Kortryk
Uit Wikipedia
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
- Dit artikel es geschreevn in 't Kortryks, en da zou best ozô bluuvn.
Kortryk uutsproake + ? of Kortriek uutsproake + ? (Nederlands: Kortrijk) ès 'n West-Vloamse stad die geleegn es hêel in 't zûdwèsten van de provincie. Kortryk lig an de Leie, die doar spletst in 2 dêlen en voars were tôpekomt om een eilandje te vormn (Buda) middn 't centrum. Vanuut Kortryk vertrekt der wok een voart noa de Skelde: het Kanoal Kortryk-Bossut.
De stad es tegelik via de weug (E17, E403 en A19) of me den tring goe bereikboar (statie van Kortryk). Der es ôok een ringboane rond, de R8, bereikboar via 't originele Ei van Kortryk vanof de E17.
Inoud |
[bewerkn] Dêelgemêentn
# | Noame | ippervlak (km²) |
Bevolkienge (31/12/2006) |
---|---|---|---|
I | Kortrik | 22,38 | 39.871 |
II | Eule | 11,69 | 10.220 |
III | Bissegem | 3,44 | 5.566 |
IV | Marke | 8,22 | 8.014 |
V | Oalbeke | 7,17 | 2.924 |
VI | Rollegem | 8,47 | 2.765 |
VII | Bellegem | 13,98 | 3.709 |
VIII | Koeigem | 4,79 | 796 |
- Bron: Stad Kortrijk
De gemêente Kortrik grenst an de volgende gemêentn en dorpn:
[bewerkn] Koarte
[bewerkn] Geskiedenisse
Kortryk es gekend vanut de Rominse periode, toen da de vicus Cortoriacum ip het kruspunt van de heirboane va Keuln noo Boulogne-sur-Mer en de heirboane van Dôornyk noo Oud'nburg lag.
In de 9de êeuwe eit Boudewijn II de Kale, Groaf va Vloandern Kortryk versterkt teegn de Nôormann'n. In 1071 es Kortryk de ôofplekke gekoomn van een kasselrie. In 1190 kreeg et stadsrecht'n die neregeskreevn zyn in een keure.
In de 13de eeuw eit Filips August de stad verwoest omda zyne teegnstander, Ferrand van Portugal em verskanst oa in Kortryk. Achter die periode es de goud'n tyd va Kortryk begonnen, me de ipkomste van het loak'n en et linn'n.
Ip 11 juli 1302 vond doa de Guld'nspoornslag platse; de Franske vocht'n teegn de Vloamingn en èn dr verloorn.
De recente economiske geskiedenisse van Kortryk es surtoe verbond'n met 't textiel, mêerbepoald met 't Vlas. In de 19de êeuwe wos de Leie e belangryke skoakel in da proces, omdat doarin 't Vlas gerôot weird. Tot ip vandoage vin je nog veel textielindustrie in en rond Kortryk, moa de secteur es ier wôok zêre an't inkrempen.
[bewerkn] Bezienswoardigheedn
Kortryk eit een oantal bezienswoardigheedn lik de Broeltoorns, 't Begynof, 't Baggaertsof, 't stadus, de Belfort toorn ('t Halletoorntje in 't Kortryks), 't Vlasmuseum...
De stad oat ôok de êeste verkêersvrye wienkelstroate van 't land: de Korte Stêenstroate (1962). Loater zyn der nog andere winkelstroatn bygekoomn lik de Lange Stêenstroate en seffes 't shoppingcenter K in Kortrijk.
Kortryk eit 't imago dat er nie veel te doene es. De latste joaren zyn der veel inspanniengn gedoan om dat imago te kêren: êen van de latste verwezenlikkiengn is de skateramp, an de nieuwe brugge. Êen van de fêestn in Kortryk zyn de sienksefêestn, gelik dat de noame zegt goan ze deure bist 't sienkseweekend. Rond Poasen stoat er ôok een grôte fôre in Kortryk, overtyd wos ze zelfs de grôtste van België.
Kortryk eit ôok een hallncomplex (Xpo), woar dat er veel internationoale evenementn zyn. En oaje u ne kêe joengk wil voeln moeje noa 't stroatje, vôoral noa den Trap, mo der is wok 't Hooge en de Vlasmart.
De grôotste voetbolploeg van de stad es KV Kortrijk.
[bewerkn] Inweuners
Kortryk eit een aantal dêelgemêenten gelik Bellegem, Eule, Bissegem, Marke, Rollegem, Koeigem, Oalbeke...
