Yozgat (il)
Vikipedi, özgür ansiklopedi
 Yozgat (il) |
|
|---|---|
 |
|
| Yozgat ili konumu | |
 |
|
| Bilgiler | |
| Coğrafi Bölge: | İç Anadolu Bölgesi |
| Yüzölçümü: | 14.123 (km²) |
| Nüfus (2007) | 492.127 (TÜİK) |
| Plaka kodu: | 66 |
| Telefon kodu: | 00354 |
| İnternet Sitesi | http://www.yozgat.gov.tr |
 |
Bu madde Yozgat il sınırları içindeki tüm bölgeyi kapsamaktadır. Şehir merkezi için Yozgat sayfasına gidiniz. |
.svg/300px-Yozgat_(tr).svg.png)
Konu başlıkları |
[değiştir] İlçeler
Yozgat'a ait 14 ilçe bulunmaktadır.
- Akdağmadeni
- Aydıncık
- Boğazlıyan
- Çandır
- Çayıralan
- Çekerek
- Kadışehri
- Saraykent
- Sarıkaya
- Şefaatli
- Sorgun
- Yenifakılı
- Yerköy
- Yozgat
[değiştir] Coğrafi konum
Yozgat ili, İç Anadolu Bölgesi'nin Orta Kızılırmak Bölümü'nde Bozok Platosu üzerinde yer almaktadır.
Eski uygarlık merkezlerinden Hattuşaş (Boğazköy) ve Alacahöyük'le komşu olan Yozgat, önemli yolların kavşağında yer almıştır. Ankara – Sivas (E-88) karayolu ile Samsun - Kayseri - Mersin karayolları il'den geçmektedir. Bu yollar, uluslararası taşımacılıkta önemli bir yere sahiptir. Ülkemizden ve Avrupa ülkelerinden Ortadoğu'ya (İran, Irak) yapılan ticaret, bu yolların önemini daha da artırmaktadır.
- Kuzeyde; Çorum, Amasya, Tokat
- Doğuda; Sivas
- Güneyde; Kayseri, Nevşehir,
- Batıda; Kırşehir, Kırıkkale illeri ile çevrilidir.
34° 05 - 36° 10 doğu meridyenleri ile 38° 40 - 40° 18 kuzey paralelleri arasındadır. Yukarıda belirtilen matematiksel konumuna göre il'in en doğusu ile en batısı arasında 2° 05 boylam (meridyen) farkı olup, yerel saat farkı 8' 20" dir. Kuzeyi ile güneyi arasında ise 1° 38'lik enlem (paralel) farkı vardır. Ancak, fark az olduğundan iklim üzerinde önemli bir etki yaratmamıştır.
Yozgat, alan bakımından Türkiye'nin 15. ilidir.
- İzdüşüm Alanı: 13597 (km²)
- Gerçek Alanı: 14123 (km²)
yozgat ilinde bir üniversite bulunmaktadır.(bozok üniversitesi]bunun yanısıra fen lisesi,anadolu öğretmen lisesi,anadolu lisesi de bulunmaktadır.
[değiştir] Ekonomi
[değiştir] Tarım
İlin ekonomisi büyük oranda tarıma dayalıdır. Yer şekilleri tarıma elverişli olan (% 98,8) İlde, yarı kurak iklim şartlarından dolayı, kuru tarım yaygınlaşmış ve ürün çeşitleri azalmıştır. İlde yoğun olarak, tahıllar (buğday, arpa, çavdar, mısır), ikinci sırada baklagiller (nohut, fasulye, yesil mercimek) yetiştirilmektedir. (Özellikle Boğazlıyan, Sarıkaya, Sorgun ve Merkez ilçede) Bunların yanısıra sulu tarım alanlarında şekerpancarı, ayçiçeği, patates ve soğan gibi ürünler yetiştirilmektedir. Sulanabilir alanlar sınırlı olduğu için, il tarımında sebze üretiminin önemi azdır. Genellikle; lahana, patlıcan, kabak, domates ve ıspanak gibi sebzeler üretilmektedir. iklimin sert oluşu ve depolama olanaklarının azlığından dolayı, meyve üretimi büyük boyutlarda değildir. Elma, armut, kayısı, vişne, üzüm, ayva, badem ve ceviz yetiştirilen başlıca meyvelerdir.
