غنا
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.
جمهوری غنا کشوری است در غرب آفریقا که پایتخت آن آکرا است.
فهرست مندرجات |
[ویرایش] تاریخ
نام کشور غنااز کلمه غاته، تمدنی که در اعصار باستانی در آفریقای غربی وجود داشت،گرفته شده است. تا پیش از آغاز استعماربه‌وسیله اروپائیان، این منطقه در اختیار ممالک مستقل سیاه پوستان بود.
با ورود پرتغالیها در قرن پانزدهم و نفوذ استعماری آنان و سایر اروپائیان، این ممالک از هم پاشیده شد و توسط آنها تجارت برده و طلا رونق یافت. غنا در عهد استعمار به ساحل طلا مشهور بود. پس از پرتغالیها، بریتانیایی‌ها شروع به دست اندازی و تأسیس پایگاههای تجارتی دیگری درغنا نمودندو بتدریج شهرهائی در اطراف آنها ایجاد شد. درسال۱۸۷۴ میلادی، بریتانیا مستعمره فرمان گذار ساحل طلا را تأسیس کرد و پس از منازعات طولانی، پادشاهی آشانتی و سرزمینهای شمالی واقع در شمال آشانتی را نیز تحت الحمایه خود اعلام کرد.پس از جنگ جهانی اول، قسمتی از توگولند آلمان که به قیمومیت بریتانیا داده شده بود، از لحاظ اداری ضمیمه ساحل طلا گردید.
در اواخر دهه پنجم قرن حاضر، تمایلات استقلال طلبانه مردم ساحل طلا منجر به چند شورش ملی شد. در سال ۱۹۵۱ بریتانیا قانون اساسی تازه‌ای به این مستعمره اعطا کرد که برطبق آن، نوعی خودمختاری در امور داخلی به این مستعمره داده شد و بدنبال آن اولین انتخابات عمومی برگزار گردید. در این انتخابات قوام نکرومه رهبر حزب ملی خلق به نخست وزیری رسید.
در مارس سال ۱۹۵۷ میلادی، ،ساحل طلا با نام تازه غنا استقلال یافت و از کشورهای مشترک‌المنافع بریتانیای کبیر و دارای حکومت فرمانداری کل گردید. قوام نکرومه در مقام نخست وزیری این کشور باقی ماند.
در ماه ژوئیه سال۱۹۶۰ نوع حکومت این کشور به همت قوام نکرومه تبدیل به جمهوری شد و خود نکرومه قدرت را دست گرفت. در سال ۱۹۵۹ غنا با گینه، اتحادیه ممالک مستقل آفریقایی و در سال ۱۹۶۱ با گینه و مالی اتحادیه ممالک آفریقایی را به منظور همکاری کشورهای عضو در زمینه‌های نظامی، اقتصادی و اشتراک نظر در سیاست خارجی بوجود آورد که عملا دوامی نیافت.
از همان آغاز ریاست جمهوری نکرومه، توطئه‌ها و دسایسی بر علیه وی و حکومتش انجام گرفت و بارها به جان وی سوءقصد شد. سرانجام در سال ۱۹۶۶، نظامیان با یک کودتا قدرت را در دست گرفتند و یک شورا به ریاست ژنرال ژوزف آنکرا بر کشور حاکم گشت. در سال ۱۹۶۹، آنکرا مجبور به اسعفاء گشت و ژنرال آکواسی آفریقا به قدرت رسید. آفریقا در رأس یک هیئت حاکم سه نفره قرار داشت. این هیئت در سال ۱۹۷۰ منحل گشت و ادواردآکوف آدوی حقوقدان به حکومت رسید، ولی حکومت وی نیز دوامی نیاورده و در سال ۱۹۷۲سرهنگ آچیمپونگ با یک کودتای نظامی قدرت را در دست گرفت. در سالهای بعد از نکرومه، وضع اقتصادی غنا همواره رو به تنزل بوده و در آخردهه هشتم قرن حاضر به بدترین دوران خود رسیده بود. در سال ۱۹۷۸ ژنرال فردآکوفو بقدرت رسید ولی دولت او نیز سال بعد به‌وسیله نظامیان دیگری به رهبری جری راولینگز برکنار شد.
انتخابات عمومی که در همان سال برگزار شد، پس از چند سال حکومت نظامی، یک غیرنظامی به نام هیلالیمان را بقدرت رساند.
در سال ۱۹۸۱ جنگهای قبیله‌ای در غنا آغاز شد و در آخر همان سال یک کودتای نظامی که بار دیگر به ریاست جری راولینگز صورت گرفت که هیلالیمان را سرنگون کرد.
جری رااولینگز اعلام کرد که خود نمی‌خواهد قدرت را در دست بگیرد. پس از کودتا یک مجمع مقاومت ملی به ریاست راولینگز بر اوضاع حاکم شد. روابط غنا پس از کودتای بسرعت با غرب رو به تیرگی نهاد و با لیبی گسترش یافت.
[ویرایش] سیاست
حکومت این کشور جمهوری است. قانون اساسی کشور در سال ۱۹۷۹ تدوین شده که به موجب آن قوه مقننه از یک مجلس ملی با ۱۴۰ عضو تشکیل یافته‌است.
از جمله مهم‌ترین احزاب کشور تا قبل از کودتای ۱۹۸۱ میتوان به حزب ملی خلق، جبهه خلق، مجمع ملی متحد و حزب سوسیال دموکرات اشاره نمود.
