فناوری اطلاعات
از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد.
فناوری اطلاعات (فا) [۱] (به انگلیسی: Information Technology یا IT)، همچنانکه بهوسیله «انجمن فناوری اطلاعات آمریکا (ITAA)» تعریف شده است، «به مطالعه، طراحی، توسعه، پیادهسازی، پشتیبانی یا مدیریت سیستمهای اطلاعاتی مبتنی بر رایانه، خصوصا برنامههای نرمافزاری و سختافزار رایانه میپردازد». به طور کوتاه، فناوری اطلاعات با مسائلی مانند استفاده از رایانههای الکترونیکی و نرمافزار سروکار دارد تا تبدیل، ذخیره، حفاظت، پردازش، انتقال و بازیابی اطلاعات به شکلی مطمئن و امن انجام پذیرد. اخیرا تغییر اندکی در این عبارت داده میشود تا این اصطلاح به طور روشن دایره ارتباطات الکترونیک را نیز شامل گردد. بنابراین عدهای بیشتر مایلند تا عبارت «فناوری اطلاعات و ارتباطات» (Information and Communications Technology) یا به اختصار (ICT) را بکار برند. [۲]
فهرست مندرجات |
[ویرایش] تعریف
فناوری اطلاعات بسیار از علم رایانه وسیعتر (و مبهم تر) است. این اصطلاح در دهه ۱۹۹۰ جایگزین اصطلاحات پردازش دادهها و سیستمهای اطلاعات مدیریت شد که در دهههای ۱۹۷۰ و ۱۹60 بسیار رایج بودند. فناوری اطلاعات معمولاً به تولید و پردازش و نگهداری و توزیع اطلاعات در موسسات بزرگ اشاره دارد.
دانش فناوری اطلاعات و رایانه با هم فرق میکنند، البته در موارد زیادی با هم اشتراک دارند. اگر علم رایانه را مشابه مهندسی مکانیک بگیریم، فناوری اطلاعات مشابه صنعت حمل و نقل است. در صنعت حمل و نقل، خودرو و راهآهن و هواپیما و کشتی داریم. همه اینها را مهندسان مکانیک طرح میکنند. در عین حال در صنعت حمل و نقل مسائل مربوط به مدیریت ناوگان و مدیریت ترافیک و تعیین استراتژی حمل و نقل در سطح شرکت و شهر و کشور مطرح است که ربط مستقیمی به مهندسی مکانیک ندارد اما بی شک فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) مهمترین مقوله در این ضمینه است. [۳]
[ویرایش] عناصر اصلی
فناوری اطلاعات متشكل از چهار عنصر اصلی «اساس» (انسان، سازوكار، ابزار، ساختار) است، به طوری كه در این فناوری، اطلاعات از طریق زنجیره ارزشی كه از بهم پیوستن این عناصر ایجاد میشود جریان یافته و پیوسته تعالی و تكامل سازمان را فراراه خود قرار میدهد: [۴]
- انسان: منابع انسانی، مفاهیم و اندیشه، نوآوری
- سازو كار: قوانین، مقررات و روشها، سازوكارهای بهبود و رشد، سازوكارهای ارزش گذاری و مالی
- ابزار: نرمافزار، سختافزار، شبكه و ارتباطات
- ساختار: سازمانی، فراسازمانی مرتبط، جهانی
[ویرایش] زمینه های فناوری اطلاعات
امروزه معنای اصطلاح «فناوری اطلاعات» بسیار وسیع شدهاست و بسیاری از جنبههای محاسباتی و فناوری را دربر میگیرد و نسبت به قبل شناخت این اصطلاح آسانتر شده است. چتر فناوری اطلاعات تقریباً بزرگ است و بسیاری از زمینهها را پوشش میدهد. متخصصین فناوری اطلاعات وظایف متنوعی دارد، از نصب برنامههای کاربردی تا طراحی شبکههای پیچیده رایانهای و پایگاه دادههای اطلاعاتی. چندی از زمینههای فعالیت متخصصین فناوری اطلاعات میتواند موارد زیر باشند: [۲]
- مدیریت اطلاعات
- پیادهسازی شبکههای رایانهای
- مهندسی رایانه
- طراحی سیستمهای پایگاه داده
- مدیریت سیستمهای اطلاعاتی
- سیستمهای اطلاعاتی مدیریت
- مدیریت سیستمها
[ویرایش] فناوری اطلاعات در دانشگاههای ایران
در بیشتر کشورها این دانش در دانشگاهها با عنوان رشته «فناوری اطلاعات» (Information Technology) شناخته میشود، در حالیکه در ایران بر اساس تصمیم سازمان آموزش عالی کشور عنوان «مهندسی فناوری اطلاعات» برای این رشته بکار برده میشود و رشتهای با عنوان فقط «فناوری اطلاعات» وجود ندارد.[نیازمند منبع] همچنین رشتهٔ میانرشتهای دیگری با عنوان رشته «مدیریت فناوری اطلاعات» در دانشگاههای ایران و دیگر کشورها وجود دارد که از ترکیب دو رشته «مدیریت» و «فناوری اطلاعات» به وجود آمدهاست. رشته مهندسی فناوری اطلاعات به چگونگی سازماندهی و ساماندهی دادهها میپردازد و رشته مدیریت فناوری اطلاعات به چگونگی تدوین سیستم و استفاده از دادهها میپردازد. هرکدام از این رشتهها دارای گرایشهای ویژه خود هستند که در دانشگاههای ایران به شرح زیر اند:
گرایشهای رشته مهندسی فناوری اطلاعات:
- تجارت الکترونیکی
- سیستمهای چندرسانهای
- مدیریت سیستمهای اطلاعاتی
- امنیت اطلاعات
- شبکههای کامپیوتری
- مهندسی فناوری اطلاعات (IT)
گرایشهای رشته مدیریت فناوری اطلاعات:
- مدیریت منابع اطلاعاتی
- سیستمهای اطلاعات پیشرفته
- نظام کیفیت فراگیر
[ویرایش] مراکز آموزش فناوری اطلاعات در ایران
- ↑ فرهنگستان زبان فارسی
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ Information Technology. English Wikipedia (2007-08-23). Retrieved on 2007-08-26.
- ↑ خلاصه درس آشنایی با علوم کامپیوتر. دانشگاه صنعتی شریف. Retrieved on 2007-09-05.
- ↑ تعریف فناوری اطلاعات. دانشگاه تربیت مدرس (1383/5/17). Retrieved on 2007-08-26.
دانشگاه شیخ بهایی (http://www.shbu.ac.ir)
دانشگاه جامع علمی کاربردی مخابرات راه دور ایران(شیراز)
