Mi-6

Z Wikipedii

Mi-6
Śmigłowiec Mi-6 w muzeum w Monino
Dane podstawowe
Państwo	ZSRR
Producent	Biuro konstrukcyjne Michaiła Mila
Typ	śmigłowiec transportowy
Konstrukcja	śmigłowiec o napędzie turbośmigłowym, z tyłu kadłuba drzwi ładunkowe z pomostem
Załoga	5
Historia
Data oblotu	lipca 1957
Lata produkcji	1961 – ?
Dane techniczne
Napęd	2 silniki turbinowe Sołowiew D-25W
Moc	5500 KM (każdy)
Wymiary
Średnica wirnika	35,00 m
Długość	33,18 m
Wysokość	9,86 m
Powierzchnia nośna	962 m²
Masa
Własna	27 000 kg
Startowa	42 500 kg
Osiągi
Prędkość maksymalna	300 km/h
Prędkość przelotowa	250 km/h
Pułap	4500 m
Zasięg	500 km
Dane operacyjne
Liczba miejsc
65
Użytkownicy
Rzuty

Mi-6 (oznaczenie NATO Hook) – radziecki ciężki śmigłowiec transportowy konstrukcji Michaiła Leontjewicza Mila. Był to pierwszy w ZSRR śmigłowiec transportowy o udźwigu ładunku wewnątrz ładowni 12000 kg, a na zaczepach zewnętrznych 9000 kg. Budowany w kilku wersjach: transportowej, dźwigowej, pasażersko-transportowej, przeciwpożarowej i transportowej. Od 1963 stosowany w wojsku, jak i w zastosowaniach cywilnych. W Polsce użytkowany od 1974 roku i wycofany z eksploatacji w latach 90.ych XX wieku. Produkowany jako dźwig powietrzny oznaczony jako Mi-10, posłużył też jako baza do budowy jeszcze większego śmigłowca Mi-12.

Spis treści 1 Historia 2 Mi-6 w Polsce 3 Opis 4 Użytkownicy 5 Źródła

[edytuj] Historia

Latem 1954 roku przystąpiono do prac nad ciężkim śmigłowcem transportowo-desantowym o napędzie turbinowym. Duży udźwig wiązał się ze znacznymi rozmiarami wirnika i ostatecznie wybrano pięciołopatowy wirnik o średnicy 35 metrów, przebadany w CAGI (Centralny Instytut Aerohydrodynamiczny).

Wiosną 1957 wytoczono z hali pierwszy egzemplarz oznaczony jako Mi-6 i rozpoczęły się próby na uwięzi. Oblatany został w czerwcu tego roku, a próby odbywały się na obecnie nieistniejącym lotnisku Zacharkowo w Moskwie. W ramach prac badawczych zbudowano 5 prototypów.

30 października 1957 roku załadowano do śmigłowca 385 worków z balastem i w czasie lotu trwającego 24 minuty pobito rekord świata w udźwigu ładunku – w czasie 11 minut Mi-6 uniósł ładunek 12000 kg na wysokość 2432 m. Ogólnie pobito 16 różnych rekordów na tej maszynie, także ówczesny rekord prędkości lotu wynoszący 340 km/h ustalony w 1966 roku. Pomimo tego nadal prowadzono prace badawczo-rozwojowe nad konstrukcją śmigłowca. W 1962 na wysokości 2000 m doszło do pożaru jednego z prototypów, którego nie udało się opanować i zginęło w katastrofie 3 członków załogi. Kolejne kłopoty sprawił rezonans ziemny przy małej prędkości obrotowej silników, podwyższonej temperaturze powietrza i roboczej prędkości kątowej wirnika nośnego na śliskiej nawierzchni, co wymagało kolejnych prób i doświadczeń, które zaowocowały m.in. zmianą kształtu łopat z trapezowego na prostokątny.

Początkowo Mi-6 nie był wyposażony w autopilota, co sprawiało duże problemy w obsłudze. Z czasem zainstalowano go oraz inne przyrządy jak żyrobusola czy instalacja przeciwoblodzeniowa, a załoga została powiększona o jednego członka – nawigatora. Pozwoliło to na pracę śmigłowca w różnych porach dniach i w trudnych warunkach pogodowych.

Mi-6 po raz pierwszy został pokazany publicznie w czasie defilady w Tuszynie w 1958 roku, ale praktycznie użytkowanie rozpoczęto w 1963 w Turkmenistanie przy bardzo wysokich temperaturach otoczenia. W następnych latach użytkowany był w kolejnych republikach radzieckich i 1965 po raz pierwszy pokazano go za granicą – w Paryżu na Salonie Lotniczym. W Polsce po raz pierwszy można było go zobaczyć w maju 1967 w czasie kolejnego przelotu do Paryża.

