پادشاهی متحده

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.

برای اثبات پذیری کامل این مقاله به منابع بیشتری نیاز است. لطفاً با توجه به سیاست ویکی پدیا در قبال منابع با ارائهٔ منابع معتبر این مقاله را بهبود بخشید. مطالب بی منبع ممکن است در آینده حذف شوند.

برای دیگر کاربردهای واژه بریتانیا به صفحهٔ بریتانیا (ابهام‌زدایی) مراجعه کنید.

United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland پادشاهی متحد بریتانیای کبیر و ایرلند شمالی
پرچم نشان ملی بریتانیا
شعار ملی: Dieu et mon droit
سرود ملی: God Save the Queen
پایتخت  - مختصات جغرافیایی	لندن 51°30′ N 0°7′ W
بزرگ‌ترین شهر	لندن
زبان رسمی	زبان انگلیسی
نوع حکومت • ملکه • نخست‌وزیر	پادشاهی مشروطه الیزابت دوم گوردن براون
تشکیل	۱ ژانویه ۱۸۰۱
مساحت  - کل    - آبها (%)	‪۲۴۴٬۸۲۰ km² ‫(۷۸ام) ۱٫۳۴
جمعیت  - براورد ۲۰۰۴  - سرشماری ۲۰۰۱  - تراکم جمعیت	‪۵۹٬۸۳۴٬۳۰۰۱ ‫(۲۱ام) ‪۵۸٬۷۸۹٬۱۹۴ ‪۲۴۳/km² ‫(۳۳ام)
تولید ناخالص داخلی (برابری قدرت خرید)  - کل  - سرانه	براورد ۲۰۰۵ ۱٫۸۶۷ بیلیون دلار (۶ام) ۳۰٬۹۰۰ دلار (۱۴ام)
شاخص توسعه انسانی (۲۰۰۳)	۰٫۹۳۹ (۱۵ام) – بالا
واحد پول	پوند استرلینگ (£) (‏GBP)
منطقه زمانی  - در تابستان (DST)	GMT (UTC+٠) BST (UTC+١)
کد بین‌المللی خودرو	GB
دامنه اینترنتی	.uk
پیش‌شماره تلفن	+۴۴
۱ منبع:اداره آمار ملی بریتانیا[1]

پادشاهی متحد بریتانیای کبیر و ایرلند شمالی کشوری در اروپای غربی است. پایتخت آن لندن است. این کشور از چهار بخش تشکیل شده است: سه بخش آن کشورهای باستانی انگلستان و اسکاتلند و ولز هستند که روی‌هم جزیره بریتانیای کبیر (بطور خلاصه بریتانیا) را تشکیل می‌دهند. بخش چهارم ایرلند شمالی است که در جزیره ایرلند قرار دارد.

در بسیاری از منابع ایرانی، کل کشور بریتانیا سهواً انگلستان یا به طور خلاصه انگلیس خوانده می شود. در منابع رسمی باید از عبارتهای «پادشاهی متحد»، «پادشاهی متحد بریتانیای کبیر و ایرلند شمالی»، «بریتانیای کبیر» یا بطور خلاصه «بریتانیا» استفاده کرد. در این متن و متون رسمی دیگر، عبارت انگلیس یا انگلستان فقط به انگلیس در نیمه جنوبی بریتانیا اشاره خواهد داشت.

فهرست مندرجات ۱ جغرافیا ۲ نظام حقوقی ۳ واحد پول ۴ روابط خارجی ۵ شهرهای بزرگ ۶ پرچم بریتانیای کبیر ۷ گروه کشورهای همسود ۷.۱ بازیهای المپیک کشورهای همسود ۷.۲ رانندگی در کشورهای همسود ۷.۳ آمار کشورهای همسود ۸ منابع ۹ پیوند به بیرون

[ویرایش] جغرافیا

بریتانیای کبیر در سواحل شمال غربی اروپا واقع شده است و توسط دریای شمال از شبه جزیره اسكاندیناوی و هلند، و توسط كانال مانش از فرانسه جدا می‌گردد. این كشور از دو جزیره‌ی اصلی تشكیل شده است؛ جزیره اصلی و بزرگ‌تر «بریتانیا» نامیده می‌شود و شامل اسكاتلند، ولز و انگلیس (انگلند) است. جزیره‌ی دیگر «ایرلند» است كه توسط دریای ایرلند از بریتانیا جدا می‌شود و شامل ایرلند شمالی (در شمال) و جمهوری ایرلند (در جنوب) می‌باشد. جمهوری ایرلند (ایرلند جنوبی) یک کشور مستقل و عضوی از جامعه اروپا است و بخشی از بریتانیای کبیر محسوب نمی شود.

