Đệ nhất Cộng hòa Việt Nam

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia

Đệ nhất Cộng hòa (1955-1963) là chính phủ của Việt Nam Cộng hòa được thành lập sau cuộc trưng cầu dân ý năm 1955 ở miền Nam Việt Nam. Kết quả cuộc trưng cầu dân ý là quốc trưởng Bảo Đại Nguyễn Phúc Vĩnh Thụy bị truất phế và chính thể Quốc gia Việt Nam bị giải tán. Thay vào đó thủ tướng Ngô Đình Diệm đứng ra lập nền cộng hòa với lập trường chống cộng sản. Năm 1956 Quốc hội Lập hiến chính thức soạn một hiến pháp mới và khai sinh nền cộng hoà. Được sự hậu thuẫn của Mỹ và các nước Tây phương, nền Đệ nhất Cộng hòa đã thành công trong việc thống nhất quyền lực, dẹp các lực lượng vũ trang giáo phái Cao Đài, Hòa Hảo và diệt nhóm Bình Xuyên. Chính phủ cũng cố tạo sức mạnh cho doanh nhân Việt bằng cách hạn chế quyền lợi của người Hoa. Đạo luật cấm Hoa kiều tham gia một số nghề liên quan đến thóc gạo, điền địa, v.v. được ban hành mặc dù đã làm xáo trộn kinh tế. Về mặt văn hoá, chính phủ cũng chủ trương dùng tiếng Việt trong tất cả các bảng hiệu ngoài đường phố và nhất là trong trường học, bất kể công hay tư lập, thay vì trước kia những trường của cộng đồng người Hoa hoàn toàn không dạy tiếng Việt. Những sinh ngữ khác bị liệt là ngoại ngữ theo giáo trình.

Năm 1960 khi Đảng Cộng sản Việt Nam phát động chiến tranh du kích nhằm lật đổ chính phủ cộng hòa này, chương trình Ấp chiến lược được ra đời nhằm cô lập quân cộng sản.

Nền Đệ nhất Cộng hòa chấm dứt với cuộc đảo chánh vào tháng 11 năm 1963. Tổng thống Ngô Đình Diệm bị giết cùng bào đệ là cố vấn Ngô Đình Nhu.