Hani, Diyarbakır
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Hani, Türkiye | |
---|---|
Harita | |
Türkiye'de yeri |
|
Bilgiler | |
Şehir nüfusu | xxx[] (2000) |
İlçe nüfusu | xxx[] (2000) |
Yüzölçümü | xx km² |
Rakım | xx metre |
Koordinatlar | |
Posta kodu | xxx |
Alan kodu | 0xx |
İl plaka kodu | xx |
Yönetim | |
Ülke | Türkiye |
Coğrafi Bölge | Güneydoğu Anadolu Bölgesi |
İl | Diyarbakır |
Kaymakam | Xxxx Xxx |
Belediye başkanı | Xxxx Xxx |
Yerel yönetim site | |
İlçe kaymakamlık site |
Diyarbakır ilinin bir ilçesidir. İlçenin asıl ismi Hini´dir. Hini Zazaca´da Çeşme demektir. Binhini çeşme altı bahçeleri meşhurdur. Hini merkezdeki halkın % 90 ı Zaza'dır. köylerinde Kürtçe ve Zazaca konuşulur. Hini Zazalarin eski yerleşim yeridir. İnanç bakımından da Zerdüştlük, Yahudilik, Hristiyanlık ve İslamiyetin izleri belirgin bir şekilde görülür. Hini´nin en büyük ziyaretleri olan , Salıkaf, Cafer-i Tayyar Yatırı ve Seyyid Bedrettin ve Dımıştad yatırı´nin Sünni İslamın bölgeye gelmeden öncesi olduğu bilinmektedir. Psikolojik tedavi için kulanılan Çaleycino vb.
Konu başlıkları |
[değiştir] Tarihçesi
Kuruluş tarihi çok eski olan Hini ilçesi ile ilgili ilk bilgiler M.Ö. 8. yüzyılda başlar. Urartu devleti ve Asurlular arasında önemli çatışmalara sahne olduğu bilinmektedir. Daha sonra Nirbi'lerin yerleşim merkezi olan Hini'nin tarihçesi Diyarbakır merkezinin tarihçesiyle paraleldir. 1875'te Palu'ya bağlı bir bucak olan Hini, daha sonra Lice'ye bağlanmıştır. Hini'de belediye 1878'de kurulmuştur.
[değiştir] Genel durum
M.Ö. 1280 yılında Asur Hükümdarı I. Salmanassar ile yaptıkları savaşta yenilerek dağılan Nirbi'lerin yerleşim merkezi olan Hini, Cumhuriyet döneminde Lice'ye bağlı bir ilçe idi. Daha sonra gelişerek ilçe oldu.
Denizden 1200 metre yüksekte, dağlık bir bölge olan Hini, Artuklulardan kalma Hatuniye Medresesi, Ayn-Kebir Su Kaynağı, Yasin Minaresi ve Cafer-i Tayyar Yatırı ile tarihi bir zenginliğe sahiptir.
Silvan'dan sonra nüfus yoğuluğu en çok olan ilçedir. Kilometrekareye 63 kişi düşer. Ayrıca 100 km'ye ortalama 4 köy düşer. Köyler ilçenin kuzeyindeki küçük ova çevresinde toplanmıştır.
Dışarıya sattığı en önemli ürünler tahıl, pamuk, yaş ve kuru meyveler ile birlikte ayrıca ilçeden her yıl kereste satışı yapılmaktadır.
Dicle Nehri Hini'ye 18 km uzaklıktadır. Ayrıca nehirde bolca alabalık yetiştirilmektedir.
[değiştir] Turistik yerleri
Hatuniye Medresesi: Sancar Şahin Validesi Zeynep Hanım tarafından 13. yüzyılda yapıldığı sanılmaktadır.
Diyarbakır Ulu Camii: Kesin olarak tarihi bilinmemekle beraber bir Selçuklu eseri olup, 15. yüzyılda yapıldığı sanılmaktadır.Kızıl kilise olarak da bilinir. Ulu Camii 1684, 1779, 1780 ve 1870 tarihlerinde tamir görmüştür. Yakın zamanda, camii avlusuna ŞURKAV tarafından kesme taşlardan yapılmış bir şadırvan inşa edilmiş ve bahçe düzenlemeleri yapılmıştır.
