Lìng Cáik-sṳ̀
Lài-nguòng: Wikipedia
Lìng Cáik-sṳ̀ (林則徐, 1785 nièng 8 nguŏk 30 hô̤ - 1850 nièng 11 nguŏk 22 hô̤) sê Chĭng-dièu gì hŏk-ciā. Ĭ báik-cèng diŏh Guōng-ciŭ dái-liāng Dṳ̆ng-guók ìng-mìng dī-káung Ĭng-guók kŭi-diēng "Hū-muòng siĕu iĕng" (虎門销煙). Chŭi-iòng cuòi ké̤ṳk nè̤ng nêng-ùi sê ĭ ūi-dâi gì sê̤ṳ-cék, dáng-sê ciā dâi iâ sê 1839 nièng huák-sĕng Dâ̤-ék-huòi Ă-piéng Ciêng-cĕng gì ciō-iéu nguòng-ĭng.
Lìng Cáik-sṳ̀ diŏh Hók-ciŭ chók-sié, có̤-sá̤ sèng-hâiu tĕ̤k-cṳ̆ iā nêng-cĭng. 1871 nièng, ĭ guăng có̤ "Ù-guōng Cūng-dók" (湖廣總督). Dùng nièng bô sĕng có̤ "Kĭng-chā̤ Dâi-sìng" (欽差大臣), ké̤ṳk Huòng-dá̤ pái kó̤ Guōng-dĕ̤ng géng Ă-piéng. Găk géng iĕng sèng-hâiu, ĭ mŭk-siŭ chiĕu-guó 2 uâng siŏng Ă-piéng, hŭng-sō̤ Ĕu-ciŭ lì gì sŏng-sùng. Dáng-sê, ĭ gì nū-lĭk mò̤ sìng-gŭng.
Ă-piéng Ciêng-cĕng huák-sĕng ī-hâiu, Huòng-dá̤ ôi lāu ché̤ṳ-huăk Lìng Cáik-sṳ̀, cêu ciŏng ĭ huák-puói gáu Sĭng-giŏng chṳ̆ng-gŭng. Dáng-sê ĭ táu-dā̤ mò̤ gāi-biéng ĭ dó̤i guók-gă gì dṳ̆ng-sìng. Ĭ ô siā guó 1 dà̤ sĭ gōng: "Gēu lê guók-gă sĕng sṳ̄ ī, kī ĭng huô hók biê chṳ̆ cĭ?" (茍利國家生死以, 豈因禍福避趨之?) 1850 nièng, ĭ sī diŏh diōng kó̤ Guōng-să̤ gì diô dŏng.
[Siŭ-gāi] Nguôi-buô lièng-giék
