Almanya Federale

Wikipediya ra, ensiklopediya hosere

Almanya mıntıqa ra merkezê Ewropa dera. Zımey (Şımalê) Almanya de Danimarka, veroc (cenub) de Awıstırya u İswiçre, rocawan (ğerb) de Fransa, Belçıka, Hollanda, rocakewtene (rocvetış, şerq) de Polonya u Çekıstan estê. Paytextê Almanya Berlino.

Tedeestey 1 Tarix 2 İklim u Suki 3 Nıfus 4 İktisad 5 Çımey

[bıvurne] Tarix

Dewleta Almanya eyaletan ra yena pêra (mıteşekkıla); 16 eyaleti estê. Almanya Federale ezaa NATOy, Yewina Ewropa, Mılliyetanê Yewbiyaiyan(UN), G8 u G4ia.

Yewina Almanya serra 1871ine de vıraciya. Verê coy, dıwelê xoyê padişatine (qraline) zaf biy. Feqet Herbê Dınyaê I. u II. de dewleta Almanya kerd vindi. Herbê Dınyaê II. de dewleta Almanya biye letey, Almanya rocakewtene (şerqi) u Almanya rocawani (ğerbi) niyay ro. Serra 1989ine de dıwelê Almanya biy yew, amey pêser.

[bıvurne] İklim u Suki

İklimê Almanya zaf honıko. Hetê zımey (vakurê) Almanya serdıno. Semedê Gulf Streami (awa honıke) ra hewaê Almanya zaf serdın niyo.

Sukê (Bacarê) Gırdi:

• 1. Berlin. Nıfus: 3.391.407.
• 2. Hamburg. Nıfus: 1.736.752.
• 3. Munix. Nıfus: 1.296.537.
• 4. Koln. Nıfus: 975.907.
• 5. Frankfurtê Maini. Nıfus: 657,126.

Suka Frankfurt am Main zaf raver şiya. Frankfurt de banê xeylê berzi estê; Frankfurt bacarê dewizio, paytextê borsao, merkezê iqtısadê Almanya u Ewropao.

[bıvurne] Nıfus

Nıfusê Almanya 81 milyono. 7 milyon merdumê ğeribi estê. Şarê Zazaan u Tırkan, Kurdan ra u ê binan ra ki Almanya de cıwiyenê. İtalyani, Sırbi, Xırwati, Boşnaki, Urusi, Yunani ki estê. Romani (Aşıqi), Sorb u Danimarkıci ki rew ra estê, nê şenıkine (eqelliyet) mariyenê. Sorb u Danimarkıci wayirê heqa zıwan u kulturê. Sorbi zafêr rocaketena Almanya de cıwiyenê.

Dinê Almanya İsewitine/Xrıstiyanine (itıqatê mıletê Almani Protestan u Katoliko), feqet dino resmi niyo. Taê Mısılmani, Musewi u ateisti ki estê. Zıwano resmi Almankiyo.

[bıvurne] İktisad

İqtısadê Almanya zaf qewetıno. Ewropa de rêza yewine dero. Feqet rocawanê Almanya zaf peyser mendo. Teknolociya Almanya zaf be kaliteya. Almanya zaf wasıtan (otomobilan) vecena. Volkswagen, Opel, BMW, DaimlerChrysler (Mercedes) Almanya de vıraziyenê. İdxalatê (eksport) Almanya zafo. Almanya hetê idxalat ra dınya de rêza yewine dera.

[bıvurne] Çımey

• Sitey Almanya resmi

Dewletê Ewropa

Almanya Federale • Arnawutiye • Andorra • Awıstırya • Azerbaycan • Belarus • Belçıka • Bosna-Hersek • Britanya Gırde • Bulğarıstan • Çekıstan • Danimarka • Estonya • Finlanda • Fransa • Hollanda • Gurcıstan • İrlanda • İslanda • İspanya • İsweç • İswiçre • İtalya • Kosova • Letonya • Litwanya • Liechtenstein • Luksemburg • Macarıstan • Makedonya (CMYK) • Malta • Moldawya • Monako • Montenegro • Norweç • Qazaxıstan • Polonya • Portekiz • Romanya • Rusya (Urusya) • San Marino • Sırbıstan • Slowakya • Slowenya • Tırkiya • Ukrayna  • Xırvatıstan  • Vatikan  • Yunanıstan