Aynkeris Şifalı Suyu: İlçe merkezinden 2 km mesafededir, sarılık hastalığına iyi geldiği sanılmaktadır. Yıllık ziyaretçi sayısı 10.000 kişi dolayındadır.
Koki Çayı Mesiresi: İlçe merkezinden 8 km mesafededir. Burada kaynayan suda bol miktarda alabalık bulunur. Saniyede 6 m³ su akmaktadır.
Aynkebir Havuzu: Aynkebir su havuzu Ulucami ile Hatuniye medresesi arasında bulunan büyük bir havuzdur. Bu su Hini Dağının eteklerinde kaynar ve 9 kemerli bentlerden çıkarak bir havuz oluşturur. Havuza 7 gözden su akmaktadır. Akan su ile ilçenin tüm arazileri sulanmaktadır. M.Ö. 2000 yılında Hüriler tarafından yapılmıştır. Hini ilçesinin bağlı olduğu Diyarbakır merkez ilçeye olan uzaklığı 97 km dir. Merkez, Çarşı, Derelli, Zirve mahallesi olmak üzere ilçe merkezi 4 mahalleden ibarettir.
Hamra Şifalı Suyu: Çocuk kızamık hastalığına iyi geldiğine inanılmaktadır. Halk arasındaki bir inanışa göre İsa’nın, Kral Abgar’a Havarisi Thomas’la gönderdiği mendil bu kuyuya düşmüştür. Bu nedenle bu kuyunun suyu şifalı su olarak kabul edilir
Şeyh Ahmed Efendi Türbesi: 1823 yılında vefat eden, Halidi Tarikatı’nın kurucusu Mevlana Halid Ziyâeddin Hazretleri'nin küçük oğlu Şehabeddin Ahmet’in mezarı bulunmaktadır. Türbe,yakın zamanda ŞURKAV tarafından restore edilmiştir
[değiştir] Dış bağlantılar
Diyarbakır ilinin ilçeleri | ||
---|---|---|
Merkez | Bismil | Çermik | Çınar | Çüngüş | Dicle | Eğil | Ergani | Hani | Hazro | Kocaköy | Kulp | Lice | Silvan |
Hani belde ve köyleri | ||
---|---|---|
İl: Diyarbakır | İlçe Merkezi: Hani |
||
Diyarbakır İlçeleri: Merkez | Bismil | Çermik | Çınar | Çüngüş | Dicle | Eğil | Ergani | Hani | Hazro | Kocaköy | Kulp | Lice | Silvan |
[değiştir] Dewê Hêni
Şablon:Qezey Zazayan Şablon:Vernuşte 1-Nêrib Culagan (ABACILAR Köyü)
Nüfusu: 858 Hane Sayısı: 138 Uzaklığı: 11 Kuruluşları: Okul,Camii Geçim Kaynağı: Tarım ve hayvancılık.Özellikle Bağcılık alanında ilçe ekonomisine katkısı büyüktür. http://www.hani.gov.tr/?lg=aafcc340e7536bcc6ea0149004ac29ec14341aec75a13d4cda602d468844c4eb&lang=tr&id=gimp&gimpn=12062842780011&gimpw=400&gimpe=png
http://www.hani.gov.tr/?lg=aafcc340e7536bcc6ea0149004ac29ec14341aec75a13d4cda602d468844c4eb&lang=tr&id=gimp&gimpn=12062843400011&gimpw=400&gimpe=png 2-Nêrib Aliyan (Atıcı), 3-Mukriyan (ANIL KÖYÜ)
Nüfusu : 1312 Hane Sayısı: 134 Uzaklığı: 8 Kuruluşları: Okul,Camii Geçim Kaynağı: Tarım ve hayvancılık
4-Dernan (AKÇAYURT Köyü)
Nüfusu: 79 Hane Sayısı: 17 Uzaklığı: 15 Kuruluşları: Camii, Geçim Kaynağı:Tarım ve hayvancılık.
