Sokrates
Wikipedia(e)tik
Sokrates (Ekainaren 4, K. a. 470-399) Grezia Klasikoaren filosofoa. Atenasen jaio zen. Mendebaldeko tradizio filosofikoaren ikonorik garrantzitsuenetarikoa da, Platonen irakaslea izan eta aparteko eragina izan zuelako Platonengan.
[aldatu] Bizitza
Familia arrunteko semea zen baina politikan aristokraziaren aldekoa. Bere ustez, demokrazia guztiz manipulatuta zegoen sofistengatik. Hauen eraginez hasierako demokrazia erabat hondatu egin zen. Beraz, Atenar eta Espartaren arteko gudan Espartarren alde egon zen eta horrelako ideiak defendatzeagatik Atenaseko epaileak heriotz zigorrera kondenatu zuten.
[aldatu] Filosofia-sistema
Bere irakaskuntza guztiz ahozkoa da, ez baitzuen ezer idatzi, bere irakaskuntza elkarrizketan (dialogoa) oinarritzen delarik. Bazituen ikasle eta jarraitzaile asko eta haietako bat Platon izan zen.
Bere filosofian bost oinarrizko puntuak bereiz ditzakegu:
1-Filosofiaren helburua → Giza subjektibitatea aurkitzea ("Ezagut ezazu zeure burua")
Eta nola aurkitzen dugu giza subjektibitatea? Bi moduren bitartez aurki dezakegu:
- Ironia → "Bakarrik dakit ezer ez dakidala"
- Maiestika → "Elkarrizketaren bitartez egia argitu"
2-Antieszeptismoa → Posiblea da egia aurkitzea. Egia badago eta aurkitu daiteke, horretarako eman beharreko pausoak emanez.
3-Antierlatibismoa → Iritzi guztiek ez dute berdin balio, badaude iritzi faltsuak eta badaude egiazkoak.
4-Bertute morala definitu daiteke
- Zer da ontasuna?
- Zer da zuzentasuna?
- Zer da zoriontasuna?
Hiru galdera hauei erantzuteko Definizio Unibertsala bilatu beharra dugu, hau da, denontzako baliagarriak izan zitekeen definizioa da, ezin da bakoitzaren araberakoa izan.
5-Intelektualismo etikoa Sokrates maisu etikoa dugu, bere helburua gizakaiaren ekintza, jokaera edo portaera azaltzea baitzen. Bere ustez, ondo jokatu ahal izateko lehenik eta behin jakin behar dugu zer den ongia; eta zuzen jokatu ahal izateko lehenik eta behin jakin behar dugu zer den zuzentasuna, zuzentasuna jakin ezean inoiz ez baitugu zuzentasunez jokatuko.
