Celaleddin Harezmşah
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Celaleddin Harzemşah (Arapça: جلال الدین منکبرنی Jalāl al-Dīn Menguberdī; d.? - ö. 1231), Harezmşahlar Devleti'nin son hükümdarıdır. Asıl adı Mengübirti'dir. Alaaddin Muhammed’in oğludur.
1230 yılında ki yassıçemen savaşından sonra ordusu dağılmıştır. küçük bir birlikle hindistana doğru çekilip yeniden bir ordu kurmak istemektedir fakat Moğol birlikleri, göçebeler, ve diğer düşmanları tarafından sürekli rahatsız edilmektedir. 1231 yılında Moğol baskınında tüm askerleri öldürülür. Kendisi baskından kurtulan Celaleddin Harzemşah'ın, tebdili kıyafet Silvan civarında yaşarken üzerindeki kıymetli kürkü ondan alabilmek için bir köylü tarafından öldürüldüğü söylenmektedir.timuçin cengiz han emrindeki moğolların büyük bir topluluk halinde harezmşahlar türk-islam devletine şiddetlice saldırarak yıkmaları üzerine elinde kalan mühim bir kuvvetle horasan üzerinden iran yoluyla batıya orta doğunun diğer ülkelerine çekilmek zorunda kaldı.azerbaycanın siyasi ve askeri olarak tam manası ile kuvveti olmadığından burayı yeni yurt kabul edip fethetti.azerbaycan haarezmşahiler devletini yeniden kurdu.etrafında ki islam ve türk-islam devletlerinden, beyliklerinden moğol ilerleyişine karşı yardım istedi.ancak istediği yardım kendisine ve devletine verilmedi.çünkü bu devletlerde celaleddin mengübertinin kendilerine saldırmalarından çekiniyorlardı.eğer istediği yardımlar verilseydi moğol belasını iranı aşamadan yok edecek edemese bile kuvvetini büyük ölçüde kıracaktı.böylece bağdat işgale uğramayacağı gibi abbasi islam halifeliği ve türkiye anadolu selçukiler devleti yıkılmayacaktı.islam aleminin birlik sembolü olan halifelik-hilafet makamında da boşluk yaşanmayacaktı.
büyük harb adamı olduğu halde siyasi ve diplamasi tecrübesi neredeyse hiç yoktu.bu da islam devletlerinin ona şüphe ile bakmasına sebep olmuştur.anadolu selçuki devleti ile yassıçimen mevkiinde meydan muharebesi yapması en üyük siyasi ve askeri hatasıdır.hem anadolu selçuki devletinin kuvvetini zorlamış (bu ilerde moğol orduları ile olan harpte selçuki türklerinin aleyhine olacaktır.) hem de yenilmesiyle askerinin çoğunu ve moğol saldırılarına karşı askeri kuvvetini tamamen kaybetmiştir.bu durumda yukarıda ki büyük felaketlere sebep olacaktır.osmanlı devletinin kurulup gelişmesine kadar ortadoğunun karışıklığı devam edecektir.