آب و هوای بریتانیا، مرطوب و معتدل بوده، و میانگین دما در تابستان بین ۱۷ تا ۱۳ درجه و در زمستان بین ۷ تا ۵ درجه سانتی گراد متغیر است. میزان بارندگی سالانه در نوسان بوده، و در اطراف «منطقه دریاچه» (Lake District) بالاترین میزان را دارد.

۷۶ درصد زمین‌های بریتانیا زیر كشت هستند، و اگرچه عده كمی از جمعیت این كشور به كشاورزی مشغول هستند، اما تولیدات آنها، علاوه بر تأمین نیازهای داخلی، به خارج نیز صادر می‌شوند. محصولات مهم كشاورزی بریتانیا عبارت‌اند از: گندم – جو – سیب زمینی –گوجه فرنگی – نیشكر و سبزیجات. این كشور دارای چراگاههای دائمی زیادی است كه در آنها گوسفند، گاو، خوك و طیور پرورش می‌‌یابد. در اقتصاد بریتانیا، صیادی و جنگلداری جایگاه ویژه‌ای دارد. ذخایر معدنی آن شامل: زغال سنگ كه در صنعت تولید برق بكار می‌رود؛ نفت و گاز طبیعی كه در مراكز صنعتی، تجاری و مسكونی به مصرف می‌‌رسند، و منیزیم، فسفات – مس و آنتیموان است. صادرات این كشور كه شامل: گوشت – لبتیات – كالاهای الكترونیكی - ماشین آلات صنعتی - اتومبیل - کشتی – قطعات و موتور هواپیما - غلات – تنباكو و نفت می‌‌باشد. بریتانیا از خدمات یك شبكه حمل و نقل بسیار گسترده بهره مند است.

[ویرایش] نظام حقوقی

پادشاهی متحد بریتانیا دارای ۳ نظام حقوقی مشخص است. نظام حقوقی انگلیس محدود به انگلیس و ویلز است. نظام حقوقی ایرلند شمالی که محدود به ایرلند شمالی است، و نظام حقوقی اسکاتلند که در اسکاتلند اجرا می شود. قانون اتحاد ۱۷۰۷ بین پادشاهی های اسکاتلند و انگلیس که منجر به تشکیل پادشاهی متحد بریتانیای کبیر شد، استقلال نظام قضایی اسکاتلند از بقیه بریتانیا را تضمین می کند.

[ویرایش] واحد پول

واحد پول بریتانیا پوند استرلینگ (Pound Sterling) است که با نماد £ شناخته می شود. پول مسکوک در تمامی بریتانیای کبیر یکی است و توسط بانک مرکزی بریتانیا (Bank of England) تولید و توزیع می شود. اما بانکهای اسکاتلند و ایرلند شمالی مجاز هستند اسکناسهای خود را چاپ و توزیع کنند. تمامی این اسکناسها علیرغم تفاوت ظاهری «پوند استرلینگ» هستند و از نظر ارزش برابرند (هرچند که در بازارهای غیررسمی ارز ایران با قیمتهای متفاوت عرضه می شوند^{[نیازمند منبع]}).

[ویرایش] روابط خارجی

پادشاهی متحد بریتانیای کبیر و ایرلند شمالی عضو سازمان ملل متحد، جامعه اروپا، گروه ۸ کشور صنعتی (G8)، و پیمان دفاعی آتلانتیک شمالی (ناتو NATO) است.

[ویرایش] شهرهای بزرگ

تقسیمات کشوری در بریتانیای کبیر دارای مراکز زیر هستند:

• لندن: مرکز انگلیس (انگلند) و هم‌زمان پایتخت کل کشور پادشاهی متحد
• ادینبرا: مرکز اسکاتلند
• کاردیف: مرکز ولز
• بلفاست: مرکز ایرلند شمالی

شهر لندن پایتخت و پرجمعیت‌ترین شهر بریتانیای کبیر است. جدول زیر ده شهر پرجمهیت بریتانیای کبیر را به همراه «جمعیت شهر» و «جمعیت شهر+حومه» نشان می‌دهد:

رتبه	شهر	جمعیت در محدوده شهری	جمعیت با احتساب حومه	رتبه	منطقه
۱	لندن[۱]	۷٬۱۷۲٬۰۹۱	۸٬۵۰۵٬۰۰۰	۱	انگلیس
۲	بیرمینگهام [۱]	۹۷۰٬۸۹۲	۲٬۲۸۴٬۰۹۳	۲	انگلیس
۳	گلاسگو [۲]	۶۲۹٬۵۰۱	۱٬۱۶۸٬۲۷۰	۵	اسکاتلند
۴	لیورپول [۱]	۴۶۹٬۰۱۷	۸۱۶٬۲۱۶	۶	انگلیس
۵	لیدز [۱]	۴۴۳٬۲۴۷	۱٬۴۴۹٬۴۶۵	۴	انگلیس
۶	شفیلد [۱]	۴۳۹٬۸۶۶	۶۴۰٬۷۲۰	۷	انگلیس
۷	ادینبرا [۲]	۴۳۰٬۰۸۲	--	۹	اسکاتلند
۸	بریستول [۱]	۴۲۰٬۵۵۶	۵۵۱٬۰۶۶	۸	انگلیس
۹	منچستر [۱]	۳۹۴٬۲۶۹	۲٬۲۴۴٬۹۳۱	۳	انگلیس
۱۰	لِستِر [۱]	۳۳۰٬۵۷۴	--	۱۰	انگلیس

[ویرایش] پرچم بریتانیای کبیر

کشور پادشاهی متحد در سال ۱۷۰۷ میلادی در پی اتحاد پادشاهی انگلستان در جنوب و پادشاهی اسکاتلند در شمال بریتانیا به وجود آمد. پرچم مشهور بریتانیا از ترکیب پرچمهای این دو پادشاهی ایجاد شده است: پرچم سنت اندروز (اسکاتلند) دارای زمینه آبی با ضربدر سفید، و پرچم سنت جرج (انگلیس) دارای زمینه سفید و صلیب سرخ. پرچم سنت پتریک (ضربدر سرخ) بعداً به عنوان نماد ایرلند شمالی به پرچم اتحاد افزوده شد. این پرچم «پرچم اتحاد» نام دارد که به زبان انگلیسی Union Jack و Union Flag نامیده می‌شود.

نقش پرچم بریتانیا در طول ۳۰۰ سال گذشته در پرچمهای کشورهای بسیاری از جمله هند، استرالیا، زلاندنو، قبرس، آمریکا، فلسطین، کنیا، نیجریه، سیلان، جامائیکا، کانادا و سنگاپور وجود داشته است. در سال ۱۹۹۹ پس از بازپس دادن هنگ کنگ به جمهوری خلق چین، نقش پرچم بریتانیا از پرچم هنگ کنگ حذف شد.

امروزه چهار کشور استرالیا، زلاندنو، فیجی و تووالو کماکان نقش پرچم بریتانیا را در پرچم ملی خود حفظ کرده‌اند. این نقش همچنان در پرچم برخی از استان‌های کانادا (بریتیش کلمبیا، مانیتوبا و آنتاریو) و پرچم ایالت هاوایی در ایالات متحده آمریکا حضور دارد.

[ویرایش] گروه کشورهای همسود

بریتانیا در راس ارگان کشورهای همسود (مشترک المنافع) قرار دارد. ارگان کشورهای مشترک المنافع شامل ۵۳ کشور مستقل است که همه آنها به جز موزامبیک و کامرون قبلاً مستعمره امپراتوری بریتانیا بوده اند. چهارچوب همکاری کشورهای این ارگان بر اساس اعلامیه سنگاپور مصوب سال ۱۹۷۱ حول توسعه ارزشهای مشترک مانند حقوق بشر، حکومت قانون، آزادی های فردی، مساوات، دموکراسی، تجارت آزاد، صلح جهانی و همکاری های چندجانبه است.

درحال حاضر ملکه الیزابت دوم نماد همبستگی میان تمامی ۵۳ عضو ارگان کشورهای همسود است. عضویت در این ارگان به عنوان اتحاد سیاسی تلقی نمی شود و پذیرش ملکه الیزابت دوم به عنوان نماد ارگان به معنای پیروی سیاسی کشورهای عضو از بریتانیا نیست.

در عین حال، بالاترین مقام تشریفاتی دربار بریتانیا (ملکه الیزابت دوم) عنوان «ریاست کشور» را در ۱۶ عضو کشورهای همسود دارا است. این کشورها به اصطلاح «قلمرو همسود بریتانیا» خوانده می شوند. مقام ریاست کشور مقامی تشریفاتی است و در عمل کارهای روزمره کشورهای قلمرو از طریق دولت انتخابی به ریاست نخست وزیر انجام می شود. این کشورها شامل استرالیا، زلاندنو، پاپوآ گینه نو، جزایر سلیمان، تووالو (اقیانوسیه)، کانادا (آمریکای شمالی)، بلیز (آمریکای جنوبی)، و آنتیگوا و باربودا، باهاما، باربادوس، گرنادا، جامایکا، سنت کیتز و نویس، سنت لوسیا، سنت وینسنت و گرنادین (هند غربی و جزایر کارائیب) هستند.