[değiştir] Hayvancılık
İl ekonomisinde tarımın yanısıra hayvancılıkta önemli bir gelir kaynağıdır. Bozkırların geniş yer kaplaması küçükbaş hayvancılığın yaygınlaşmasına yol açmıştır. Hayvancılık genelde tarımsal faaliyetlerle bir arada yapılmakta olup, mera hayvancılığı biçimindedir. Son yıllarda hayvan soylarının ıslahı çalışmaları ve hayvansal ürünleri değerlendirmeye yönelik sanayi faaliyetleri ile hayvancılık alanında canlanma olmuş, modern işletmeler kurulmaya başlamıştır. İlde, küçükbaş hayvanladan; akkaraman koyunu, kıl ve tiftik keçisi, büyükbaş havyanlardan sığır ve manda gibi cinsler beslenmektedir. Deri üretimi Yozgat'ın önemli gelir kaynaklarındandır. Son yıllarda kümes hayvancılığında da önemli gelişmeler kaydedilmiştir. Küçük ölçekli tavuk çiftliklerinde, modern yöntemlerle üretim yapılmakta olup, özellikle 1995 yılından itibaren yumurta üretiminde belirgin artışlar olmuştur.
[değiştir] Ormancılık ve Milli Parklar
İl topraklarının %18,24'ünü kaplayan ormanlar Akdağmadeni, Aydıncık, Çandır, Çayıralan, Ççekerek, Kadışehri ve Saraykent'te yoğunlaşmıştır. Boğazlıyan ve Yenifakılı ilçelerinde ise orman örtüsü hiç yoktur. İlde ormanları işletmek ve korumak üzere toplam üç işletme müdürlüğü mevcuttur.
- Yozgat Orman İşletme Müdürlüğü: Merkez, Aydıncık, Çekerek, Kadışehri, Şefaatli, Sorgun ve Yerköy.
- Akdağmadeni Orman İşletme Müdürlüğü: Akdağmadeni ve Saraykent
- Çayıralan Orman işletme Müdürlüğü: Boğazlıyan, Çandır, Çayıralan, Sarıkaya ve Yenifakılı ilçelerini kapsamaktadır.
Türkiye nin en sık ormanı Yozgattadır.Yozgat Çamlığıdır.Milli Parktır Devlet Tarafından Korunmaktadır.
Endemik Bitki Türü Olarak Dünyada sadece Yozgat Ve Kastamonuda Bulunan İspir Meşesi ve Yozgat Adaçayı (Salvia Yosgadensis) Bulunmaktadır
[değiştir] Tarihçe
[değiştir] Yozgat Adının Verilmesi
İlin asıl adı "BOZOK" olup, zamanla "Yozgat" olarak değiştirilmiştir. Oğuz'ların; "BOZOK" koluna mensup Türkmenlerin bu bölgeye akınıyla birlikte, yöre "BOZOK" ismiyle anılmıştır. 1800'lü yıllara doğru bu ismin yanı sıra "YOZGAT" adı da telaffuz edilmiştir.
"Yozgat" adının menşei konusunda ise, değişik söylentiler ileri sürülmektedir:
Bir rivayete göre, Yozgat Saray Köyü'nden (bugün itibariyle kasaba) itibaren aşağıdan yukarıya doğru kat kat yükselmektedir. Bu kat kat yükselişindin ve rakımının yüksekliğinden dolayı önceleri "Yüz kat" denmiş, zamanla bu isim söylene söylene "Yozgat" halini almıştır.
