Proleterske brigade
From Wikipedia
Proleterske brigade je zajednički naziv za posebne jedinice koje su djelovale u okviru Narodnooslobodilačke vojske Jugoslavije u drugom svjetskom ratu. Formirane su temeljem Statuta proleterskih brigada koje je u kasnu jesen 1941. donio Vrhovni štab NOPOJ. Zamišljene su kao jedinice koje, za razliku od tadašnjih partizanskih odreda, neće biti formirane na teritorijalnom principu i djelovati na ograničenom području, nego djelovati na cijelom području Jugoslavije. Izraz proleter je trebao označiti njihovo čvrsto ideološko određenje, odnosno kao snagu koja u skladu s marksističkom doktrinom o diktaturi proletarijata treba provesti socijalističku revoluciju, koja je bila dio programa KPJ pod čijim je pokroviteljstvom osnovana NOVJ.
Međutim, kasnije tokom samog rata izraz proleter je izgubio svoje ideološko značenje, te je umjesto toga postao sinonim za najelitnije partizanske formacije. Tako su naziv proleterska dobijale "obične" brigade koje bi se posebno istakle u borbi.
Do kraja rata su sljedeće brigade NOVJ osnovane proleterske ili su naknadno dobile taj status:
- 1. proleterska brigada NOVJ
- 2. proleterska brigada NOVJ
- 3. sandžačka proleterska brigada NOVJ
- 4. crnogorska proleterska brigada NOVJ
- 13. proleterska brigada Josip Kraš
- 3. krajiška brigada NOVJ
- 1. lička brigada NOVJ
- 2. lička brigada NOVJ
- 3. lička brigada NOVJ
- 1. dalmatinska brigada NOVJ
- 2. dalmatinska brigada NOVJ
- 5. crnogorska brigada NOVJ
- 6. istočno-bosanska brigada NOVJ
- 12. slavonska brigada NOVJ
Nakon rata su proleterskim brigadama proglašene:
- 1. slovenska brigada NOVJ Tone Tomšič
- 1. makedonsko-kosovska brigada NOVJ
- 1. krajiška brigada NOVJ
- 10. hercegovačka brigada NOVJ
- 1. vojvođanska brigada NOVJ
- 3. srpska brigada NOVJ
| Drugi svjetski rat u Jugoslaviji | ||||||
| Sudionici | Glavni događaji | Bojišta | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|
|
Sudionici:
|
Najvažniji događaji:
Ratni zločini:
|
Drugi svjetski rat u Jugoslaviji po budućim republikama, pokrajinama i regijama:
|
||||
