdurend erfpacht uitgeven van gemeenschappelijke gronden. Zo werd in 1314 de erfpacht uitgegeven van de ‘Bodem van Elde’. Dit uitgestrekte vochtige bos- en heidegebied was vrijwel onbewoonbaar. De grens van deze gemeente, die tussen St. Michielsgestel, Boxtel, Schijndel, Sint-Oedenrode en Liempde gelegen was, werd gevormd door de rivier de Dommel. Het in gebruik nemen van de Bodem van Elde leidde tot het ontstaan van de kenmerkende Meierijse bolle akkercomplexen. Sommige bolakkers in deze omgeving bestaan al eeuwenlang in dezelfde vorm en zijn door hun compleetheid zeer goed te herkennen, zoals bij Het Groot Duijfhuijs. Door de kleinschalige verkaveling, het patroon van zandpaden en kleine bosjes ontstond het typisch Meierijs landschap. Op de deels sterk lemige gronden rond Liempde werden vanaf 1750 veel populieren aangeplant. Tussen 1760 en 1780 vond de grootste toename van houtteelt plaats in de gemeenten Schijndel-Sint-Oedenrode-Udenhout en Veghel. Met de aanplant van populieren, het patroon van zandpaden en vochtige broekgronden ontstond op deze wijze het zo kenmerkende Meierijse "Peppellandschap". Dit landschap was in feite puur economisch, aangezien de populierenteelt grotendeels in dienst stond van de klompenindustrie. Kerngebied van deze klompenmakerij, en dus ook van de populierenteelt, werd met name gevormd door de gemeenten Sint-Oedenrode, Schijndel, Veghel, Liempde, Best en Boxtel.
[bewerk] Bezienswaardigheden
Het dorp heeft een aantal monumenten, een aantal oude langgevelboerderijen, een beschermd dorpsgezicht (Kapelstraat) en een zeer oude duiventoren (In het gehucht Kasteren). Het is een typisch esdorp, er zijn verschillende op dekzandruggen geleden akkercomplexen met een dik plaggendek, weidegebieden, en voormalige heidevelden, zoals bij de Kerkheiseweg.
Liempde is ook bekend om zijn Boeremèrt op Tweede Paasdag en vroeger de Landbouwtentoonstellingen op het Landgoed Velder. Elk jaar in augustus wordt, sinds 2000, het uitgebreide Landgoed Velder ook gebruikt voor het meerdaags Flevo Festival. In augustus 2007 is het Flevo Festival voor het laatst gehouden op het Landgoed Velder omdat gemeentelijke richtlijnen geluidsoverlast na middernacht niet meer toestaan vanaf 1 januari 2008. De organisatie van het Flevo Festival kan zich niet vinden in deze nieuwe maatregel.
[bewerk] Trivia
In 2004 werd in het Liempds gehucht Kasteren in een kampeerboerderij een trainingskamp van de PKK opgerold.
Met carnaval krijgt Liempde een andere naam; Ploegersland. Ook de liempdenaren worden ploegers, ploegerinnen, ploegerkes en ploegerinnekes genoemd. Prinsenvereniging "De Ploegers" is de vereniging die momenteel al de feesten en activiteiten rond carnaval organiseert. Op 1 januari 2007 viel de postcode kanjer van de Postcodeloterij in het dorp. ruim 24 miljoen euro werd in het dorp verdeeld.
| Gemeente Boxtel |  |
|---|---|
|
Kernen: Boxtel · Den Berg · De Vorst · Hal · Hezelaar · Kasteren · Kinderbos · Langenberg · Lennisheuvel · Liempde · Luissel · Nergena · Roond · Tongeren · Vrilkhoven |
