Evenaar
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
De evenaar of equator is een denkbeeldige lijn op het aardoppervlak in de vorm van een grootcirkel midden tussen de polen. De evenaar verdeelt de aarde in een noordelijk halfrond en een zuidelijk halfrond. De hemelequator verdeelt de sterrenhemel in een noordelijke en zuidelijke sterrenhemel.
De evenaar dient als referentie (nul graden NB/ZB) voor het aangeven van de geografische breedte van een positie. De polen liggen daarbij op 90° NB/ZB. De evenaar is 40.076,592 km lang.
De snelheid ten gevolge van de draaiing van de aarde is op de evenaar het grootst en bedraagt ongeveer 1670 kilometer per uur. Op de pool is deze snelheid het laagst, namelijk gelijk aan nul. (Iemand die op de pool staat, draait alleen maar om zijn of haar eigen as). Het waait echter niet harder op de evenaar dan elders, omdat de atmosfeer van de aarde net zo hard meedraait.
Op de evenaar staat de zon tweemaal per jaar precies recht boven de grond (in het zenit). Dit geldt overigens voor het gehele gebied tussen de beide keerkringen. Daarom is het op de evenaar meestal erg heet en zijn er ook geen seizoenen, zoals die in gematigde gebieden als Nederland en België worden gekend. Wel kent men er vaak een natte en een droge tijd. De zonkracht is op de evenaar gemiddeld het grootst.
Een andere bijzonderheid is dat de dag en de nacht rond de evenaar vrijwel even lang zijn. De sterren aan de hemel beschrijven allemaal een halve cirkel, net als de zon. De poolster, die in noorderlijker gebied vrijwel stil staat omdat de aardas er doorheen wijst, is op en ten zuiden van de evenaar niet te zien.
De ligging van de evenaar werd bepaald in de 18de eeuw door een Franse expeditie onder leiding van Charles Marie de La Condamine. Met zijn expeditie wou hij bewijzen dat de aarde aan de polen is afgeplat. De locatie die hij aanwees als de evenaar ligt echter enkele honderden meters naast de werkelijke helft van de aarde, een fout die door de Ecuadoriaanse overheid is vereeuwigd in het monument Mitad del Mundo.
[bewerk] Trivia
- Het land Ecuador ligt op de evenaar en is daarnaar genoemd.
- Als men per schip de evenaar oversteekt zal volgens de traditie de zeegod Neptunus met zijn gevolg aan boord komen. Hij zal mensen die niet eerder de equator hebben gepasseerd dopen tot een echte zeeman, wat gepaard gaat met een ontgroeningsritueel.
[bewerk] Landen op de evenaar
Het aardoppervlak bestaat rond de evenaar voor een groot deel uit oceaan. De volgende landen worden door de evenaar doorsneden:
- Sao Tomé en Principe
- Sao Tomé - wordt net gemist
- Gabon
- Congo-Brazzaville
- Congo-Kinshasa
- Oeganda
- Kenia
- Somalië
- Indonesië
- Gilbert eilanden - waarschijnlijk ligt geen enkel eiland precies op de evenaar
- Phoenix eilanden
- Maldiven
- Line eilanden
- Ecuador
- Galápagoseilanden - de evenaar loopt door het eiland Isabela
- Colombia
- Brazilië
| Belangrijke parallellen |
|---|
|
Keerkringen: Kreeftskeerkring - Steenbokskeerkring |