5-Dılbê BELEN KÖYÜ
Nüfusu: 1045 Hane Sayısı: 147 Uzaklığı: 6 Kuruluşları: Okul,Camii Geçim Kaynağı: Tarım ve hayvancılık. Mezrası: Burak Mezrası
6-Çeman ÇARDAKLI KÖYÜ
Nüfusu: 1026 Hane Sayısı: 87 Uzaklığı: 12 Kuruluşları: Okul,Camii Geçim Kaynağı: Tarım ve hayvancılık. Mezraları: Kanikevan, Gaybiyan, Hevdiyan,
7-Hûrê (GÖMEÇ KÖYÜ)
Nüfusu: 134 Hane Sayısı: 24 Uzaklığı: 30 Kuruluşları:Geçim Kaynağı:Tarım ve Hayvancılık. Mezraları: Çağıl Mezrası, Pınar Mezrası http://www.hani.gov.tr/?lg=74ba92def348adb1402142b8767e04d5d006d9796e48c46234416a0c3bc48a57&lang=tr&id=gimp&gimpn=12062859110011&gimpw=400&gimpe=png
http://www.hani.gov.tr/?lg=74ba92def348adb1402142b8767e04d5d006d9796e48c46234416a0c3bc48a57&lang=tr&id=gimp&gimpn=12062863490011&gimpw=400&gimpe=png http://www.hani.gov.tr/?lg=74ba92def348adb1402142b8767e04d5d006d9796e48c46234416a0c3bc48a57&lang=tr&id=gimp&gimpn=12062865550011&gimpw=400&gimpe=png
8-Babix (KALABA KÖYÜ)
Nüfusu: 308 Hane Sayısı: 23 Uzaklığı: 7 Kuruluşları: Okul,Camii Geçim Kaynağı:Tarım ve Hayvancılık Mezrası: Nehir (Gürbulak Mezrası)
9-Seyar (KALEDİBİ KÖYÜ)
Nüfusu: 573 Hane Sayısı:23 Uzaklığı: 25 Kuruluşları:Okul,Camii, Hane Sayısı:23 Geçim Kaynağı: Hayvancılık ve Tarımla uğraşmaktadırlar. Mezraları:Başaklı Mezrası, Dik taş Mezrası, Taş Burun Mezrası, Güzelce Mezrası, Sarı Evler Mezrası, Sıra evler Mezrası
11-Qedişt (KIRIM KÖYÜ)
Nüfusu: 847 Hane Sayısı: 62 Uzaklığı: 8 Kuruluşları: Okul,Camii Geçim Kaynağı: Tarım ve hayvancılık. Mezraları: Aka Mezrası, Ovalı Mezrası,İbrahim Mezrası,Kermen mezrası, Öz kaya Mezrası
12-Comayîk (OKUR KÖYÜ)
Nüfusu: 113 Uzaklığı: 7 Hane Sayısı:8 Kuruluşları: Camii Okul taşımalı Eğitim Geçim Kaynağı: Tarım ve Hayvancılık. Mezrası: Bafez Mezrası
13-Serd (SEREN KÖYÜ)
Nüfusu: 233 Uzaklığı: 10 Kuruluşları: Okul, Camii Geçim Kaynağı: Tarımsal faaliyetler daha yoğundur.Özellikle soğan,domates,biber yetiştirilir. Mezraları: Mazılı Mezrası,Tahir Bey Mezrası, Abdullah Mezrası
14-Sipir (Sergen), 15-Zınkelêni (SOYLU KÖYÜ)
Nüfusu: 305 Hane Sayısı: 46 Uzaklığı: 16 Kuruluşları: Okul,Camii Geçim Kaynağı: Tarım ve Hayvancılık.
