De honesta voluptate et valetudine
E Vicipaedia
De honesta voluptate et valetudine (sive, ut editiones antiquae, valitudine) titulus est libri hodie optime cogniti scriptoris Italici saeculi XV, bibliothecarii Vaticani, Bartholomaei Platinae. Est eodem tempore liber de coquina, de regimine, de historia ciborum. Fuit primus liber prelo impressus de re coquinaria; editio princeps anno 1474 aut 1475 facta est.
Index |
[recensere] Fontes
Recepta coquinaria auctor hausit e Libro de arte coquinaria Italice scripto ab amico suo Magistro Martino Comensi (Italice Maestro Martino), ut ipse agnoscit:
Quem coquum, dii immortales, Martino meo Comensi conferes, a quo haec quae scribo magna ex parte sunt habita: Carneadem alterum dices si de rebus praepositis ex tempore diserentem audieris.– De honesta voluptate et valetudine liber 6 "Cibaria alba".
Historia ciborum partim collegit ex Naturali Historia Plinii aliisque scriptis antiquis, partim ex observationibus suis.
[recensere] Continentur
- Eligendus locus ad habitandum; de exercitatione corporis; de coena; de ioco et ludo; de somno; qua ratione cubandum sit; de concubitu; quid sit agendum ubi cubitu surrexeris; de exercitatione post somnum; quid observandum sit in vita ad voluptatem; de coquo; de paranda mensa; de sale; de pane; de placentis; quid sit edendum primo; de cerasis; de prunis; de moris; de peponibus; de cucumeribus; de ficis.
- De malis; de piris; de uva et aliis fructibus; de oleo; de melle; de saccharo; de lacte; de caseo; de recocta; de ovo; de butyro; de aceto; etc.
- De amygdalis et nucibus; de pipero et speciebus; de allio; de caepis; de foeniculo et herbis.
- De lactucis conditis et aliis condituris; patinae; de carnium differentiis; de bove, agno et vervece aliisque animalibus.
- De avibus esculentis; quae differentia inter animalium partes sit.
- Quomodo coquendae aves cicutes et sylvaticae; farcimina; cibaria alba; etc.
- De ordeo aliisque cerealibus; de cicere aliisque pulmentis; de cannabi; de cucurbita; de atriplice; de napis; de brassica; etc.
- De condimentis quae vulgo sapores vocant.
- De ofellis quas vel frictellas licet appellare; ova quovis modo cocta; de boletis et fungis; de tuberibus; de cochleis; de testudine; de ranis.
- De coquendis piscibus; conditum quod "caviare" vocant; ova tarycha; quid sit edendum tertia mensa; de vino; de sedendis perturbationibus.
[recensere] Bibliographia
[recensere] Textus
- Platine de honesta voluptate et valitudine. Venetiis: Laurentius de Aquila, 1475. Reproductio photographica
- Libellus Platine de honesta voluptate ac valitudine. Bononiae: Johannes Antonius Platonides, 1499. Reproductio photographica
- Platina, Il piacere onesto e la buona salute tr. Emilio Faccioli. Mediolani: Giulio Einaudi, 1985. [Italice]
- Platina, On Right Pleasure and Good Health tr. Mary Ella Milham. Tempe, AZ: Medieval and Renaissance Texts and Studies, 1998. [Anglice]
[recensere] Commentationes
- Bruno Laurioux, "I libri di cucina italiani alla fine del Medioevo: un nuovo bilancio" in Archivio storico italiano vol. 154 (1996) pp. 33–58.
- Maestro Martino, Libro de arte coquinaria cum commentationibus Brunonis Laurioux et Gillianae Riley. Editio CD-ROM. Octavo
De hac re nexus intervici usque adhuc absunt. Adde, si repperisti.
