Den Olden Florus
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Den Olden Florus | |
---|---|
Den Olden Florus 2008 |
|
Plaats | Barneveld/Kallenbroek |
Bouwjaar | voor 1584 |
Type | standerdmolen |
Kenmerken | grondzeiler |
Vlucht | 22,90 m |
Functie | korenmolen |
Bestemming | Het malen van graan op vrijwillige basis |
|
|
|
|
|
Den Olden Florus of Kallenbroeker Molen is een van de oudste nog aanwezige standerdmolens in Nederland en staat aan de Stoutenburgerweg 20 in Terschuur. Hoe oud de molen pecies is, is onbekend. Zeker is echter dat deze er voor 1584 al stond. Tot 1975 stond de molen bekend als de Kallenbroeker Molen, maar heeft daarna de nieuwe naam Den Olden Florus gekregen als eerbetoon aan de eigenaar Flores Mulder
De Den Olden Florus is een gesloten standerd-korenmolen met een oude staartconstructie. De standerd is in het verleden open geweest.
Het is een zogenaamde grondzeiler: de punten van de wieken gaan bijna over de grond, ze kunnen vanaf de grond gekruid worden en de zeilen kunnen vanaf de grond op de wieken aangebracht worden.
De molen heeft een houten bovenas met een gietijzeren askop en een oudhollands gevlucht met oorspronkelijk houten roeden. De gelaste, ijzeren roeden zijn van 1964 en bij de restauratie in 1965 gestoken.
De molen heeft twee koppel maalstenen, die op twee verschillende verdiepingen zitten. Het ene koppel bestaat uit kunststenen en het andere koppel uit blauwe stenen, waarvan de loper is opgegoten. De twee steenspillen worden door hetzelfde bovenwiel aangedreven. Het bovenwiel heeft aan de trapzijde 61 kammen en aan de borstzijde 75 kammen. De steek is 14 cm. Het maalkoppel aan de trapzijde, de voormolen, heeft een steenspil met 11 staven. Het maalkoppel aan de borstzijde, de achtermolen, heeft een steenspil met 13 staven. De overbrengingsverhoudingen zijn resp. 1 : 5,55 en 1 : 5,78.
De vang (rem) is een Vlaamse vang bestaande uit vijf stukken, die met scharnierende ijzers (maanijzers) met elkaar verbonden zijn. De vang heeft een evenaar en kan zowel buiten als binnen in de molen bediend worden.
In de zijkanten van de kast zitten drie ronde windgaten, waardoor wind gaat waaien als de molen door een veranderende (ruimend of krimpend) wind niet meer precies op de wind staat. Met behulp van de kruibank wordt de molen op de wind gekruid, waarbij de kast met de staart op de standerd ronddraait.
De trap bestaat uit twee trapbomen, die doorlopen tot aan de hoekstijlen. De trap wordt hierdoor van onderen naar boven toe steeds breder. In het midden van de trap zit de staart en onderaan de trap zit de kruibank met kruilier.
Met behulp van het luiwerk, dat direct door het bovenwiel wordt aangedreven, worden zakken graan opgeluid (opgehesen). Het door het bovenwiel aangedreven wiel van het luiwerk wordt het varkenswiel genoemd. Aan de andere kant van de luias zit het gaffelwiel, waarmee met de hand opgeluid kan worden.
De molen staat in de buurtschap Kallenburg bij Terschuur.
De molen is in 1965 en 1980 grondig gerestaureerd. In 1965 werd de kast, bijna geheel vernieuwd en in 1980 zijn de standerd, steenbalk en bovenas vernieuwd en de ondertoren en kap met riet gedekt. Daarvoor was de kap gepotdekseld.
[bewerk] Eigenaren
- ........ - 1735 Gedeputeerden van het Kwartier van Veluwe
- 1736 - ....... Hermen Gerritsen Keyser
- ........ - 1753 Rijkje Lammerts, weduwe van Herman Gerritsen Keyser.
- 1753 - 1759 Jacob Nienhuis
- 1759 - 1765 Gerritje Hovekes, weduwe en erven
- 1765 - 1768 Cornelis van Dompselaar
- 1768 - 1807 Gijsbert Wilbrink
- 1808 - 1853 Petrus Wilbrink
- 1853 - 1872 H. Wilbrink
- 1872 - 1885 L. Wilbrink
- 1885 - 1924 E.F. Mulder
- 1924 - 1952 Firma E.F. Mulder & Zn.
- 1952 - heden Mulder B.V.