Niedoczynność tarczycy

Z Wikipedii

	Niedoczynność tarczycy
(Hypothyroidismus)
ICD-10:	E01 - E03
E01 - E03.0 {{{X.0}}}
E01 - E03.1 {{{X.1}}}
E01 - E03.2 {{{X.2}}}
E01 - E03.3 {{{X.3}}}
E01 - E03.4 {{{X.4}}}
E01 - E03.5 {{{X.5}}}
E01 - E03.6 {{{X.6}}}
E01 - E03.7 {{{X.7}}}
E01 - E03.8 {{{X.8}}}
E01 - E03.9 {{{X.9}}}

Niedoczynność tarczycy (łac. hypothyreosis, hypothyroidismus, ang. hypothyroidism) - choroba ludzi i zwierząt spowodowana niedoborem hormonów tarczycy, prowadzącym do spowolnienia procesów metabolicznych.

[edytuj] Niedoczynność tarczycy u ludzi

[edytuj] Epidemiologia

Niedoczynność tarczycy dotyka 1-6% osób w wieku do 60 rż, częstość rośnie wraz z wiekiem. Występuje około 5x częściej u kobiet niż u mężczyzn.

[edytuj] Etiologia

Klasyfikacja choroby ze względu na przyczynę:

niedoczynność pierwotna - spowodowana uszkodzeniem gruczołu tarczowego
- zapalenia tarczycy (choroba Hashimoto, poporodowe zapalenie tarczycy, podostre zapalenie tarczycy)
- totalne lub subtotalne wycięciu tarczycy
- po leczeniu jodem promieniotwórczym bądź radioterapii (głownie okolicy szyi ale także po naświetlaniu raka sutka)
- nadmierna podaż jodu (unieczynnianie tyreoperoksydazy - zjawisko Wolffa i Chaikofa) lub jego niedobór
- niedoczynność polekowa (amiodaron, związki litu, leki tyreostatyczne)
- wrodzona niedoczynność tarczycy
- defekty enzymatyczne syntezy hormonów tarczycy lub obwodowa oporność na hormony tarczycy
niedoczynność wtórna - będąca skutkiem niedoboru TSH (hormon tyreotropowy) wydzielanego przez przysadkę; rzadko jako choroba izolowana, zwykle jako element zespołu niedoczynności przysadki
niedoczynność trzeciorzędowa - wynikająca z niedostatku tyreoliberyny (TRH), wytwarzanej przez komórki podwzgórza
- guzy podwzgórza lub okolicy
- urazy głowy z przerwaniem ciągłości szypuły przysadki

[edytuj] Objawy

Niedoczynności tarczycy towarzyszą często subtelnie wyrażone objawy podmiotowe powiązane ze spowolnionym tempem reakcji katabolicznych:

zwiększenie masy ciała;
uczucie zmęczenia, osłabienie, senność, trudności w koncentracji, zaburzenia pamięci, stany depresyjne;
łatwe marznięcie, uczucie chłodu;
przewlekłe zaparcia (spowolnienie perystaltyki);
sucha, zimna, blada, nadmiernie rogowaciejąca skóra (objaw brudnych kolan) - jako wyraz zmniejszonego przepływu krwi i zahamowania czynności gruczołów łojowych i potowych;
obrzęki podskórne (tzw. obrzęk śluzowaty - skutek nagromadzenia glikozaminoglikanów (kwas hialuronowy) zatrzymujących wodę (dotyczą twarzy, zwłaszcza powiek), których syntezę hamuje T₃);
łamliwe włosy, czasem przerzedzenie brwi;
zmieniony głos (pogrubienie strun głosowych);
bradykardia zatokowa;
ściszone tony i powiększona sylwetka serca (płyn w worku osierdziowym - obrzęk śródmiąższowy).

[edytuj] Diagnostyka

Trójjodotyronina - T3 - najaktywniejszy hormon tarczycy

O rozpoznaniu niewydolności tarczycy decyduje całokształt obrazu klinicznego oraz wynik badań hormonalnych - TSH, fT₃ i fT₄, ewentualnie inne badania w poszukiwaniu przyczyny choroby (jak USG tarczycy czy poziom przeciwciała anty-TPO).

W niewydolności pierwotnej stężenie TSH jest podwyższone, we wtórnej i trzeciorzędowej - obniżone. Stężenie fT₄ (zwykle także fT₃) jest obniżone.

[edytuj] Leczenie

Obowiązuje suplementacja L-tyroksyny (L-T₄) w indywidualnie dobranej dawce dobowej, rozpoczynając od dawek małych. Leczenie jest długotrwałe, zwykle dożywotnie.

[edytuj] Niedoczynność tarczycy u zwierząt

Symptomy:

łysienie (na zadzie i szyi, zazwyczaj obustronne);
ściemnienie skóry;
apatia.

Czasami wskazówkami są drażliwość i prychanie. Nie leczona choroba powoduje długotrwałe, poważne następstwa. Dolegliwość obserwowana m.in. u psów rasy chart angielski greyhound.