Pirot

From Wikipedia

Pirot je grad na jugoistoku Srbije smešten na 22°36' istočno od Griniča i 43°09' severno od ekvatora, na visini od 368 m iznad nivoa mora.

Sadržaj/Садржај

1 Turistički položaj
2 Geološki sastav
3 Reljef
4 Klima
5 Biljni i životinjski svet
6 Vanjski linkovi

[uredi - уреди] Turistički položaj

Pirot se nalazi u pograničnom prostoru Srbije prema Bugarskoj, raspolaže brojnim i po obliku pojavljivanja raznovrsnim turističkim vrednostima. Priroda dominira nad kulturno-istorijskim spomenicima ali se pri turističkoj valorizaciji mora uvažavati princip komplementarnosti kako bi se turistički potencijali iskazivali celovito.

Pirot ima najveću površinu medju pograničnim opštinama prema Bugarskoj 1235km².

Turistički potencijali Pirota i okoline su Planinarski dom, Zavojsko jezero, Vrelo, Zvonačka banja. U gradu se ističu Muzej Ponišavlja, uređuje se tvrđava Momčilov grad, rekonstruisan je manastir Sveti Đorđe kod sela temska, manastir Sveti Jovan Blagoslov - Poganovski manastir; uređen je sportsko rekreativni centar između Nišave i HE 'Pirot'. Napokon je izgrađena sportska hala 'Kej'

Tranzit putnika je veliki a najveći ekonomski efekti ostvaruju se u hotelu 'Pirot' prvenstveno od noćenja putnika u tranzitu, kojih je manje nego pre izgradnje zaobilaznice oko grada. Osim hotela 'Pirot', putnicima namernicima i gostima može se ponuditi smeštaj u hotelu 'Stadion', motelu 'Lovac' i hotelu 'Planinarski dom'.

[uredi - уреди] Geološki sastav

Kotlina u kojoj je nastao Pirot je tektonskog porekla, verovatno jos pre oligocene starosti, a sasvim sigurno oligocene. Preživevši jezersku fazu, koja je ostavila tragove u višim regijama na visinama iznad 570 i 600m, u obliku abrazivnih tragova. Kotlinu su u toku jezerskog trajanja ispunile debele naslage jezerskih sedimenata.

Po završetku jezerske faze, negde krajem pliocena kotlina je ušla u fluvijalnu, koja i sad traje. Preko osušenog jezerskog dna poteklo je pleistocena Nišava. Iznad i ispod neogenog pokrivača nalazi se vrlo živa geološka i tektonska struktura pirotske kotline.

Dominiraju krečnjaci različite starosti i sastava. Pored toga u dobroj meri su zastupljeni tercijarni lapori i peščari. Na rasednim linijama severozapadno od Pirota- na Momčilovcu, zapadno od žukovskog mosta i na Provaliji javljaju se u izdašnoj meri stene eruptivnog porekla- Andeziti.

Pojava andezitskih stena, tektonski predisponirana vrela i terme (Banjica i Dag banjica) i geološko morfološka šarolikost prostora govori o vrlo živoj i interesantnoj tektonskoj i egzogenoj aktivnosti. Medjutim, ovaj prostor nije dovoljno geološki i morfološki proučen.

[uredi - уреди] Reljef

Reljef pirotskog kraja sastoji se od planina, brda, brežuljaka, kotlina i polja. Najbrojniji su brežuljci.

Na severu i severoistoku od Pirota pruža se Stara planina, najveća u Srbiji, sa vrhom Midžorom služi kao državna granica između Srbije i Bugarske. Spada u red najlepših srpskih planina. Rastojanje od Pirota do podnožja Midžora iznosi oko 30km. Sa vrha Midžora, kada je vreme vedro vidi se na stotine kilometara naokolo, a Dunav se nazire kao blistava traka.

Stara planina je bogata raznom vrstom divljači. Poslednjih godina razvija se planinski turizam i podignuti su mnogi objekti na Planinarskom domu i Vrelu za sport i rekreaciju.

Južni obod pirotske kotline čine ogranci Vlaške planine u čijem južnom delu je reka Jerma usekla veoma živopisnu kompozitnu dolinu. Ovom dolinom, striktno prateći korito reke izgradjen je asfaltni put koji na 12km od ivice kotline putnika vodi do manastira Sveti Jovan Bogoslov- Poganovski manastir. Još toliko dalje prema jugu put nastavlja do Zvonačke banje.

Zapadni deo pirotske kotline čine ogranci Suve planine, preko čijih prevoja na jugozapadu prolazi asfaltni put koji preko Babušnice, Vlasotinca i Leskovca odvodi do južnog Pomoravlja. Preko prevoja, na severozapadu, prolazio je stari Caribrodski drum preko Bele Palanke do Niša.

Na severu se pirotska kotlina sužava i čini usku dolinu Nišave izmedju ogranaka Suve i Svrljiških planina, koju magistralni put, međunarodna saobraćajnica dovodi putnike do Niša. Sićevčka klisura je posle Đerdapske najveća probojnica u Srbiji, dugačka 17 km. Omanjom ostrovičkom kotlinom podeljena je na gornji kanjonski i donji klisurasti deo.

[uredi - уреди] Klima

Klima je umerena. Proleća su vlažna i prijatna, leta topla, jeseni blage i duge a zime pretežno hladne. Često duvaju vetrovi iz raznih pravaca. U zimskim mesecima preovladjuu istočni i severni vetar ili severac(košava). S proleća povremeno duva sa juga topliji vetar. Njega nazivaju i razvigorac jer povoljno utiče na razvoj biljaka. Za vreme ostalih godišnjih doba preovladjuju vetrovi sa severozaoada i zapada koji donose kišu.

Pirot sa okolinom i gradovima Nišom, i drugim spada u najsuvlje gradove. Najviše padavina ima u maju,junu i oktobru,a najmanje u januaru februaru i julu.

Najtopliji mesec je jul sa prosečnom temperaturom +22°C, a najhladniji januar sa prosečnom temperaturom -1°C. U zimskim mesecima duva severac sa prosečnom brzinom od 10 km/h.

[uredi - уреди] Biljni i životinjski svet

U pirotskom kraju najviše šuma ima na Staroj, Vlaškoj panini i vidliču. Po planinama i brdima raste šumsko drveće: pored zimzelenog,tu je i bukva, cer, hrast, breza, grab i drugo. Na planinskim predelima ima livada i bujnih pašnjaka. Na Staroj planini na Koprenu, na površini od 10 ha raste veoma retka biljka Rosulja, Rosna trava, Muholovka. Ova čudna biljka tankog, crvenkastog stabla prilagođena je za hvatanje i varanje sitnih životinja koje se nadju na njoj. List ove biljke luči lepljiv, mirišljav sok koji privlači insekte. Ovo je višegodišnja biljka, visine 10-20 cm koja raste na vlažnim predeima i veoma retko naseljuje Balkansko poluostrvo.