Ålesund
vanuit Wikipedia, die vrye ensiklopedie.
|
Ålesund |
|
|---|---|
| Kaart | Wapen |
 |
|
 |
|
| Ligging in Møre og Romsdal | |
 |
|
| Land |  Noorweë |
| Provinsie (Fylke) | Møre og Romsdal |
| Koördinate | 60° 23' N, 05° 20' O |
| Stadstatus | 1848 |
| Oppervlakte: | |
| - Totaal | 98 vk km |
| Hoogte bo seevlak | 1 m |
| Bevolking: | |
| - Totaal (2008) | 41 833 |
| - Bevolkingsdigtheid | 427/vk km |
| Tydsone | UTC +1 (MET) |
| Burgemeester | Bjørn Tømmerdal (H) |
| Amptelike Webwerf | alesund.kommune.no |
Ålesund is 'n stad en munisipaliteit (Noors: kommune) in die Noorse provinsie (fylke) Møre og Romsdal, sowat 236 kilometer noordoos van Bergen, met 'n oppervlakte van 98 vierkante kilometer en 41 833 inwoners (2008).
Ålesund is 'n seehawe en staan onder meer bekend vir sy unieke Art Nouveau-boustyl met torings, toringspitse en fantasieryke versierings op sy fasades. Ålesund het sy boustyl aan die verwoestende brand van die jaar 1904 te danke wat die hele stadsentrum vernietig het. Die jong Noorse argitekte, wat by die heropbou betrokke was, is deur die destyds moderne Art Nouveau-boustyl asook nasionale en nasionaal-romantiese impulse beïnvloed.
Ålesund het sodoende 'n unieke plek in die Noorse argitektuurgeskiedenis en het saam met ander Europese stede soos Glasgow, Nancy, Wene, Barcelona, Brussel en Riga in die Réseau Art Nouveau Network saamgesluit, 'n vereniging van stede met beduidende kwartiere en geboue in die Art Nouveau-styl.
[wysig] Geskiedenis
Die eerste historiese verwysing na Ålesund dateer uit die middel van die 15de eeu toe Bergense koopmans die nedersetting as 'n seehawe op hulle roete na die noorde gebruik het. In 1848 het Ålesund stadstatus gekry. As een van die beduidendste visseryhawens in Noorweë en die land se grootste uitvoerhawe vir stokvis het die stad vinnig gegroei.
Snags op 23 Januarie 1904 het 'n verwoestende brand groot dele van Ålesund in 'n puinhoop verander. Die brand, wat deur 'n omgegooide petrollamp veroorsaak is, het sestien ure lank gewoed en 850 houthuise vernietig. Net een mens het sy lewe verloor, maar meer as 10 000 inwoners is dakloos gelaat.
Die heropbou van Ålesund is onder meer deur die Duitse keiser Wilhelm II, 'n gereelde besoeker aan Noorweë, gefinansieer. Die Duitse monarg het onmiddellik ná die ramp hulpvoorrade soos lewensmiddele, medikamente en boumateriale na Noorweë gestuur. Die Duitse skepe het ook as eerste noodbehuising vir dakloses gedien.
Die stad is binne 'n tydperk van sewe jaar met steengeboue herbou wat deur twintig boumeesters en dertig Noorse argitekte ontwerp is. Die Noorse argitekte het hul opleiding vooraf in Trondheim en Berlyn gekry en inspirasies van dwarsoor Europa opgeneem. Ter ere van die Duitse keiser dra een van Ålesund se strate nog steeds die naam Keiser Wilhelm Gate.
