A' Bheurla Ghallda
As a'Wikipedia
Beurla Gallda | |
---|---|
Air a bhruidhinn an: |
|
Sluagh: | 1.5 millean (Alba); 30,000 (Eirinn) |
Ginteil Seorsachadh: | Indo-Eòrpach Gearmanach |
Samhlaidhean nam cànan | |
ISO 639-3 | sco |
'S e a Bheurla Ghallda (anns a chainnt fhèin English san latha an diugh agus Inglis gu h-eachdraidheal) cànan Tiùtonach a tha air a bhruidhinn anns a Ghalldachd,Arcaibh agus Sealtainn ann an Alba agus Ulaidh an Eirinn ( far an e 'Ullans' a bhios iad ag èigheachd air ann an còmhlan oifigeach ach 'se 'Scots' a chanas an sluagh fhein ris ).
[deasaich] Eachdraidh a' Chànain
'Se am Beurla Gallda an sean chànan aig Lodainn (agus an sean Rìoghachd Sasannach anns an robh Lodainn mus d'fhuair na Gàidheil smachd air, Northumbria) agus 'se a-chuir fhas den Ghàidhlig ann an Galldachd Alba. Aig aon àm 'se seo am prìomh cànan ann an Alba agus 'se a bhiodh air a cleachdadh mar cànan oifigeil leis na Rìghrean agus am Pàrlamaid ach tha e air crìonadh an dèidh do dh'Alba aonachadh le Sasainn ann an 1707 agus tha Beurla Shasainn air an aite aige a ghabhal mar prìomh cànan an t-sluagh mhòr de dh'Albannaich. Bha toir bàrdachd ainmeil air a sgriobhadh 'sa chànan agus 'se Raibeart Burns am Bàrd is ainmeil a dh'obair 'sa chànan - chanadh a chuid mhòr de dhaoine gur e' am prìomh bàrd aig na h-Albannaich.
'Se 'Inglis' a bh'aig na gall a bhitheadh ga bhruithinn air an cànan aca ach mun 15mh-16mh linn thoisich iad ag èigheachd 'Scots' air ged a se seo an t-ainm a bh'air a' Ghàidhlig aig an àm. An deidh seo se 'Erse' no 'Irish' a bha aca air gàidhlig na h-Alba. Tha feadhainn ann an t-saoghal a' Ghàidhlig a chleachdas an nua-fhacal 'Albais' mar ainm a' Bheurla Gallda ged nach e seo ainm a tha freagarrach a rèir eachdraidh an dùthaich agus nan Gaidheil.