De Onafhankelijken
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
De Onafhankelijken is een vereniging van beeldend kunstenaars in Amsterdam. De vereniging is opgericht op 13 juli 1912 in navolging van de Salon des Indépendants in Parijs. Als protest tegen de heersende opvattingen in kunst en cultuur streefde men naar vrijheid van werken door het organiseren van ‘juryvrije exposities’. In de beginjaren jaren hield men halfjaarlijkse exposities, waarop werken van vertegenwoordigers van zeer uiteenlopende stromingen te zien waren. De Onafhankelijken hebben een belangrijke rol gespeeld in de omslag in de beeldende kunst die aan het begin van de twintigste eeuw plaatsvond.
Inhoud |
[bewerk] Beginperiode
Op verschillende exposities in de eerste jaren was het vernieuwende werk van buitenlandse kunstenaars te zien, zoals van Henri Le Fauconnier, Marc Chagall, Wassily Kandinsky en Francis Picabia. Van de Nederlandse exposanten kunnen worden genoemd Charley Toorop, Arnout Colnot en Erich Wichman.
In 1924 organiseerde men een expositie over de recente Duitse kunst met werken van de expressionisten zoals Max Pechstein, Alexej von Jawlensky en Erich Heckel. In 1927 volgt een belangrijke tentoonstelling met werken van Wassily Kandinsky in het Stedelijk Museum en in 1929 schonk men via een tentoonstelling veel aandacht aan de Duitse kunststroming Neue Sachlichkeit die inmiddels ook in Nederland aan invloed won (Nieuwe Zakelijkheid. In 1930 kon men dankzij de inspanningen van de Onafhankelijken kennis maken met het in die dagen verrassende werk van het Surrealisme.
[bewerk] 1930-45
In de jaren dertig werd de kunstenaarsvereniging geconfronteerd met censuur vanuit de directie van het Stedelijk Museum. Het betrof werken van Jopie Moesman, Horst Stempel en Harmen Meurs. Daarop besloot de vereniging de expositie te sluiten. Weliswaar kwam de censuur van buiten de vereniging, maar voor sommige leden ging het maatschappelijk protest soms te ver. Een aantal kon zich niet goed vinden in een politieke stellingname in de kunst ook wanneer het protest het opkomende fascisme betrof. Mulder (1978, 234) stelt dat er daarom weinig weerstand was toen De Onafhankelijken zich in de bezettingstijd aansloot bij de Kultuurkamer. Niet iedereen kon zich overigens met deze gang van zaken verenigen. Leden als Frits Sieger, Jan Wiegers, Nola Hatterman, Willy Boers, Henk Henriët, Leo Braat, Maaike Braat-Roolvink en Jo Voskuil weigerden zich te melden bij de Kultuurkamer. Direct na de oorlog werd het bestuur van de kunstenaarsvereniging door het Militaire Gezag ontbonden en een nieuw bestuur geïnstalleerd.
[bewerk] Na de Tweede Wereldoorlog
Na de Tweede Wereldoorlog ontstonden er problemen tussen De Onafhankelijken en Willem Sandberg van het Stedelijk Museum. Voor Sandberg was de kunstenaarsvereniging te behoudend voor de naoorlogse fase van experimentele kunst. Hij zag liever niet dat De Onafhankelijken hun periodieke exposities in het Stedelijk Museum zouden houden. De vereniging exposeerde daarom aanvankelijk in Museum Fodor, maar keerde in 1963 weer in het Stedelijk Museum terug in de nieuwe vleugel. Deze situatie duurde tot 1993 toen de relatie met het Stedelijk Museum werd verbroken (onder hevig protest). Daarna werd 5 jaar onderdak gevonden in De Zaaijer, een voormalige kerk aan de Zuidergracht. Na deze periode werd op diverse plaatsen geëxposeerd.
[bewerk] Huidige situatie
Momenteel telt de vereniging 60 leden. De vereniging beschikt niet meer over een eigen gebouw en expositieruimte en vergadert in MK24 (Mauritskade 24). Met 6 andere kunstenaarsverenigingen vormt De Onafhankelijken de Stichting SAK (Samenwerkende Amsterdamse Kunstenaarsverenigingen).
[bewerk] Links
- Kunstenaarsvereniging De Onafhankelijken [1]
| Bronnen, noten en/of referenties: |
|