W 1966 Mi-6 demonstrowany był w Europie Zachodniej, z czego przez ponad miesiąc wykonując różne prace we Francji, m.in. demonstracyjne gaszenie lasu na południu kraju z 60 strażakami na pokładzie. W 1967 po pokazie na paryskim Salonie Lotniczym śmigłowiec znów poleciał na południe Francji, aby wziąć udział w gaszeniu pożarów. 10 sierpnia 1967 roku w czasie takiej akcji maszyna rozbiła się wraz z 7-osobową radziecką załogą i 2 Francuzami utrzymującymi łączność z ziemią. Przyczyną katastrofy były złe warunki nawigacyjne.

Mi-6 szeroko stosowane były w gospodarce ZSRR do przewozu urządzeń wiertniczych i przemysłowych w rejony trudno dostępne, do prac montażowych, a także w wojsku do przewozu żołnierzy i ładunków bojowych. Podzespoły Mi-6 zostały wykorzystane przy budowie kolejnego śmigłowca Mi-10, oblatanego w wersji dwunogiej w 1960, a pokazany publicznie na defiladzie w Tuszynie w 1961 wraz z transportowanym ładunkiem – składanym domkiem dla geologów. Mi-10 ustanowił kilka rekordów, w 1966 oblatano jego krótkonogi wariant przeznaczony do prac budowlano-montażowych. Pierwszym zagranicznym użytkownikiem Mi-10 była Holandia, potem odsprzedanych do USA.

[edytuj] Mi-6 w Polsce

Pierwszy raz Mi-6 można było zobaczyć w maju 1967 w czasie przelotu radzieckiego śmigłowca na Salon Lotniczy w Paryżu. 3 egzemplarze Mi-6A zostały zakupione przez polską firmę Instal do wykonywania prac budowlano-montażowych i dźwigowych. Otrzymały oznaczenia SP-ITA, SP-ITB i SP-ITC i bazowały na lotnisku Chrcynno koło Nasielska. Przed zakupem Inspektorat Kontroli Cywilnych Statków Powietrznych Ministerstwa Komunikacji PRL dokonał certyfikacji typu na podstawie otrzymanych dokumentów z prób producenta oraz własnych prób uzupełniających w locie. Próby te miały miejsce w listopadzie 1974 roku przez pilota doświadczalnego Instytutu Lotnictwa w Warszawie mgr inż. Ryszarda Witkowskiego. Pierwszym Polakiem, który otrzymał uprawnienia pilota-dowódcy był Józef Wietecha.

Przedsiębiorstwo Instal wykonywało różne prace budowlano-montażowe przy wykorzystaniu tych śmigłowców m.in. stawianie słupów energetycznych linii przesyłowej z elektrowni Porąbka Żar, tunele wentylacyjne na dachu fabryki FSO na Żeraniu, kopuła na budynku liceum św. Augustyna na Mokotowie oraz maszt RTV na budynku Biblioteki Ekonomicznej w Poznaniu. W 1976 podwieszony pod śmigłowcem pomnik Władysława Jagiełły przebył drogę z Gliwic do Krakowa i został postawiony na przygotowanym cokole Pomnika Grunwaldzkiego, a cała operacja pokazywana była w telewizji.

Śmigłowce te zostały przekazane wojsku (nr 670, 671, 672) do 37. Pułku Śmigłowców Transportowych na lotnisko Leźnica Wielka koło Łęczycy. Po wycofaniu z eksploatacji jeden ze śmigłowców nr 670 trafił do prywatnego muzeum w Łodzi.

[edytuj] Opis

Mi-6 to ciężki, 65-miejscowy śmigłowiec transportowy produkowany w ZSRR od 1961 roku, w latach gdy był produkowany był największym śmigłowcem na świecie.

Śmigłowiec produkowany był w wersjach: pasażerskiej, transportowej, sanitarnej. Produkowano również wersję jak dźwig powietrzny, którą oznaczono jako Mi-10. Wiele podzespołów Mi-6 wykorzystano do budowy jeszcze większego śmigłowca Mi-12 – największego w historii śmigłowca jaki uniósł się w powietrze.

[edytuj] Użytkownicy

ZSRR, Algieria, Białoruś, Bułgaria, Chiny, Egipt, Etiopia, Indonezja, Irak, Kazachstan, Peru, Polska, Rosja, Syria, Ukraina, Uzbekistan, Wietnam

[edytuj] Źródła

• Jerzy Grzegorzewski: Śmigłowiec Mi-6. Warszawa: Wydawnictwo MON, 1988. ISBN 83-11-07625-1.