کشور غنا در سال ۱۹۵۷ از بریتانیای کبیر مستقل شده و روز ملی آن ششم مارس است.
این کشور در سال ۱۹۵۷ به عضویت سازمان ملل متحد درآمده و علاوه بر آن در سازمان وحدت آفریقا، اتحادیه گمرگی با ولتای علیا، اکا، سی سی دی، اکوواس، گات، یااآ، بانک جهانی، ایکائو، آیدا، ایلو، ایمکو، ایمف، ایتو، یونسکو، یوپو، وهو، ومو، آکپ عضویت دارد. این کشور همچنین عضو اتحادیه کشورهای همسود (مشترک‌المنافع بریتانیا) است.
[ویرایش] تقسیمات کشوری
براساس آخرین تقسیمات کشوری، کشور غنا به ۹ ناحیه تقسیم شده که هر ناحیه توسط کمیسیونر ناحیه‌ای دولت مرکزی اداره می‌شود
[ویرایش] جغرافیا
کشور غنا با ۵۳۷، ۲۳۸ کیلومتر مربع وسعت (هفتاد و پنجمین کشور جهان) در نیمکره شمالی (نصف النهار مبدأ از آن مبگذرد)، درغرب قاره افریقا، درکنار اقیانوس اطلس و در همسایگی کشورهای ساحل عاج در غرب، ولتای علیا در شمال و توگو در شرق واقع شده‌است.
کشور غنا، کشوری نیمه کوهستانی است که نواحی مرتفع آن عمدتاً در نواحی مرکزی و شرقی قرار دارند. جلگه‌های آن عمدتاً در نواحی جنوبی و اطراف رود ولتا و شعباتش واقع شده‌اند.
از جمله مهم‌ترین رودهای کشور میتوان به ولتا و شعبات آن همچون ولتای سیاه و ولتای سفید اشاره نمود. جنگلها در آن وسعت زیادی داشته و عمدتاً در نواحی جنوبی واقع شده‌اند.
آب و هوای کشور گرم و مرطوب و پرباران است. بلندترین نقطه کشور غنا، قله آفاجوتوبا ۸۸۵ متر ارتفاع، و رود ولتا (۱۴۳،۱کیلومتر) طویلترین رود آن است. دریاچه ولتا (۴۶۲/۸کیلومتر مربع) بزرگ‌ترین دریاچه کشور است.
[ویرایش] اقتصاد
از جمله مهم‌ترین صنایع کشور میتوان به ذوب آلومینیوم، تولید کاکائو و تولیدات نارگیلی(روغن نارگیل)، تهیه قهوه، کائوچه، صنایع دستی و استخراجی اشاره نمود.
کاکائو (بزرگ‌ترین تولید کننده جهانی)، قهوه، نارگیل، توتون، دام و ماهی نیز از جمله مهم‌ترین محصولات کشاورزی و دامپروری کشور محسوب می‌گردد.
سرانه زمین مزروعی برای هر نفر بالغ بر ۰۸/۰ هکتار میباشد. تولید سالیانه گوشت گاو ۰۰۰، ۲۲ تن، گوشت گوسفند ۱۰هزار تن و صید ماهی ۰۰۰، ۳۸۳ تن میباشد. تولید سالانه نیروی الکتریسته نیز معادل ۳/۴ میلیارد کیلووات ساعت است. از جمله مهم‌ترین معادن کشور غنا نیز میتوان به الماس(دومین تولید کننده جهانی)، طلا (مهم‌ترین معدن کشور، منگنز، بوکسیت، آهن، بریل، نیکل، گرافیت و کرومیت اشاره نمود.
۵/۱۵٪ نیروی کار کشور در صنایع و معادن، ۵۷٪ در بخش کشاورزی، جنگلداری و ماهیگیری و ۵/۲۷٪ در بازرگانی و تجارت مشغول به فعالیت می‌باشند.
واحد پول کشور سدی (C)معادل۱۰۰ پسوا است که هر ۷۵/۲ واحد آن معادل یک دلار است.
میزان تولید ناخالص ملی در سال ۱۹۸۷ حدود ۴۸۴/۵ میلیارد دلار بوده (درآمدسرانه ۴۶۷ دلار) که ۱۵٪ آن از صنایع و تولیدات و ۴۵٪ از کشاورزی بدست میآید. هزینه‌های آموزش و پرورش ۲/۴٪ تولید ناخالص ملی بوده‌است. نرخ سالانه رشد تولید ناخالص ملی نیز ۲٪ است. درآمد بودجه ملی در سال ۱۹۷۶ بالغ بر ۷۷۳ میلیون دلار و هزینه‌های بودجه در همین سال معادل ۳/۱ میلیارد دلار بوده‌است.از جمله مهم‌ترین محصولات وارداتی غنا میتوان به ماشین آلات، وسائط نقلیه، غلات، وسائل برقی، نفت و منسوجات اشاره نمود که عمدتاً از کشورهای آلمان (۱۶٪)، آمریکا، ایتالیا و فرانسه (هرکدام ۷٪) وارد می‌شود. از جمله مهم‌ترین محصولات صادراتی کشور نیز میتوان به کاکائو، کره کاکائو، منگنز، طلا، الماس، آلومینیوم و الوار اشاره نمود که عمدتاً به کشورهای آلمان (۲۱٪)، ایتالیا (۹٪)، امریکا و فرانسه (۶٪) صادر می‌شود.
[ویرایش] مردم
[ویرایش] فرهنگ
|
|||||||