[ویرایش] بازیهای المپیک کشورهای همسود

هرچهار سال یکبار بازیهای کشورهای همسود در یکی از شهرهای اعضا برگزار می‌شود. بازیهای کشورهای همسود بزرگ‌ترین رویداد ورزشی بعد از بازی های بین المللی المپیک است. ایده برگزاری این بازیها در سال ۱۸۹۱ مطرح شد، در سال ۱۹۱۱ به بهانه تاجگذاری «جُرج پنجم» پادشاه بریتانیا بین تیمهای استرالیا، آفریقای جنوبی، کانادا و بریتانیا انجام گرفت، و از سال ۱۹۳۰ به همه اعضای کشورهای همسود تعمیم یافت.

در دهه اخیر شهرهای کوالالامپور در مالزی (۱۹۹۸)، منچستر در بریتانیا (۲۰۰۲)، و ملبورن در استرالیا (۲۰۰۶) میزبان این بازیها بوده اند. میزبان بازیهای سال ۲۰۱۰ و ۲۰۱۴ به ترتیب شهرهای دهلی نو در هند و گلاسگو در بریتانیا خواهند بود.

[ویرایش] رانندگی در کشورهای همسود

در تمامی کشورهای همسود (به استثنای کانادا) رانندگی مانند بریتانیا از سمت چپ جاده انجام می شود و اتومبیل ها معمولاً فرمان راست هستند.

[ویرایش] آمار کشورهای همسود

۵۳ عضو ارگان کشورهای همسود (مشترک المنافع) روی هم ۱٬۹ میلیارد نفر جمعیت دارند که تقریباً معادل ۳۰٪ جمعیت کره زمین است. تولید ناخالص ملی این گروه معادل ۷٬۸ ترلیون دلار معادل ۱۶ درصد اقتصاد جهانی است. مساحت کل کشورهای همسود ۳۱٬۵ میلیون کیلومتر مربع معادل یک سوم خشکی های زمین است. پهناورترین کشورهای عضو ارگان همسود کانادا (۹٬۸ میلیون کیلومتر مربع)، استرالیا (۷٬۷ میلیون کیلومتر مربع) و هند (۳٬۱ میلیون کیلومتر مربع) هستند.

[ویرایش] منابع

[ویرایش] پیوند به بیرون

• نقشه‌ی گوگلی بریتانیا
• وب‌گاه دولت پادشاهی متحد
• وب‌گاه خاندان سلطنتی بریتانیا
• وب‌گاه سفارت بریتانیا در تهران
• سرود ملی بریتانیا از سایت رسمی دربار

ن . ب . و کشورهای عضو اتحادیه اروپا اتریش • بلژیک • بلغارستان • قبرس • جمهوری چک • دانمارک • استونی • فنلاند • فرانسه • آلمان • یونان • مجارستان • ایرلند • ایتالیا • لاتویا • لیتوانی • لوکزامبورگ • مالت • هلند • لهستان • پرتغال • رومانی • اسلواکی •اسلوونی • اسپانیا • سوئد • بریتانیا

ن . ب . و اتحادیه کشورهای همسود بریتانیای کبیر • آفریقای جنوبی • استرالیا • اوگاندا • آنتیگوا و باربودا • باربادوس • باهاما • برونئی • بلیز • بنگلادش • بوتسوانا • پاپوآ گینه نو • پاکستان • تانزانیا • ترینیداد و توباگو • تونگا • تووالو • سیرالئون • سیشل • سنت لوسیا • سنت وینسنت و گرنادین • سوازیلند • سریلانکا •غنا • قبرس • فیجی • کامرون • کانادا • کنیا • کیریباتی • گامبیا • موریس • موزامبیک • نامیبیا • نائورو • نیجریه • نیوزیلند • وانوآتو • هند

ن . ب . و سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) اعضا بلژیک • بلغارستان • کانادا • جمهوری چک • دانمارک • استونی • فرانسه • آلمان • یونان • مجارستان • ایسلند • ایتالیا • لاتویا • لیتوانی • لوکزامبورگ • هلند • نروژ • لهستان • پرتغال • رومانی • اسلواکی • اسلونی •اسپانیا •ترکیه • بریتانیا • آمریکا نامزدهای عضویت آلبانی • کرواسی • جمهوری مقدونیه یوگسلاوی سابق