Unuiĝinta Reĝlando
El Vikipedio
![]() |
![]() |
Unuiĝinta Reĝlando de Granda Britio kaj Nord-Irlando United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland |
|
![]() |
|
Nacia himno: God save the Queen | |
Nacia devizo: Dieu et mon droit (fr) (Dio kaj mia rajto)' |
|
![]() |
|
Bazaj informoj | |
---|---|
Ĉefurbo | Londono |
Ĉefa(j) lingvo(j) | Angla |
Plej ofta(j) religio(j) | Anglikanoj (45,4%), Katolikoj (15,1%), Ateistoj (34,4%), Islamanoj (1,7%), aliaj (3,4%) |
Areo % de akvo |
244.820 km² 1,34% |
Loĝantaro | 60.209.500 (2005) |
Loĝdenso | 243/km² |
Horzono | UTC (somere +1) |
TTT | .uk |
Telefona kodo | 44 |
Politiko | |
Politika sistemo | Konstitua monarĥio |
Ŝtatestro | Reĝino Elizabeto la 2-a (ekde 1952) |
Ĉefministro | Gordon Brown |
Nacia tago | 5-a de novembro |
Sendependiĝo | Starigita en 1801 |
Ekonomio | |
Valuto | Brita pundo |
Esperanto-movado | |
Landa E-asocio | Esperanto-Asocio de Britio |
La Unuiĝinta Reĝlando de Granda Britio kaj Nord-Irlando (aŭ Unuiĝinta Reĝlando; oni kutime mallongigas al Britio aŭ Britujo) estas lando en Okcidenta Eŭropo, sur la insuloj Granda Britio kaj Irlando (norda parto), kune kun kelkaj insuletoj. Ĝi prezentas politikan union de Anglio, Skotlando, Kimrio kaj Nord-Irlando. Ligitaj al la Unuiĝinta Reĝlando estas la Manikinsuloj kaj Manksinsulo.
La Britaj Insuloj, nuntempe kelkfoje nomataj la Insuloj de la Nord-Atlantiko (IONA), konsistas el Britio, Irlando, Manksinsulo kaj multaj aliaj insuletoj ĉirkaŭaj. La Manikinsuloj apud Francio apartenas al la reĝoj de Anglio kiel dukoj de Normandio, sed ili ne estas partoj de la Unuiĝinta Regno.
En la jaro 1921, la plejmulto de Irlando sendependiĝis kiel la Respubliko de Irlando, kaj nun nur ses provinceroj, aŭ graflandoj (The Six Counties) en la nordorienta parto de la insulo daŭre apartenas al la Unuiĝita Reĝlando.
La insulo Britio mem (Great Britain aŭ Britain angle) havas areon da 229.893 km2, kaj estas la oka plej granda insulo en la mondo. La loĝantaro de la Regno en 2001 estis 59.508.382, kaj ĝia areo estas 244.100 km2. La ĉefurbo estas Londono. La simbola regnestrino estas la reĝino Elizabeth la 2-a, sed la efektivan politikan potencon havas la parlamento. La nuntempa ĉefministro estas Gordon Brown, kaj la registaro estas de la Brita Laborista Partio.
Pro sia mara potenco kaj sia industria produktado, la Unuiĝinta Reĝlando antaŭ 1945 havis koloniojn en ĉiuj kontinentoj. Antaŭe, preskaŭ kvarono de la mondloĝantaro loĝis en la vasta Brita imperio. Hodiaŭ, la imperio preskaŭ ne ekzistas, sed multaj el la iamaj kolonioj restas membroj de la malplifortega internacia asocio, la Komunumo de Nacioj (Commonwealth of Nations angle, antaŭe British Commonwealth of Nations).
Enhavo |
[redakti] Historio
[redakti] Landonomo en la oficialaj lingvoj
- United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland (angle)
- Teyrnas Unedig Prydain Fawr a Gogledd Iwerddon (kimre)
- An Rìoghachd Aonaichte na Breatainn Mhòr agus Eirinn a Tuath (skotgaele)
- Ríocht Aontaithe na Breataine Móire agus Thuaisceart Éireann (irlande)
- Unitit Kinrick o Great Breetain an Northren Ireland (skote)
[redakti] Geografio
[redakti] Vidu ankaŭ
- Loka regado kaj administrado en Britio
- Loka regado kaj administrado en Kimrio
- Loka regado kaj administrado en Nord-Irlando
- Loka regado kaj administrado en Skotlando
Albanio | Andoro | Aŭstrio | Belarusio | Belgio | Bosnio kaj Hercegovino | Britio | Bulgario | Ĉeĥio | Danio | Estonio | Finnlando | Francio | Germanio | Grekio | Hispanio | Hungario | Irlando | Islando | Italio | Kroatio | Latvio | Liĥtenŝtejno | Litovio | Luksemburgio | Makedonio | Malto | Moldavio | Monako | Montenegro | Nederlando | Norvegio | Pollando | Portugalio | Rumanio | Rusio | San-Marino | Serbio | Slovakio | Slovenio | Svedio | Svislando | Turkio | Ukrainio | Vatikano
Dependaj kaj aliaj teritorioj:
Alando | Ferooj | Ĝibraltaro | Guernsey | Manksinsulo | Jan Mayen | Jersey | Svalbard
Aŭstrio •
Belgio •
Britio •
Bulgario •
Ĉeĥio •
Danio •
Estonio •
Finnlando •
Francio •
Germanio •
Grekio
Hispanio •
Hungario •
Irlando •
Italio •
Kipro •
Latvio •
Litovio •
Luksemburgo •
Malto •
Nederlando •
Portugalio
Pollando •
Rumanio •
Slovakio •
Slovenio •
Svedio
Iamaj aliĝontoj: Kroatio •
Respubliko Makedonio •
Turkio
Belgio | Brotio | Bulgario | Ĉeĥio | Danio | Estonio | Francio | Germanio | Grekio | Hispanio | Hungario | Islando (sen propra militistaro) | Italio | Kanado | Latvio | Litovio | Luksemburgio | Nederlando | Norvegio | Pollando | Portugalio | Rumanio | Slovakio | Slovenio | Turkio | Usono
Aŭstralio | Aŭstrio | Belgio | Britio | Ĉeĥio | Danio | Francio | Germanio | Grekio | Hispanio | Hungario | Irlando | Islando | Italio | Japanio | Kanado | Luksemburgio | Meksiko | Nederlando | Norvegio | Nov-Zelando | Pollando | Portugalio | Slovakio | Sud-Koreio | Suomio | Svedio | Svislando | Turkio | Usono