Грб на Република Македонија
Од Википедија, слободна енциклопедија
На оваа статија ѝ е потребно правилно форматирање, категоризирање, граматика, интервики и слично. Може да помогнете со тоа што ќе ја уредите и трансформирате во стандардна вики-статија.
 |
|
|
Во употреба како грб на Република Македонија е грбот на Народна Република Македонија, донесен од второто вонредно заседание на Народното собрание на НР Македонија на 27 јули 1946 година во Скопје и кој беше дизајниран по урнек на другите социјалистички држави. Дизајнот се базира на амблемот на СССР и му се припишува на Ѓорѓе Андрејевиќ- Кун, како и авторството на грбовите на сите републики на СФРЈ.
За разлика од другите социјалистички републики кои ги вплотија историските грбови во новиот амблем, Македонија доби пејсажен дизајн, и со тоа потпаѓајќи во истата категорија со Народна Република Романија, Босна и Херцеговина, Црна Гора и Словенија.
Овој амблем ги преставува пејсажните карактеристики на Македонија: планините, реките, полињата и сонцето. Венецот ги преставува културите кои се одгледуваат во Македонија: пченица, тутун, памук и афион. На дното се наоѓа лента со традиционален вез, а на врвот црвена петокрака ѕвезда, симболот на владеачката идеологија.
Со независноста и новиот устав од 1991, се појави и прашањето на државните симболи. Државната химна остана истата. Се донесе ново знаме. Златно сонце на црвено поле, честопати именувано како ѕвездата од Вергина. Поради спорот со Република Грција, во 1995 година, тоа беше заменето со друго, истотака преставувајќи Златно сонце на црвена основа.
Прашањето за нов грб беше покомплицирано. Беше формирана комисија и беше прогласен јавен повик во обид да се најде нов дизајн. Најголемиот број на предлози добиени на тендерот се базираа на историскиот грб, златен крунисан двоопашест исправен лав на црвено поле.
Ова во главно беше основано на истражувањето и на работата на академик Александар Матковски, објавени во книгата „Грбовите на Македонија“. Неговото истражување покажа дека историскиот грб на Македонија е Златен Лав кој води свои корени од грбовникот на Корениќ- Неориќ кој датира од 1595. Повеќе за овој грб во неговиот заклучок на страната Земскиот грб.
Најприфатлив дизајн беше оној на Мирослав Грчев, професор на архитектонскиот факултет, базиран на историскиот грб на Македонија. Но за овој предлог немаше политички концензус и затоа дури и не стигна на расправа во Собранието.Овој предлог повеќепати беше возобновен, но без успех. Првиот предлог дојде во 1992 кој преставуваше употреба на сонцето од знамето, со вметнување на буквата М, како инициал на името на државата.
Имаше повеќе обиди да се реши ова прашање. Во основа се работеше со три предлози. Едниот беше да се прифати дизајнот на лавот кој веќе го користеше ВМРО-ДПМНЕ и другите партии со префикс ВМРО, со измени само во текстот на лентите над и под штитот. Втор, беше само да се отстрани ѕвездата од сегашниот дизајн, предлог за кој главно се залагаше тогашниот претседател на Собранието, Никола Поповски.
Трет, е да се постави сегашниот пејсажен дизајн на штит. Ова е т.н. словенечко решение.Имено, Република Словенија го употреби овој модел, ставајки ја планината од стариот социјалистички пејсажен мотив на штит, но овојпат додаваќи и три ѕвезди превземени од историскиот грб.
Република Словенија го напушта овој пристап, и е во процес на изнаоѓање на подобро решение.
