Yr Ail Ryfel Byd

Oddi ar Wicipedia

Yr Ail Ryfel Byd
Dyddiad 1 Medi, 1939 – 2 Medi, 1945 Lleoliad Ewrop, y Cefnfor Tawel, De Ddwyrain Asia, y Dwyrain Canol, y Môr Canoldir ac Affrica Canlyniad Buddugoliaeth i'r Cynghreiriaid. Creu'r Cenhedloedd Unedig. Ymddangosiad yr Unol Daleithiau a'r Undeb Sofietaidd fel archbwerau. Creu sfferau dylanwad y Byd Cyntaf a'r Ail Fyd yn Ewrop sy'n arwain at y Rhyfel Oer.
Brwydrwyr
Pwerau Cynghreiriol:  Yr Undeb Sofietaidd (1941-45)  Yr Unol Daleithiau (1941-45)  Y Deyrnas Unedig  Tsieina  Ffrainc ...et al.	Pwerau'r Axis:  Yr Almaen  Japan (1941-45)  Yr Eidal ...et al.
Arweinwyr
Joseph Stalin (1941-45)  F.D. Roosevelt (1941-45)  Harry S. Truman (1945)  Winston Churchill  Chiang Kai-shek ...et al.	Adolf Hitler  Hirohito (1941-45)  Benito Mussolini (1940-43) ...et al.
Anafedigion a cholledigion
Meirw milwrol: Dros 14 000 000 Meirw dinesig: Dros 36 000 000 Cyfanswm y meirw: Dros 50 000 000	Meirw milwrol: Dros 8 000 000 Meirw dinesig: Dros 4 000 000 Cyfanswm y meirw Dros 12 000 000

Gweler Cymru a'r Ail Ryfel Byd am effaith y rhyfel ar Gymru.

Y rhyfel mwyaf eang a chostus mewn hanes oedd Yr Ail Ryfel Byd. Yn ystod y rhyfel hwn cafodd tua 50 miliwn o bobl eu lladd. Roedd Prydain a'r Gymanwlad Brydeinig, Ffrainc, yr Unol Daleithiau, yr Undeb Sofietaidd a Tsieina ar y naill ochr a'r Almaen, yr Eidal a Siapan ar y llall. Prif ardaloedd y brwydro oedd Ewrop, Dwyrain Asia a'r Cefnfor Tawel.

Dyma'r rhyfel cyntaf lle roedd awyrennau yn bwysig iawn. Yn wir dechreuodd y rhyfel pan ymosododd Adolf Hitler ar Wlad Pŵyl trwy ei bomio. Daeth y rhyfel i ben pan ollyngodd America fom atomig ar Nagasaki.

Yn ystod y rhyfel hon cafodd mwy o bobl nag erioed o'r blaen eu lladd mewn rhyfel. Y prif reswm dros hynny oedd graddfa rhyfel heb ei ail a rhwswm arall roedd bomio trefi yn ystod y rhyfel fel y gwnaeth yr Almaen yn erbyn Gwlad Pŵyl a byddin y Cynghreiriaid yn erbyn yr Almaen. Cafodd llawer o bobl eu lladd mewn gwersylloedd difodi hefyd.

Taflen Cynnwys 1 Achos y Rhyfel 1.1 Cytundeb Versailles 1.2 Dirwasgiad 1.3 Twf y Natsïaid 1.4 Dechrau'r Rhyfel 1.5 Y Rhyfel yn Ewrop 1.6 Y Rhyfel yn y Cefnfor Tawel ac Asia 1.7 Y Rhyfel yn y Môr Canoldir a Gogledd Affrica 2 Effeithiau'r Rhyfel

[golygu] Achos y Rhyfel

Roedd nifer o resymau am y rhyfel hwn.

[golygu] Cytundeb Versailles

Roedd Cytundeb Versailles, a arwyddwyd ar ddiwedd y Rhyfel Byd Cyntaf, wedi golygu bod yr Almaen wedi colli ei trefedigaethau, ac fe drosglwyddwyd rhan sylweddol o'i thir i Ffrainc a Gwlad Pwyl ac nid oedd yr Almaen i gael ond byddin fach amddiffynol.

[golygu] Dirwasgiad

Bu dirwasgiad difrifol yn yr Almaen rhwng y ddwy ryfel byd. Roedd hyn yn waeth yn y 1920au nac yng ngweddill Ewrop. Erbyn y 1930au fodd bynnag roedd rhan sylweddol o'r byd datblygiedig yn dioddef caledi ac anghydfod gwleidyddol a cymdeithasol y Dirwasgiad Mawr.

[golygu] Twf y Natsïaid

Roedd telerau llym Cytundeb Versailles a'r trafferthion economaidd wedi gwneud i'r Almaenwyr deimlo nad oeddent yn cael chwarae teg gan wledydd eraill. Rhoddodd hyn hwb i dyfiant y Blaid Natsïaidd. Daeth ei harweinydd Adolf Hitler yn Ganghellor yr Almaen ar 30 Ionawr 1933 ac mewn effaith yn unben gyda marwolaeth yr arlywydd Paul van Hinderberg.

[golygu] Dechrau'r Rhyfel

Nid oes cytundeb ar union ddyddiad dechrau'r rhyfel. Y dyddiad mwyaf cyffredin a dderbynnir yw 1 Medi 1939, pan ymosododd yr Almaen ar Wlad Pwyl, gyda Phrydain a Ffrainc yn cyhoeddi rhyfel ar yr Almaen ddau ddiwrnod yn ddiweddarach. Mae eraill yn crybwyll y 7 Gorffennaf 1937 fel dyddiad dechrau'r rhyfel, pan ymosododd Siapan ar Tsieina ac eraill wedyn yn nodi Mawrth 1939 a'r adeg yr aeth byddinoedd Hitler i mewn i Prague, Tsiecoslofacia.

[golygu] Y Rhyfel yn Ewrop

Dechreuodd y rhyfel yn Ewrop ar 1 Medi 1939 wrth i'r Almaen ymosod ar Wlad Pwyl a gwnaeth Ffrainc a'r Deyrnas Unedig ddatgan rhyfel o fewn dau ddiwrnod ar y 3 Medi 1939. Daeth y rhyfel i ben yn Ewrop ar 18 Mai 1945 pan ildiodd yr Almaen.

[golygu] Y Rhyfel yn y Cefnfor Tawel ac Asia

Yn Asia, dechreuodd y rhyfel gydag ymosodiad Siapan ar Tsieina ym 1937. Parhaodd y rhyfel yn Asia a'r Cefnfor Tawel tan i Siapan ildio ar yr 2 Medi, 1945, yn sgîl y bomio atomig ar Hiroshima a Nagasaki.

[golygu] Y Rhyfel yn y Môr Canoldir a Gogledd Affrica

[golygu] Effeithiau'r Rhyfel

O ganlyniad i'r rhyfel hon daeth ynysiaeth yr Unol Daleithiau i ben, ail-adeiladwyd yr Almaen a Siapan fel gwledydd diwydiannol pwysig iawn, daeth yr Unol Daleithiau a'r Undeb Sofietaidd yn ddwy archbŵer, a sefydlwyd y Cenhedloedd Unedig er mwyn ceisio rhwystro rhyfel byd yn y dyfodol.