Powiat mozyrski

Z Wikipedii

Ten artykuł wymaga dodania linków wewnętrznych. Jeśli możesz, dodaj je teraz.
Linki do innych haseł: hasło, hasłowy, hasłami zapisujemy jako [[hasło]], ''[[hasło]]wy'', '''[[hasło|hasłami]]'''.

Powiat lub ujezd mozyrski dawny powiat w województwie mińskim, kóry w 1793 przeszedł pod panowanie Rosji i w nieco zmniejszonych granicach zaliczony został do guberni mińskiej. Dzisiaj odpowiada mu częściowo Rejon mozyrski na Białorusi.

[edytuj] Wzmianka z roku 1884

(...) Miejsca historyczne lub mające wspomnienia: Dawidgródek, Horodok (pod Słobodą Skryhałowską), Hryczyn (błoto), Kniaź (jezioro), Lenin, Łuczyce, Łachwa, rozyrz, Narożnowicze, OkoninówkIl., Petryków, Skryhałów, Turów (ob. pod właściwemi nazwami). Powiat obfitując w lasy, posiada jeszcze ogrom zwierzyny grubej: łosi, niedżwiedzi, saren, dzików, wilków, lisów i t. d. Ze zwierząt wydających futra, trafiają się bobry, wydry i kuny. Z ryb poławiają się: szczupaki, sumy, karasie, okonie, liny, leszcze, głownie, bieługi, piskorze (wiuny), jersze, płocie, podleszcze, miętuzy, wreszcie w Prypeci: jesiotry, sterlecie i wybornego smaku rzadka, ryba, zwana. w miejscowej gwarze wyrezub, wierozub al. wielozub (Squalius cepha- lus), odznaczająca się tem, że ma w głowie rogowatą, twardą, przezroczystą substancyą, żółtowatego, bursztynowego koloru, wielkości i kształtu migdała w łupinie. Lud nazywa ją kamieniem wierozuba i używa jej do leków.

Zegluga odbywa się po Prypeci, której koryto w ciągu ostatnich kilku lat oczyszcza z od. wiecznych kłód dębowych i do spławu głębokiego uspasabia nasz rodak inżynier Franciszek Daniłowicz; niemniej po Horyniu, Uborciu, Ptyczu, Łani, Stwidze i innych. Pływają tu: parochody (po Prypeci), barki, półbarki, berlinki, szuhaleje, łodzie. Wyrobem statków trudnią się wa.rsztaty w Turowie i Petrykowie, mianowicie tu sporządzają, się barki różnych gatunków i szuhaleje. Przemysł leśny na wielką skalę, z urządzeniami technicznemi, założyła niedawno kompania francuzka w Leninie (ob. Lenin), lecz przedsiębiorstwo to, pomimo protekcyi rządu, nie rozwija się należycie z powodu ogólnego zastoju ekonomicznego.

Mozyrski powiat niewielu ludzi wybitnych przysporzył krajowi, zasługują jednak na wzmiankę: Michał Gliński, kniaź turowski, zdolny i wsławiony pogromem Tatarów pod Kleckiem, głośniejszy jednak ujemnie; Gedeon Jeleński, za szczególne zasługi otrzymał od stanów Rzplitej Łuczyce, Kosiejsk i Kopatkiewicze, a potomek jego, niedawno zmarły Napoleon Jeleński, mąż światły, wielki dobroczyńca ludu, hojnym zapisem na oświatę ludową, upamiętnił swe nazwisko (ob. Łuczyce); wreszcie W Łachwie przyszedł na świat znany też z czynów obywatelskich, uczony hippik i autor "Historyi konia" Maryan Czapski. Marszałkami pow. mozyrskiego byli: Kolęcki Jan h. Strzała, Łoska Stefa.n (1598 r.), Kotowski Konstan. ty h. Pomian (1664 r.), Lipnicki Stanisław h. Hołobok (1674 r.), Robecki Jan (1675 r.), Kotowski Hieronim Konstanty h. Pomian (1691 r.), Kotowski Florjan Leon h. Pomian (1696 r,), Oskierko Antoni h. Murdelio (1716 r.), Oski erko Rafał Aloizy h. Murdelio (1738-67 r.), Chalecki Kazimierz h. Abdank (1771-76 r.), Oskierko Maciej Kazimierz h. Murdelio (1772-93; d. 12 stycznia 1794 r. podniesiony do godności kasztelana mozyrskiego ), Jeleń. ski Feliks h. Korczak (1796-1800), Szczytt Józef h. Jastrzębiec (1805 r.), Jeleński Feliks h. Korczak (1807 r.), Obuchowicz Filip h. Jasieńczyk (1809-1811 r.), Jeleński Kazimierz h. Korczak (1817 r.), Leczkiewicz Tomasz h. Kotwicz (1822 r.), Nowakowski Grzegórz h. Slepowron (1822-1823 r.). Mundur powiatu za Rzplitej stanowił kontusz karmazynowy i żupan granatowy. Za czasów Rzplitej powiat mozyrski wysyłał 2 posłów i 2 deputatów.