Diğer bir rivayete göre; Aşiret Reisi Ömer Cabbar Ağa'nın yüzü çopurdu. Bu yüzden kendisine Çopur veya Çapar Koca derlerdi. Söylentiye göre Cabbar Ağa, sürülerini bir yaz günü yaylakta otlatırken karşısına Hızır (AS) çıkıyor ve davar sahibi Cabbar Ağa'dan içmek için süt istiyor. Güler yüzlü Ömer Ağa hemen misafirine ikramda kusur etmeyerek, gönül hoşluğu ile sütü ikram eder. Hızır (AS) sütü içtikten sonra çok memnun kalır ve Cabbar Ağa'ya "Çobanoğlu, yozuna yoz katılsın, memleketinin adı Yoz-Kat olsun" diyor. Bu sözü söyleyerek kayboluyor. Temeli böyle olan Yoz-Kat söylene söylene Yozgat halini alıyor.
İsmin kaynağı hakkında her ne kadar tatmin edici bir bilgi yoksa da uzun yıllar bu havalinin böyle anıldığı bilinmektedir.
Birinci Büyük Millet Meclisinde Kütahya Mebusu Cemil Bey tarafından verilen bir takrir ile Yozgat ismi Bozok olarak değiştirilmiş, bilahare 23 Haziran 1927tarihinde Bozok Mebusu Süleyman Sırrı (İÇÖZ) Bey ve arkadaşlarının verdiği bir takrirle Bozok ismi tekrar Yozgat olarak değiştirilmiştir.
[değiştir] Kültür - Turizm
Yozgat E 88 karayolu üzerinde bulunması ve özellikle Hattusas'ın yakın olması ve Hattusas ile Kapadokyayı birbirine bağlayan Atatürk yolunun il merkezinden geçmesi nedeniyle yabancıların uğrak yeridir. Bozok yaylası olarak da adlandırılan ve ilkçağlardan beri yerleşim yeri olan Yozgat, bozulmamış doğası,misafirperver sıcakkanlı insanları,çok güzel misafir anlayışları, sahip olduğu tabiat güzellikleri, mesire yerleri, yüksek ovaları, tarihi, kültürel, turistik değerleri ve kaplıcalarıyla gezilip görülmesi gereken en güzel illerimizden biridir.Türkiye'nin ilk Milli Parklarından olan çamlık Milli Parkı, Akdağ Ormanları, Şebekpınarı Mesire alanı, Kazankaya Vadisi, ve Gelingüllü barajı gibi yerler spor, dinlence ve piknik alanlarıdır.Yozgat'ın en çok bilinen ilçesi Akdağmadenidir Akdağmadeni Anadolu Lisesi Yozgat Fen lisesini Geçmiştir.
[değiştir] Yemek Kültürü
Şehrin Yöresel Yemekleri Testi Kebabı , Arabaşı , Tandır Kebabı ve Cılbırdır.
[değiştir] Antik Kentler
- Kerkenes Harabeleri
- Büyük Nefes (Tavium)
- Çeşka Yeraltı Şehri
- Alişar Höyüğü
- Akbenli Çifliği Höyüğü (koccerium)
- Dayılı köyü (gara cayır)
[değiştir] Tarihi Yapıtlar
- Çapanoğlu Camii
- Saat Kulesi
[değiştir] Müzeler - Konaklar
- Nizamoğlu evi (Etnoğrafya Müzesi)
- Karslıoğlu Konağı (Arkeoloji Müzesi)
- Koçerler konağı
[değiştir] Dış bağlantılar
|
Türkiye'nin İç Anadolu bölgesinde Yozgat ili |
||
|---|---|---|
| şehir | Yozgat |
   |
| İlçe | Akdağmadeni - Aydıncık - Boğazlıyan - Çandır - Çayıralan - Çekerek - Kadışehri - Saraykent - Sarıkaya - Şefaatli - Sorgun - Yenifakılı - Yerköy | |
|
İller
|
||
| Ege | ||
| Karadeniz | ||
| İç Anadolu | ||
| Doğu Anadolu | ||
| Marmara | ||
| Akdeniz | ||
| Güneydoğu Anadolu | ||