Der weun'n mêer dan 70.000 minsn in Kortryk. Een poar doarvan zyn gekend in hêel België:
- Adelheid Byttebier: geboorn in Kortryk, ipgegroeid in Gullegem moa nu utgeweek'n noo Brussel
- Ann Demeulemeester: modeontwerpster
- Balthazar: muzikgroepke
- Brigitte Becue: (ex-)zwemster
- François Glorieux: pianist, componist, dirigent,...
- Chris Lomme: actrice
- Goose: muzikgroepke
- Martine Tanghe: nieuwslezeresse
- Baronesse Mia Doornaert: journaliste
- Ozark Henry: zanger
- Stefaan De Clerck: polletieker
- Vincent Van Quickenborne, of Quickie van Qortrik: ne polletieker
- Ignace Crombé: organisator van Miss Belgian Beauty
- Jan Palfijn: utvinder van de verlostange
- Johny Turbo: volkszanger
- Maurice De Bevere, alias Morris, de têkeneire va Lucky Luke
- Monique Gheysens: modeontwerpster
- Philippe Despriet: istoricus,, archeoloog, skryver, specialist over Frans-Vloandern
[bewerkn] Polletiek
Van 2000 tot 2006 wos de CD&V tôpe me de SP.a an de macht. Doavoiren einze da oltid ollêne gedoan. Achter de gemêenteroadsverkiezingn van 2006 wisselde de CD&V van partner. De Open VLD kwam in de plekke van de SP.a. De gemêenteroad telt 41 leedn, een aantal noamn zyn Stefaan De Clerck, Jean de Béthune (ongekrwonden burgemêester van Marke) Vincent Van Quickenborne, Wout Maddens (nu wok skepen), Koen Byttebier, Lieven Lybeer, Philippe De Coene, Bart Caron (met jén erre) en Cathy Matthieu van de groene.
[bewerkn] Onderwys
Kortryk eit de ênigste universiteit van West-Vloandern, de KULAK. Tes en ofdêlinge van de KULeuven, me allêne moa Bachelorstudent'n (die achter êen, twêe of (de dokteurs) drie joar mêestal noa Leuven trekk'n). Toch goan der vele studenten ut de streke noa Gent vôo te studeern. Der zyn wok een grôot oantal ôogeskolen, gegroepeerd in twêe concentroaties, noamelik HOWest en KATHO.
[bewerkn] Toale
Het eutstervend oude dialect va Kortryk is typiesk moa nie zôo gemaklik te bekenn en verzekers ofkomstig van de sjieke fransklappende boerzoisie in de vôrige êeuwe. 't Mêest ipvollende es et mêer pedante klappen en de g woar datter en bitje van de k in deure klienkt, lik dannen franstoaligen de gy (gij) zoet' eutspreken. Ne Kortrykzoan goa ôok straf de k benoadrukken, vb typieske en tusken (tussen). T's en d's an't ende vergeetn ze mêestndêel: "An de pos ston nen on me bloe an zinne poa"
[bewerkn] Zustersteedn
Kortryk es verbroederd mè
- Bad Godesberg (Duutsland)
- Frascati (Itoalië)
- Windsor and Maidenhead (Iengland)
- Saint-Cloud (Vrankryk)
- Et Robert Schuman Instituut in Eupn
[bewerkn] Externe koppelienge
Mêer ofbeeldiengn die ier by passn ku je vien ip Kortrijk ip Wikimedia Commons. |
|
|
---|---|
Anzegem | Ardôoie | Beirnem | Blanknberge | Brèènienge | Brugge | Damme | D'n Oane | De Panne | Deirlyk | Dentergem | Diksmude | Gistel | Euvelland | Ooglee | Oetulst | Ichtegem | Yper | Iengelmunstr | Yzegem | Jabbeke | Knokke-Heist | Kookloare | Koksyde | Kortemark | Kortryk | Kuurne | Langemark-Poelkapelle | Legem | Lendlee | Lichtervelde | Lo-Rênienge | Mêenn | Mêesn | Mullebeke | Middelkerke | Môoslee | Nieuwpôort | Oalveringem | Oarelbeke | Oavelgem | Oedeburg | Ôostkamp | Ôostrôzebeke | Ostende | Pittem | Poperienge | Roeseloare | Ruuslee | Spiere-Elkyng | Stoan | Tielt | Toeroet | Veurne | Vletern | Woaregem | Wervik | Wevelgem | Wielsbeke | Wiengne | Zillegem | Zunnebeke | Zuunkerke | Zwevegem |
|
België | Provinsjes |