16-Risnî (SÜSLÜ KÖYÜ)
Nüfusu: 466 Hane Sayısı 52 Uzaklığı: 10 Kuruluşları: Okul, Camii Geçim Kaynağı:Tarım ve hayvancılık
17-Nêrib Topalan (TOPÇULAR KÖYÜ)
Nüfusu: 813 Hane Sayısı: 29 Kuruluşları: Okul, Camii, Karakol Uzaklığı: 13 Geçim Kaynağı:Tarım ve hayvancılık. Mezraları: Damla tepe Mezrası, Uysal Mezrası http://www.hani.gov.tr/?lg=2400acf3c35d15effc87322d4fa783f7b7cc631cac4392791e05fb96df6b42b9&lang=tr&id=gimp&gimpn=12062954690011&gimpw=400&gimpe=png
http://www.hani.gov.tr/?lg=2400acf3c35d15effc87322d4fa783f7b7cc631cac4392791e05fb96df6b42b9&lang=tr&id=gimp&gimpn=12062947850011&gimpw=400&gimpe=png http://www.hani.gov.tr/?lg=2400acf3c35d15effc87322d4fa783f7b7cc631cac4392791e05fb96df6b42b9&lang=tr&id=gimp&gimpn=12062952840011&gimpw=400&gimpe=png http://www.hani.gov.tr/?lg=2400acf3c35d15effc87322d4fa783f7b7cc631cac4392791e05fb96df6b42b9&lang=tr&id=gimp&gimpn=12062953510011&gimpw=400&gimpe=png http://www.hani.gov.tr/?lg=2400acf3c35d15effc87322d4fa783f7b7cc631cac4392791e05fb96df6b42b9&lang=tr&id=gimp&gimpn=12062954040011&gimpw=400&gimpe=png
18-Tewil ( UZUNLAR KÖYÜ)
Nüfusu: 547 Hane Sayısı: 82 Uzaklığı: 7 Kuruluşları: Camii İlçe merkezine taşımalı eğitim yapılmaktadır.
Geçim Kaynağı: Tarım ve Hayvancılık.Seracılık yaygın olarak yapılmaktadır.
Mezraları: Gültepe Mezrası
19-Tıletin ( YAYVAN KÖYÜ)
Nüfusu: 620 Hane:82 Uzaklığı:15 Kuruluşları: Okul,Camii Sağlık Ocağı Geçim Kaynağı:Tarım ve Hayvancılık
20-Şel (YUKARI TURALI KÖYÜ)
Nüfusu: 715 Hane Sayısı: 46 Uzaklığı: 20 Kuruluşları: Okul,Camii Geçim Kaynağı: Tarım ve hayvancılıktır. Özelikle küçük baş hayvancılık yaygındır. Mezraları: Ovacık Mezrası, Aşağıturalı Mezrası, (Bektaş Mezrası) Çay Mezrası http://www.hani.gov.tr/?lg=a4db8cf2746fdb802b7c08ed517e271f35b1a64adf5732e59f503f3946abf195&lang=tr&id=gimp&gimpn=12062869920011&gimpw=400&gimpe=png
http://www.hani.gov.tr/?lg=a4db8cf2746fdb802b7c08ed517e271f35b1a64adf5732e59f503f3946abf195&lang=tr&id=gimp&gimpn=12062870140011&gimpw=400&gimpe=png http://www.hani.gov.tr/?lg=a4db8cf2746fdb802b7c08ed517e271f35b1a64adf5732e59f503f3946abf195&lang=tr&id=gimp&gimpn=12062870820011&gimpw=400&gimpe=png http://www.hani.gov.tr/?lg=a4db8cf2746fdb802b7c08ed517e271f35b1a64adf5732e59f503f3946abf195&lang=tr&id=gimp&gimpn=12062872410011&gimpw=400&gimpe=png http://www.hani.gov.tr/?lg=a4db8cf2746fdb802b7c08ed517e271f35b1a64adf5732e59f503f3946abf195&lang=tr&id=gimp&gimpn=12062872880011&gimpw=400&gimpe=png
Neribi Éliyo(ÇUKUR KÖYÜ)
Nüfusu : 1039 Hane Sayısı: 101 Kuruluşları:Okul,Camii Uzaklığı:Kuruluşları:15 Geçim Kaynağı: Tarım ve hayvancılık.Bağcılık, önemli geçim kaynağıdır. Mezraları: Atıcı Mezrası,Bozuk Mezrası